از آخر هفته پیش تاکنون، طالبان کنترل پنج مرکز استان در شمال و یک مرکز در غرب را در دست گرفته و با مقاومت چندانی از جانب ارتش افغانستان مواجه نشده است. ارتش آمریکا که اغلب نیروهای خود را پیش از فرارسیدن ضرب الاجل 31 اوت از افغانستان خارج کرده است تا به 20 سال جنگ خود در آن کشور پایان دهد، روز یکشنبه اعلام کرد برای حفاظت از متحدانش چندین حمله هوایی انجام داده است
به گفته کارشناسانِ آگاه به اوضاع افغانستان، شرایط حاکم بر کاخ ریاست جمهوری، بدتر از هر زمان دیگری است و با خروج ایالات متحده و موفقیت طالبان در کسب حمایت دیپلماتیک از جانب کشورهای مهمی همچون پاکستان، روسیه و چین، غنی بیش از همیشه احساس انزوا می کند
به عقیده این افراد، تنها راه نجات اشرف غنی این است که همچون شرایطی که در دهه نود حاکم بود، گروههای افغانِ مخالف طالبان را برای شرکت در یک جنگ داخلی قریب الوقوع متحد کند
«محمد امیری» سخنگوی دولت، روز دوشنبه گفت دولت همچنان از مذاکرات استقبال می کند و این طالبان است که از انجام مذاکره سر باز می زند. وی افزود که غنی صبح امروز پس از ملاقات با جنگ سالاران برجسته افغان و رهبران سیاسی، تصمیم گرفت «مردم محلی را برای جنگ با طالبان بسیج کرده و مسلح نماید»
به گفته امیری: «متأسفانه طالبان به مذاکرات صلح اعتقادی ندارند، آنها می کوشند تا با اعمال زور قدرت را بدست گیرند»
آخرین دور مذاکرات صلح بین طالبان و دولت افغانستان در دوحه قطر 17 ژوئیه و بعد از موافقت طرفین بر ادامه مذاکرات انجام شد؛ اما از آن زمان تاکنون دیگر دیداری صورت نگرفته است. غنی 31 ژوئیه به کابینه خود گفت که طالبان «اراده کافی را برای صلح و ساختن کشور ندارند؛ ما بدنبال صلح هستیم اما آنها از ما می خواهند که تسلیم شویم»
سرعتی که در آن نیروهای افغان کنترل برخی از مناطق را از دست می دهند، باعث شده است که مسکو و پکن از دولت بایدن به خاطر خروج شتابزده از افغانستان و خطر بی ثبات سازی منطقه انتقاد کنند. در طول دو دهه جنگ افغانستان، بیش از 2400 سرباز آمریکایی کشته شده و حدود یک تریلیون دلار از جیب مالیات دهندگان آمریکایی هزینه شده است.
طالبان علاوه بر تصرف مناطق مختلف افغانستان، دستاوردهای دیپلماتیک هم داشته اند که فراتر از دستاوردهای این گروه قبل از حمله آمریکا در سال 2001 می باشد. «وانگ یی» وزیر خارجه چین ماه گذشته میزبان هیأت طالبان بود و در آن دیدار از این گروه خواست که اقدام به ایجاد سیستم سیاسی مناسبی در افغانستان کنند. «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه نیز طالبان را «افرادی منطقی» خواند.
در حالیکه طالبان می گوید خواهان مذاکرات صلح با دولت غنی است، در عمل راه تخریب و خشونت را اتخاذ کرده است؛ راهی که یادآور توحش این گروه قبل از حمله آمریکا به افغانستان می باشد. روز جمعه طالبان مسئولیت کشتن یکی از مقامات ارشد رسانه ای دولت را بر عهده گرفت و قول داد با تمام توان انتقام حملات هوایی آمریکا را می گیرد
«ذبیح الله مجاهد» سخنگوی این گروه در مصاحبه ای گفت: «طالبان تسلیم نمی شوند و در صورت شکست مذاکرات، به شهرها از جمله کابل حمله خواهند کرد تا جنگیده و دولت را سرنگون کنند». وی غنی را مسئول طولانی شدن جنگ دانست و افزود: «انتظار داریم قبل از اینکه جنگ به مرحله خونین تر و خشونت بارتری برسد، انشاالله به یک راه حل سیاسی برسیم»
مشخص نیست که بعد از خروج نهایی ارتش آمریکا از افغانستان، تا چه زمانی نیروهای دفاعی و امنیت ملی افغان از حمایت هوایی آمریکا بهره مند خواهند شد. «جان کربی» سخنگوی پنتاگون روز دوشنبه گفت که ایالات متحده به حمایت از نیروهای افغان تا پایان ماه جاری ادامه می دهد
نبردهای شدیدی بر سر کنترل شهرهایی همچون لشکرگاه و قندهار در جنوب هرات در غرب افغانستان در جریان است. جنگ سالاران و غیرنظامیان در چندین محل به نیروهای نظامی افغان ملحق شده اند.
«اندرو واتکینز» تحلیلگر ارشد گروه بین المللی بحران می گوید: «من می ترسم که بعد از 31 اوت جنگ شدیدتر از سه ماه گذشته شود. کابل ممکن است از چند جهت مورد حمله قرار گیرد و شاهد کشتارهای هدفمند و بمب گذاری شود»
همچنین سؤالاتی پیرامون توانایی غنی در متحد ساختن گروههای سیاسیِ مخالف طالبان وجود دارد. به گفته «ویوک کاتجو» سفیر سابق هند در افغانستان: «اگر غنی ثابت نکند که توان متحد کردن کابل را دارد، موقعیتش به عنوان رهبر جنگ با طالبان تضعیف می شود. آنچه من می بینم این است که رهبران سیاسی می کوشند تا گردهم آیند و نوعی جبهه مشترک ایجاد کنند؛ اما چقدر در این کار موفق شوند معلوم نیست»
در قندهار، طالبان یک کمدین مشهور به نام «نزار محمد» را ماه گذشته به اتهام توهین به این گروه در برنامه هایش، بعد از شکنجه کشتند. برخی گزارش ها حاکی از آن است که طالبان اسامی زنان و دختران را برای ازدواج با جنگجویان این گروه خواسته، زنان را از خروج از خانه هایشان منع کرده اند و مدارس دخترانه را بسته اند.
این گروه همچنین دو برادر را در 20 مایلی کابل به دلیل امتناع از تعطیلی مرکز سوادآموزی زنان کشتند و پوست کندند. به گفته «عتیق الله امرخل» کهنه سرباز ارتش افغانستان و تحلیلگر دفاعی: «وضعیت کنونی افغانستان همچون زمانی است که دولت سابقِ مورد حمایت روسیه، به دست شورشیان طالبان سقوط کرد؛ اما این بار جنگ، مرگبارتر و ویرانگرتر است»
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما