سال 2020 شمار افراد HNWI (افرادی که بیش از یک میلیون دلار دارایی برای سرمایه گذاری دارند) در ایران 21.6% رشد داشت که از میانگین جهانی آن که 6.3% است، بیشتر بود،
بین ماههای مارس و ژوئیه ارزش بازار بورس اوراق بهادار 625% در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش یافت.
از آنجا که حضور در بازارهای بین المللی به دلیل تحریم ها محدود شده است، بسیاری از ایرانیان ثروتمند، پول خود را وارد بازار سهام کردند و میلیونر شدند. حالا 250,000 میلیونر در ایران داریم که طبق بررسی های کاپژمینای (شرکت مشاوره فناوری اطلاعات فرانسوی) اغلب آنها ساکن تهران هستند.
دولت ایران با سرازیر کردن پول به بازار بورس، به برآمدن و رشد این گروه کمک کرد. سپتامبر سال گذشته دولت 1% از صندوق توسعه ملی و ماه ژانویه نیز 595.2 میلیون دلار به بازار بورس تزریق کرد.
ارز رمزها منبع دیگری بودند که گروهی از ایرانیان با بهره گیری از آن میلیونر شدند و برق ارزان اشتیاق زیادی برای استخراج بیت کوین در کشور ایجاد کرد.
یکی از استخراج کنندگان بین کوین در ایران که وکیل هم هست می گوید این کارسود بسیار زیادی دارد و درآمد حاصل از این طریق، از وکالت بسیار بیشتر است و برخی توانسته اند میلیونها دلار از طریق استخراج بیت کوین بدست آورند.
تب استخراج بیت کوین چنان بالا است که در ماه می، دولت ممنوعیت چهار ماهه ای را برای استخراج رمز ارز وضع کرد. دستگاههای ماینر برق زیادی مصرف می کنند و این امر باعث خاموشی در مناطق مختلف کشور شده است.
به گزارش کاپژمینای حدود 72% از افراد ثروتمند و پردرآمد در ایران، در رمز ارزها سرمایه گذاری کرده اند.
طبق گزارش کاپژمینای، سرعت رشد میلیونرها، ایران را به 14امین کشور ثروتمند دنیا و ثروتمندترین کشور در خاورمیانه بدل کرده است. حالا ایران حتی از بزرگترین رقیبش در منطقه -یعنی عربستان که با 210,000 میلیونر در جایگاه 17ام قرار دارد- پیش است.
ثروت زیاد در ایران چیز جدیدی نیست؛ در دهه نود به فرزندان این طبقه ی ثروتمند، بدلیل سبک زندگی پرهزینه و لوکسشان لقب آقازاده داده شد. امروزه تصاویر اتومبیل ها و تعطیلات این عده در اینستاگرام منتشر شده و در کانال Rich Kids of Tehran بازنشر می شود.
در بین آنها فرزندان طبقه حاکم نیز دیده می شوند؛ عاطفه اشراقی از نوادگاه آیت الله خمینی یکی از آنها است که تصویری از او درحالیکه در لندن بود و کیفی به ارزش 3,800 دلار در دست داشت منتشر شد و یا کامبیز مهدی زاده داماد حسن روحانی که سال 2018 و پس از اتهام قوم و خویش سالاری به رئیس جمهور، از سمت خود در یکی از پست های ارشد دولتی استعفا داد.
البته نشانه هایی وجود دارد مبنی بر اینکه حکومت در تلاش است محدودیت هایی برای این اقازاده ها ایجاد کند. در یکسال گذشته انتشار تصاویر پر زرق و برق این گروه در اینستاگرام کمتر شده و سال گذشته نیز پس از آنکه ساشا سبحانی -از اقازاده هایی که در اینستاگرام حضور فعالی دارد- در اسپانیا به اتهام پولشویی دستگیر شد، ایران تلاش کرد تا او را به کشور مسترد نماید.
فرصت های اقتصادی و ثروتی که میلیونرهای ایرانی در اختیار دارند در تضاد شدید با طبقه فقیر و اقتصادی است که روز به روز نحیف تر می شود. گرچه هیچ آمار رسمی از میزان فقر در کشور وجود ندارد اما به گفته شورای اسلامی کار بیش از 60% جمعیت ایران بدلیل هزینه های بالای زندگی در فقر به سر می برند.
به دنبال تصمیم ترامپ برای خروج از برجام در سال 2018 و اعمال تحریم ها، قیمت اقلام روزمره زندگی مردم افزایش یافت و کشور شاهد اعتراضات خشونت باری شد.
هم اکنون نیز با توجه به تورم 50 درصدی، قیمت اقلام ضروری بالاتر رفته و شیوع کرونا که دامن ایران را پیش از اروپا و آمریکا گرفت، بیکاری و فقر را افزایش داده است.
خبر ثروتمندتر شدن ثروتمندان، می تواند مشکلاتی را برای رئیس جمهور آینده ایجاد کند.
به گفته مجید رفیع زاده متخصص علوم سیاسی و رئیس شورای International American «انتقاد و خشم از حکومت بابت شکاف شدید بین فقیر و غنی و نابرابری اقتصادی بین مردم معمولی و طبقه الیت (نخبگان) افزایش یافته است».
رفیع زاده حضور کمرنگ مردم در پای صندوق های رأی را نشانه ای از خشم و ناامیدی مردم از حکومت می داند.
امید ابراهیم رئیسی به مذاکرات وین است که برای رسیدن به توافقی جدید با آمریکا حول برنامه هسته ای جریان دارد. اگر مذاکرات موفقیت آمیز باشد، تحریم ها رفع خواهد شد و سرمایه گذاری های بین المللی، اقتصاد کشور را به شکل گسترده تری منتفع خواهد کرد.
اما به گفته رفیع زاده بعید است که تحریم ها به سرعت مرتفع شود «رهبران ایران اغلب فقر گسترده در کشور را به عوامل خارجی از جمله تحریم های آمریکا نسبت می دهند؛ حال انکه فساد گسترده مالی، قوم و خویش سالاری و پارتی بازی را باید مهمترین عوامل در ایجاد این فقر گسترده دانست».
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما