برنامههای ترامپ برای ونزوئلا در هالهای از ابهام است، اما رئیسجمهور این کشور، نیکلاس مادورو، فشار را بهخوبی احساس میکند.
ارتش آمریکا ناوهای جنگی، هواپیماهای جاسوسی و حتی یک زیردریایی تهاجمی را به دریای کارائیب فرستاده است. آنها قایقهایی از ونزوئلا را هدف قرار دادهاند که ادعا میکردند در حال قاچاق مواد مخدر بودهاند و در این حملات ۱۷ نفر کشته شدهاند. دولت ترامپ، مادورو را رهبر یک کارتل مواد مخدر مینامد. برخی مقامهای پیشین و کنونی آمریکا میگویند هدف پنهان این فشارها برکناری او از قدرت است. به زبان ساده: تغییر رژیم.
این درست شبیه همان نوع مداخله خارجی است که ترامپ در کارزار انتخاباتیاش وعده داده بود از آن پرهیز کند. اما همکار من، «جولی تورکویتز» که سالها در منطقه گزارشگری کرده و تازه یک هفته در ونزوئلا بوده، میگوید ممکن است ترامپ اساساً به ماجرا اینطور نگاه نکند. پرسش اصلی این است: آیا دولت ترامپ تلاش برای سرنگونی مادورو را یک «جنگ خارجی» میداند (چیزی که رئیسجمهور قول داده واردش نشود)، یا یک عملیات برای حفاظت از منافع آمریکا در «حیاط خلوتش»؟
بسیاری از ونزوئلاییها از رفتن مادورو استقبال میکنند. او متهم به نقض گسترده حقوق بشر، از جمله شکنجه و ناپدیدسازی اجباری است. بنا بر گزارش ناظران مستقل، او انتخابات ۲۰۲۴ را باخته اما همچنان به زور بر سر قدرت مانده است. در هفتههای اخیر، یکی از رهبران مخالفان، «ماریا کورینا ماچادو»، حتی از کمک نظامی آمریکا برای کنار زدن مادورو استقبال کرده است.
اما جولی در سفرش به ونزوئلا با خیلیها صحبت کرده که چنین نگاهی نداشتند. در منطقهای که آمریکا سابقه طولانی در مداخله نظامی و حمایت از دیکتاتورها دارد، ایدهی تغییر تحمیلی از سوی واشنگتن، برای بسیاری از مردم بهشدت ناخوشایند است.
دیپلماتها و بازرگانان ونزوئلایی هشدار میدهند اقدام نظامی میتواند به خونریزی و هرجومرج منجر شود. اگر دولت فروبپاشد، بازیگران مسلح منطقه ـ از ارتش گرفته تا گروههای شورشی کلمبیا و باندهای شبهنظامی ـ ممکن است برای دستاندازی به منابع ونزوئلا وارد نبرد شوند. این کشور با نفت، طلا و سایر مواد معدنیاش، «غنیمت» زیادی دارد.
یکی از بازرگانان به جولی گفت: «اگر مادورو را بکشید، ونزوئلا تبدیل به هائیتی میشود.»
بعد از جنگهای طولانی در عراق و افغانستان، ترکیب واژههای «آمریکا» و «تغییر رژیم» هم در داخل و هم در خارج از آمریکا زنگ خطر را به صدا درمیآورد. به نظر میرسد دولت مادورو هم سعی دارد از همین حساسیت بهره ببرد. معاون رئیسجمهور ونزوئلا به جولی گفت: «مردم آمریکا جنگ در کارائیب را نمیخواهند.»
ترامپ در دوران نامزدی ریاستجمهوری وعده داده بود آمریکا را وارد جنگهای خارجی نکند. اما او همچنین شعار اخراج مهاجران غیرقانونی به آمریکای لاتین و مبارزه با قاچاق مواد مخدر می داد. او میان بخشی از رأیدهندگان اسپانیاییزبان که شدیداً مخالف حکومتهای سوسیالیستی مانند ونزوئلا و متحدش کوبا بودند، نفوذ پیدا کرده بود.
وزیر خارجه آمریکا، «مارکو روبیو»، هم آشکارا از تغییر رژیم حمایت میکند. او به فاکسنیوز گفت: «ما اجازه نمیدهیم یک کارتل مواد مخدر که خودش را به شکل دولت جا زده، در نیمکره ما فعالیت کند.»
به گفته جولی، همین تمرکز بر «حیاط خلوت آمریکا» نشان میدهد مقامهای دولت ترامپ به ونزوئلا جور دیگری نگاه میکنند؛ نه مثل اوکراین یا عراق، بلکه به عنوان کشوری نزدیک به مرزهای آمریکا که در موضوعات کلیدی مورد توجه آنها، به طور مستقیم نقش دارد.
افزایش نیروهای نظامی در سواحل ونزوئلا فقط یکی از نشانههای رویکرد مداخلهجویانه دولت ترامپ در آمریکای لاتین است. دولت او تهدید کرده کانال پاناما را تصرف میکند، آزمایشگاههای مواد مخدر در مکزیک را بمباران میکند، و حتی در سیاست داخلی برزیل به نفع ژائیر بولسونارو دخالت کرده است. هفته گذشته نیز وامی ۲۰ میلیارد دلاری به دولت «خاویر میلی» در آرژانتین پیشنهاد داد تا موقعیت سیاسی او را تقویت کند.
بخشی از این سیاستها از گرایشهای ایدئولوژیک ناشی میشود: ترامپ بولسونارو و میلی را متحدان خود میبیند و مادورو را دشمن. اما تمرکز تهاجمی بر «حیاط خلوت آمریکا» احتمالاً بهزودی تبدیل به دکترین رسمی ایالات متحده میشود. گفته میشود «پیت هگزث»، وزیر دفاع، در حال آمادهسازی استراتژی جدید دفاع ملی است که اولویت آن «حفاظت از سرزمین آمریکا و نیمکره غربی» خواهد بود.
نظر شما