تحرک نظامی اخیر پنتاگون در خاورمیانه (که ظاهرا جهت بازدارندگی ایران از حمله به نیروهای نظامی آمریکا در سالگرد ترور قاسم سلیمانی انجام شده است) در کنار گزارش رسانه های اسرائیل مبنی بر اینکه عربستان و اسرائیل ترامپ را برای بمباران ایران پیش از ترک کرسی ریاست جمهوری تحت فشار گذاشته اند، این گمانه زنی را که ترامپ در حال برنامه ریزی برای انجام بزرگترین و فاجعه بارترین شاهکار خود است تقویت می کند
ترامپ در طول دوران چهار سال ریاست جمهوری اش بارها ایران را تهدید به جنگ کرده است، اواخر ماه نوامبر از ارتش خواسته بود که امکان حمله به تأسیسات هسته ای ایران را بررسی کنند و بگویند که در پاسخ به افزایش موادغنی شده ایران چه گزینه هایی وجود دارد؟ گرچه نیویرک تایمز گزارش داد که پس از این جلسه، گزینه حمله نظامی از روی میز برداشته شد، اما تحرکات نظامی امریکا در هفته ها و روزهای اخیر خلاف این را نشان می دهد.
از ماه اکتبر پنتاگون 2000 نیروی اضافه و یک گروه از هواپیماهای جنگی را روانه عربستان کرده است؛ همچنین بمب افکن های B-52 را سه بار برای انجام مأموریت به خلیج فارس فرستاده، ناو هواپیمابر USS Nimitz را در نزدیکی ایران نگه داشته و اعلام کرده است که یک زیردریایی موشک انداز مجهز به موشک Tomahawk را به آبهای نزدیک به ایران فرستاده است. علاوه بر اینها اسرائیل –که مقاماتش در چندین روزنامه آمریکایی تأیید کرده اند کشورشان عامل ترور محسن فخری زاده دانشمند هسته ایران بوده است- یک زیردریایی هسته ای به خلیج فارس اعزام کرده است.
درحالیکه این اسرائیل بود که اقدام به ترور یکی از مقامات ایران در خاک آن کشور کرد و از طرف ایران حرکتی انجام نشد، با این وجود هدف همه این مانورهای نظامی رسما بازدارندگی ایران عنوان شده است. آنگونه که فرانک مکنزی ژنرال ارتش تفنگداران دریایی آمریکا و فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی آن کشور به واشنگتن پست گفت «آمریکا به افزایش توان نظامی خود در منطقه ادامه می دهد، مسئولیت سنتکام جلوگیری از هرگونه حمله احتمالی است؛ ما آمادگی و توانایی پاسخگویی به هرگونه تجاوزی که مستقیما آمریکایی ها یا منافع ما را هدف قرار دهد داریم»
آنچه ترس از رویارویی قریب الوقوع نظامی را افزایش داده، این است که طبق گزارش ها دولت ترامپ به تیم انتقالی بایدن اجازه دیدار با آژانس های اطلاعاتی و دفاعی را نداده است؛ حرکتی که نه تنها باعث خشم تیم بایدن شده که شگفتی کشورهای دیگر را نیز برانگیخته است.
«توبیاس الوود» نماینده محافظه کار پارلمان انگلیس و رئیس کمیته دفاعی مجلس عوام در توئیتی حدس زد که اقدام ترامپ در ممانعت از دیدار بایدن با آژانس های اطلاعاتی از این رو است که «وی چندین نقشه مهم در دست اجرا دارد و ممکن است قبل از بیست ژانویه برای تحقق اهداف خود چراغ سبز بگیرد»
«کارل بیلت» وزیرخارجه سوئد نیز رفتار ترامپ را عجیب دانست و پرسید «آیا تحولات اخیر مربوط به عملیاتی قریب الوقوع و برنامه ریزی شده نیست؟»
آنچه گمانه زنی ها را تقویت کرده و نشان می دهد که ترامپ بیش از انکه بدنبال بازدارندگی ایران باشد درصدد آماده کردن صحنه برای وقوع جنگ است، اظهارات مقامات ارشد پنتاگون می باشد که اذعان دارند تهدیدات ایران بزرگنمایی می شود. یک مقام ارشد دفاعی در گفتگو با CNN مستقیما به این موضوع اشاره کرد و گفت «هیچ اطلاع موثقی نداریم که نشان دهد حمله قریب الوقوعی ممکن است از سوی ایران صورت گیرد»
اگر ترامپ در آخرین هفته های ریاست جمهوری اش دنبال رویارویی با ایران است چه انگیزه ای از این کار می تواند داشته باشد؟
پیش از پاسخ دادن به این سؤال، ابتدا باید دو چیز روشن شود: نخست اینکه دلیل ترامپ هرچه که باشد دچار اشتباه محاسباتی شده است؛ کل سیاست او در قبال ایران به شکست منجر شده و وی نشان نداده که از اشتباهات خود در طول این چهار سال درس گرفته است. دوم اینکه سوابق کاری او نشان می دهد که هرچه ناامیدتر شود بی باک تر می شود. وی ناامیدانه بدنبال چسبیدن به قدرت است چنانکه دیدیم هر راهی را که می توانست برای لغو انتخابات به کار بست. حتی ژنرال «مایکل فلین» به ترامپ پیشنهاد داده بود که در ایالت هایی که فاصله دو نامزد بسیار نزدیک بود و نتیجه بین آن دو دست به دست می شد، از ارتش برای برگزاری مجدد انتخابات استفاده کند.
آیا ترامپ از رویارویی با ایران بدنبال این است که با ایجاد آشوب مانع از روی کار آمدن بایدن در ژانویه شود؟ گرچه این ایده، مسخره و جنون آمیز است اما دلیل نمی شود که ترامپ که از همه جا ناامید شده، به این حربه متوسل نشود. حداقل وی حمایت گروه بزرگی از مسیحیان اوانجلیک و بزرگترین حامی مالی حزب جمهوریخواه «شلدون آدلسون» را پشت خود خواهد داشت؛ گروهی که تقابل با ایران را تحقق پیشگویی آخرالزمان در کتاب مقدس مکاشفات می دانند. ترامپ پیشتر هم به تمام خواسته های آدلسون (به جز جنگ با ایران) تن داده بود؛ از انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم گرفته تا پذیرش الحاق بلندی های جولان به اسرائیل و آزادی جاسوس اسرائیلی «جاناتان پولارد» که این هفته با جت شخصی آدلسون به اسرائیل پرواز کرد. آسوشیتدپرس آزادی پولارد را «آخرین هدیه از مجموعه هدایای دیپلماتیکی دانست که ترامپ در دوران ریاست جمهوری اش به نتانیاهو تقدیم کرده است.»
حتی اگر رویارویی با ایران از رئیس جمهور شدن بایدن جلوگیری نکند، محاسبه ترامپ ممکن است این باشد که با این حمله، برجام را برای همیشه از بین برده و ادامه حمایت اوانجلیک ها و آدلسون را از خود تضمین خواهد کرد؛ امری که به ادامه قدرت و نفوذ ترامپ در حزب جمهوری خواه حتی بعد از دوران ریاست جمهوری اش خواهد انجامید. رسانه های اسرائیلی و عرب دیروز گزارش دادند که عربستان و اسرائیل ترامپ را برای بمباران تأسیسات هسته ای ایران قبل از ترک کرسی ریاست جمهوری تحت فشار گذاشته اند تا از بازگشت بایدن به برجام جلوگیری کنند.
محاسبات ترامپ هرچه که باشد، سه هفته پیش رو، بی گمان خطرناک ترین دوران ریاست جمهوری وی خواهد بود.
*مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما