مروری بر مهمترین اخبار هفته

شرکت ملی نفت عربستان «آرامکو» سودآورترین شرکت جهان

شرکت ملی نفت عربستان، آرامکو، در آستانه فروش بخشی از سهام خود، همچنین انتشار اوراق قرضه در بازارهای بین‌المللی، برای اولین بار گزارش مالی ۲۰۱۸ خود را منتشر کرد.

طبق اعلام این شرکت طی سال ۲۰۱۸ میلادی بیش از ۱۱۱ میلیارد دلار درآمد خالص داشته است. این میزان سود، نزدیک به دو برابر سود خالص شرکت آمریکایی اپل است.

آرامکو سال گذشته بیش از ۳۵ میلیارد دلار در بخش نفت و گاز سرمایه‌گذاری کرده است و حدود ۱۰۲ میلیارد دلار نیز به دولت مالیات داده است. با این حال باز هم سود خالص ۱۱۱ میلیارد دلاری داشته است.

بر این اساس، شرکت آرامکو سودآورترین شرکت تجاری جهان محسوب می‌شود. در میان شرکت‌های نفتی، شرکت بریتانیایی‌-هلندی «شل» تنها با ۲۳ میلیارد دلار سود خالص، در رده دوم قرار گرفته است.

دونالد ترامپ، رییس جمهوری ایالات متحده، سال گذشته در جریان سفر به عربستان سعودی به مقام‌های این کشور پیشنهاد داده بود تا زمینه عرضه سهام شرکت نفتی آرامکو در بازار بورس نیویورک را فراهم کنند.

شرکت‌های اعتبارسنجی فیچ و مودی به ترتیب اعتبار آرامکو را A و A+ ارزیابی کرده‌اند.

هفته گذشته نیز آرامکو از عقد قرارداد ۶۹ میلیارد دلاری با غول پتروشیمی عربستان (سابیک) برای خرید ۷۰ درصد از سهام خبر داد.

قرار است بخش بزرگی از این مبلغ با فروش اوراق قرضه در بازارهای جهانی فراهم شود و شرکت آرامکو طی روزهای آینده گفت‌وگو با سرمایه‌گذاران جهانی را آغاز خواهد کرد.

این قرارداد موجب تقویت جایگاه «آرامکو» به عنوان غول انرژی جهان می شود. این توافق اهرم اصلی دو شرکت برای توسعه حوزه پتروشیمی در سعودی و تاسیس یک شرکت پیشرو در حوزه پتروشیمی در جهان است.

خالد فالح، وزیر انرژی عربستان سعودی، با انتشار توییتی گفت این قرارداد منجر به ایجاد «یک غول ملی انرژی و پتروشیمی تمام عیار و پیشرو در حوزه انرژی در جهان خواهد شد». وی اوایل سال جاری میلادی گفته بود که فروش اوراق قرضه این شرکت نفتی در بازارهای جهانی می‌تواند در حدود ۱۰ میلیارد دلار برای عربستان کسب درآمد کند. برخی از کارشناسان اقتصادی این رقم را حتی بیشتر نیز ارزیابی کرده‌اند.

شرکت آرامکو که به طور رسمی در سال ۱۹۸۸ تاسیس شده است در حال حاضر بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان است و ده درصد از نفت جهان را به تنهایی تولید می‌کند. این شرکت همچنین دومین ذخایر نفتی جهان، با بیش از ۲۷۰ میلیارد بشکه، را در اختیار دارد.

شرکت آرامکو در نظر دارد حوزه پتروشیمی و پالایشگاهی را توسعه دهد و مصرف داخلی نفت خام را از سطح ۴.۹ میلیون بشکه کنونی به ۸ تا ۱۰ میلیون بشکه در سال ۲۰۳۰ برساند و خام‌فروشی نفت را تقریبا متوقف کند. ۲ تا ۳ میلیون بشکه نفت قرار است تحویل پتروشیمی‌ها و بقیه تحویل پالایشگاه‌ها شود.

