ترس، همراه همیشگی مسلمانان هند

دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا درحالی به دیدار دو روزه خود از هند با حضور در ضیافت شامی که مودی نخست وزیر آن کشور به این مناسبت ترتیب داده بود پایان داد که نیم مایل دور تر از دهلی و در شمال شرق این شهر خشونت بیداد می کرد. از روز یکشنبه اوباش مساجد، مغازه و خانه مسلمانان را تخریب می کردند، در خیابان به آنان توهین می نمودند و شعارهایی در مدح رام یکی از خدایان هندوها سر می دادند. حمله کنندگان، ملی گرایان هندوی دسته راستی بودند که تحت حکومت نارندا موندی نخست وزیر هند قدرت گرفته اند و بسیاری از آنها در حزب حاکم (بهاراتیا جاناتا) عضو هستند.

پلیس دهلی که زیر نظر وزارت کشور فعالیت می کند، تنها نظاره گر حرکات اوباش بود و حتی ویدئوهایی منتشر شد که در یکی از آنها پلیس در حال شکستن دوربین های شبکه cctv بود و در دیگری به مردان هندو در جمع کردن سنگ برای پرتاب به سمت اموال مسلمانان کمک می کرد. گزارش های متعددی منتشر شده است از اینکه نیروهای پلیس درحالیکه حمله کنندگان مشغول تخریب و آزار و اذیت مسلمانان بودند هیچ کاری برای جلوگیری از این اقدامات انجام ندادند. البته مسلمانان نیز در چند جبهه دست به تلافی زدند و به این ترتیب درگیری تمام عیاری در خیابان ها رخ داد که طی آن یک پلیس و یک مامور اطلاعات کشته شدند و حداقل 38 نفر از مردم عادی نیز با گلوله، ضرب و جرح و سوزانده شدن، جان خود را از دست دادند. همه این اتفاقات درحالی روی داد که در ضیافتی که در کاخ ریاست جمهوری برای ترامپ برپا بود، گروه navy آهنگ Can You Feel the Love Tonight (آیا می توانی امشب عشق را احساس کنی) را می نواخت.

این درگیری، در ادامه اعتراضاتی که کل زمستان در هند جریان پیدا کرده بود، به وقوع پیوست. از ابتدای دسامبر میلیون ها هندی در سراسر کشور جمع شدند تا به قانون جدیدی که راه اعطای تابعیت هند را به پناهجویان پاکستان، افغانستان، بنگلادش و هر اقلیت دینی دیگری از جنوب آسیا به جز مسلمانان هموار می کند، اعتراض کنند؛ چراکه این قانون آشکارا بین حق شهروندی و مسلمان بودن تمایز قائل می شود. برداشتن چنین گام های تبعیض آمیزی، خاصِ حزب بهاراتیا جاناتای مودی و احزاب و گروههای متحدش است و آنان هستند که دویست میلیون مسلمان هندی را عنصر نامطلوبی در ملت آرمانی هندو می بینند. گرچه حرکت هایی که معترضان هندی تاکنون انجام داده اند صلح آمیز بوده است، اما با خشونت دولت از گاز اشک آور و حمله به منازل گرفته تا بازداشت های خودسرانه، خشونت پلیس و قطع اینترنت مواجه شده اند. حتی همکاران مودی، طی سخنرانی هایی پیشنهاد کردند که مخالفان هدف تیراندازی قرار گیرند.

به نظر می رسد رهبران ارشد حزب بهاراتیا جاناتا از جمله شخص نخست وزیر، از اینکه شرایطی ایجاد کنند که چنین سطحی از خشونت رخ دهد، نه تنها هیچ ابایی ندارند که مشتاق هم هستند. روز یکشنبه در دهلی، یکی از سیاستمداران محلی حزب به نام «کاپیل میشرا» به پلیس اولتیماتوم داد که: «یا خیابان ها را پاکسازی کنید یا به هوادارانم اجازه چنین کاری دهید»؛ اما بیان چنین سخنان فتنه انگیزانه ای با هیچ مشکلی از جانب حزب روبرو نشد. حزب بهاراتیا سابقه مدارا و حتی اعطای پاداش به آن دسته از اعضای خود را دارد که تهدید به اجرای قانون و مجازات خاطیان به دست خود می کنند و اینگونه پلیس را زیر فشار قرار می دهند. برای نمونه «یوگی آدیتیانات» روحانی هندو که همیشه سخنرانی هایش نفرت پراکنانه است و کسی است که هوادارانش سال 2007 یک قطار را آتش زدند، هم اکنون یکی از مقامات ارشد حزب بهاراتیا در ایالت اوتار پرادش پرجمعیت ترین ایالت هند است. در چنین شرایطی، دولت می تواند مدعی شود که کسانی که معترضان و مسلمانان را هدف قرار می دهند خودسرانه خشونت ورزیده، زیر نظر حزب کار نمی کنند و حزب بر آنها کنترلی ندارد.

اما سخنرانی ها و خطابه های همیشگی حزب که بر ایجاد نفرت دامن زده، از اعمال خشونت دفاع می کند و مخالفان را خائن می نامد، نه تنها اوباش را تحریک به خشونت ورزی و توحش می کند که به حمله کنندگان این اطمینان را می دهد که هیچوقت تحت تعقیب قرار نگرفته و محاکمه نمی شوند. برای مثال کسانی که اصرار دارند خود مجری قانون باشند و گاو را برای هندوها مقدس می دانند، به ظن فروش یا داشتن گوشت گاو، مسلمانان و هندوهایی که در نظام طبقاتی هند جزء طبقات فرودست و پایین هستند سلاخی می کنند؛ دولت هم می داند که اعضا یا هواداران جناح راست است که این خشونت ها را انجام می دهند، اما در مقابل آنها هیچ اقدامی نمی کند.

به کارگیری این تاکتیک بدون سابقه نیست؛ در سال 2002 وقتی مودی رئیس دولت گجرات بود، برای هفته ها قتل عامی علیه مسلمانان جریان داشت که دو هزار کشته برجای گذاشت. در این حملات، پلیس هم به اوباش ملی گرای هندو کمک می کرد و در بهترین حالت در مقابله با تجاوز و وحشیگری آنان کم کاری می نمود. بعدها که دو شاهد پیدا شدند و گفتند که مودی به نیروهای پلیس دستور داده بود تا در مقابل خشونت راست گرایان کنار بایستند، جسد یکی از شاهدان در اتومبیلش یافت شد و دیگری در پرونده قتلی که دهها سال از آن گذشته بود و به ناگاه دوباره مطرح شد، به حبس ابد محکوم گشت. به دنبال ادعاهای مطرح شده توسط این دو مطلع، دادگاه عالی هند تیمی را برای تحقیق در خصوص نقش مودی در فجایع گجرات منصوب کرد؛ اما این تیم، مودی را از هرگونه اتهامی مبرا دانست. البته از آنجا که شخصیت مودی به نحوی است که زمام قدرت را محکم چسبیده و در حکومتداری هیچ محدودیتی برای خود نمی بیند، مشکل بتوان باور کرد که گجرات و دهلی بدون اطلاع و فرمان او در آتش خشونت و توحش دسته راستی های هند سوخته است.

هرج و مرج ایجاد شده طی چند روز گذشته، صحنه های سوررئالی را رقم زد؛ خبرنگاران تلویزیون برای تضمین امنیت خود با کلاههای کریکت سر کار رفتند؛ ویدئوهای منتشر شده گویای به آتش کشیده شدن زاغه های مسلمان نشین بود و تعداد کشته ها بالا رفت. اما علیرغم همه این رخدادها، «آجیت دووال» مشاور امنیت ملی هند روز چهارشنبه در بازدید از شمال شرقی دهلی گفت: «همه چیز عادی است، مردم جوامع مختلف با صلح و دوستی در کنار هم زندگی می کنند». معاون رئیس پلیس روز چهارشنبه در دادگاه عالی هند مدعی شد سخنان میشرا هیچ نقشی در این رویدادها نداشته و کسی را تحریک نکرده است. وزیر کشور که مسئول برقراری نظم و قانون است هیچ اظهارنظری نکرد و مودی اظهارنظر در این خصوص را به دو توئیت محدود نمود. وی از حضور در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با ترامپ در پایان دیدار با وی اجتناب ورزید و پاسخ به سوالات مربوط به اوضاع آشفته و هرج و مرج در هند را به ترامپ واگذار کرد؛ ترامپ هم در پاسخ به خبرنگاران در مورد مودی چنین گفت: «او می خواهد که مردم آزادی مذهبی داشته باشند». و اما روز پنجشنبه و بعد از آرام شدن نسبی اوضاع، حزب بهاراتیا احزاب مخالف را به خاطر تحریک به خشونت مقصر دانست.

سال 2002 یکی از عکس های روئیتر نماد آشوب های آن سال هند شد. این عکس یک خیاط مسلمان را نشان می داد که بر پیراهنش قطرات خون پاشیده شده و با دست های گره کرده به نیروهای امنیتی التماس می کند که او را از بین جمعیت اوباشی که خانه اش را احاطه کرده بودند نجات دهند. این هفته عکس دیگری در روئیتر منتشر شد، از مرد مسلمانی خونین که بین دهها نفر احاطه شده و سعی می کند سر خود را از ضربات چوبی که نثارش می شود در امان نگه دارد. حالت وی که در این عکس روی چهار دست و پا است، حالت مردی است سرافکنده و ناامید, هیچ پلیسی هم در عکس دیده نمی شود. این عکس نمایانگر سرنوشت اقلیت های هند است؛ سرنوشتی که توسط حزب بهاراتیا رقم خورده است: «در ترس همیشگی باشید و بدانید که این دولت شما را آسوده نمی گذارد.»

*منبع: نیویورکر

مترجم: فاطمه رادمهر