افزایش تلفاتِ جنگ علیه تروریسم در آفریقا

بر اساس تحقیقات جدید مرکز مطالعات استراتژیک آفریقا، مرگ و میر ناشی از تروریسم در این قاره، در طول جنگ ایالات متحده علیه تروریسم، بیش از 100000 درصد افزایش داشته است. این یافته ها با ادعاهای مرکز فرماندهی ایالات متحده در آفریقا مبنی بر خنثی کردن تهدیدات تروریستی در این قاره و ارتقای ثبات و امنیت، در تضاد است

وزارت خارجه آمریکا در سالهای 2002 و 2003 تنها 9 حمله تروریستی را در سراسر آفریقا گزارش داد که در مجموع 23 کشته در پی داشت. آن زمان ایالات متحده به تازگی کمک چند میلیاردی خود را برای آموزش هزاران پرسنل نظامی در آفریقا، ایجاد دهها پایگاه، اعزام کماندوهای آمریکایی برای انجام مأموریت های مختلف، تشکیل گروههای نیابتی، انجام حملات پهپادی و حتی درگیری زمینی با گروههای شبه نظامی در آفریقا، آغاز کرده بود

اکثر آمریکایی ها –حتی اعضای کنگره- از گستردگی این عملیات در آفریقا و تأثیر آن در بهتر کردن زندگی مردم این قاره بی اطلاع هستند. بر اساس گزارش مرکز آفریقا سال گذشته تلفات ناشی از خشونت اسلام گرایان ستیزه جو در آفریقا 20% افزایش یافت و از 19412 نفر در سال 2022 به 23322 نفر رسید. این آمار نشان می دهد که میزان مرگ و میر از سال 2021 تقریبا دو برابر شده و از سال 2002 و 2003 جهشی 101300 درصدی را داشته است

فعالیت های ضد تروریستی آمریکا در آفریقا، برای دهه ها در دو جبهه اصلی متمرکز بوده است: سومالی و سواحل غرب آفریقا؛ ولی هر دو جبهه در سال گذشته شاهد افزایش قابل توجه تروریسم بوده اند

نیروهای عملیات ویژه آمریکا برای نخستین بار سال 2002 به سومالی اعزام شدند و به این کشور کمک های نظامی و مستشاری دادند. با گذشت بیش از 20 سال نیروهای آمریکایی همچنان در آنجا عملیات ضد تروریستی انجام می دهند. عمده این عملیات ها علیه گروه شبه نظامی اسلامگرای الشباب است. بر اساس گزارش سال 2023 دانشگاه براون، واشنگتن میلیاردها دلار برای مبارزه با تروریسم هزینه کرده، بیش از 280 حمله انجام داده و نیروهای نیابتی متعددی را برای انجام عملیات نظامی در سومالی ایجاد کرده است. ولی بر اساس گزارش مرکز آفریقا، سومالی در سال 2023 شاهد افزایش 22 درصدی تلفات بوده که به رکورد 7643 کشته رسیده است. این ارقام نشان دهنده افزایش سه برابری مرگ و میر از سال 2020 است

آمار در سواحل غربی آفریقا از این هم بدتر است. در سالهای 2002 و 2003 وزارت امور خارجه تنها 9 حمله تروریستی را در این منطقه گزارش داد ولی اکنون کشورهای ساحل غربی آفریقا شاهد رشد گروههای تروریستی و سازماندهی بیشتر آنها هستند. مردان ستیزه جوی جهادی سوار بر موتور، با عینک آفتابی و عمامه و مسلح به AK-47 زیر پرچم هایی که معرّف این گروههاست، به روستاها سرازیر می شوند تا قانون خشن شریعت را بر مردم تحمیل کنند، غیرنظامیان را به وحشت اندازند و آنها را بکشند. حملات بی امان این گروههای جهادی، بورکینافاسو، مالی و نیجر را بی ثبات کرده است. بر اساس گزارش مرکز آفریقا «تلفات در ساحل غربی نسبت به سال 2020 افزایش سه برابری پیدا کرده است»

در این میان حداقل 15 تن از افسرانی که از کمک های امنیتی آمریکا برای مبارزه با تروریسم بهره مند بودند، در کودتا علیه دولت های خود مشارکت کردند و با این کار به اهداف آمریکا برای ایجاد ثبات و امنیت در آفریقا ضربه زدند. ولی این مسئله باعث قطع همکاری آمریکا با کودتاچیان نشده است و برای مثال واشنگتن همچنان به مأموریت خود در نیجریه ادامه می دهد

در موردی دیگر در مالی سرهنگ گویتا که با نیروهای عملیات ویژه آمریکا در مبارزه با تروریسم کار می کرد، پس از آنکه با کودتا دولت مالی را سرنگون نمود و ریاست دولت را بر عهده گرفت، مجوز استقرار نیروهای واگنر (مزدوران روسیه) را برای مبارزه با شبه نظامیان اسلامگرا صادر کرد. نیروهای واگنر در کنار ارتش مالی در عملیاتی که سال 2022 انجام دادند، 500 غیرنظامی را کشتند و متهم به نقض حقوق بشر شدند.

در آمریکا قانونی حاکم است که به طور کلی ارائه کمک های نظامی به کشورها را بعد از کودتای نظامی محدود می کند ولی در مورد کشورهای ساحلی این قانون نقض شده و آمریکا به کمک های نظامی خود ادامه داده است. به گفته وزارت امور خارجه آمریکا در سال 2020 بیش از 16 میلیون دلار و در سال 2021 پنج میلیون دلار کمک امنیتی به مالی از سوی آمریکا صورت گرفته است.

بر اساس گزارش اخیر دیده بان حقوق بشر، ارتش بورکینافاسو نیز که از کمک های آمریکا بهره مند است، سال گذشته تعداد زیادی غیرنظامی را در حملات پهپادی کشت. این حملات که به منظور هدف گرفتن شبه نظامیان اسلامگرا در بازارهای شلوغ و مراسم تشییع جنازه انجام می شد، دست کم 60 کشته در بین غیرنظامیان برجای گذاشت. آمریکا بیش از یک دهه، دهها میلیون دلار به بورکینافاسو کمک امنیتی کرده و همچنان نیز به این کشور آموزش نظامی ارائه می دهد

فرماندهی ایالات متحده در آفریقا ادعا می کند که برای مقابله با تهدیدات فراملی، ترویج ثبات، امنیت و رفاه کشورهای آفریقایی و تضمین امنیت مردم خود، به شریکان آفریقایی اش کمک می کند. ولی تلفات بالای غیرنظامیان در طول جنگ با تروریسم که به 101300 درصد افزایش یافته، خلاف این را نشان می دهد

منبع: responsiblestatecraft

مترجم: فاطمه رادمهر