اما فعالیت های آرامکو تنها به حوزه نفت و پتروشیمی محدود نمی شود. به گزارش الشرق الاوسط این شرکت سعودی در راستای نقش پیشروی خود در توسعه فناوری‌ها، موتورها و ایجاد راهکارهای فعال و مؤثر در آینده، برای اولین بار در نمایشگاه ماشین ژنو سوئیس شرکت کرد.

این نمایشگاه از ۷ تا ۱۷ مارس (۱۶ تا ۲۶ اسفند) برگزار شد و آرامکو در آن تعدادی از فناوری موتورها که باعث افزایش کارایی و کاهش گاز دی‌اکسید کربن می‌شود را در معرض نمایش گذاشت.
مراکز پژوهشی آرامکو با همکاری شرکت‌های بزرگ سازنده ماشین و توسعه دهنده فناوری جهان روی توسعه برخی از فناوری‌های ابتکاری که این شرکت در این نمایشگاه بین‌المللی عرضه کرد، کار کردند.
فناوری‌هایی که آرامکو در این نمایشگاه به نمایش گذاشت شامل: جرقه زنی با فشار بنزین، فناوری موتورهای پیستونی، فناوری سوئیچ سریع و فناوری کنترل گازهای دی‌اکسید کربن است.

گفتنی است آرامکو شبکه پژوهش جهانی در زمینه وسائل حمل و نقل دارد که در ظهران، دیترویت، پاریس و پکن است. گروه‌های پژوهشی در این مراکز با همکاری برخی از افراد آکادمیک و صنعتی به توسعه تعدادی از فناوری‌ها می‌پردازند که شامل موتورهای احتراق داخلی پیشرفته، راهکارهای پسابررسی و سیستم موتور هیبریدی است.

اعطای غرامت میلیونی عربستان به فرزندان خاشقجی

به گزارش واشنگتن پست، ریاض به فرزندان جمال خاشقجی غرامت سنگینی پرداخت می‌کند. این روزنامه آمریکایی میزان این غرامت را خانه‌های مجلل و ماهیانه‌ای دست‌کم ۱۰ هزار دلاری برای هر یک از چهار فرزند مقتول عنوان کرده است.

علی رغم اینکه هنوز روشنگری لازم در مورد نقش محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی، در رابطه با قتل جمال خاشقجی انجام نگرفته است، با وجود این به هر یک از چهار فرزند خاشقجی خانه‌ای در شهر ساحلی جده داده شده که ارزش هر یک از آنها به چهار میلیون دلار می‌رسد.

واشنگتن پست گزارش داده است که رهبری عربستان سعودی قصد دارد بدین‌وسیله راهی برای توافق درازمدت با خانواده خاشقجی بیابد و پرداخت هایی که پیشتر افشا شده در راستای تلاش سران سعودی برای اقناع خانواده خاشقچی برای خویشتن داری در اظهارات عمومی خود بوده است.

بر اساس این گزارش، صلاح پسر ارشد خاشقجی می‌خواهد کماکان در عربستان سعودی زندگی کند و سه فرزند دیگر او که ساکن آمریکا هستند توانسته‌اند خانه‌های مجلل دریافتی را بفروشند.

به نوشته این روزنامه به نقل از مقام های سعودی، احتمالا حکومت سعودی پس از پایان دادگاه متهمان قتل خاشقچی به دو پسر و دو دختر وی مبالغ هنگفتی بالغ بر ده ها میلیون دلار به عنوان خونبهای پدرشان پرداخت کند.

خرابی های گسترده در لرستان و افزایش تلفات سیل در ایران

با آرام شدن هوا پس از چندین روز بارندگی و جاری شدن سیل در مناطق غربی و جنوب غرب ایران، کار امدادرسانی به مناطق سیل زده قوت گرفته است. اما در لرستان قطع راه‌های ارتباطی بخش‌هایی از استان مشکلاتی را در زمینه دسترسی و توزیع کمک ایجاد کرده است. بخشدار معمولان، از توابع پلدختر، گفته است که امدادرسانی در حال انجام است اما روند آن رضایتبخش نیست. وی همچنین از فقدان تسهیلات درمانی انتقاد کرده است. طبق شنیده ها در این استان نیازهای اولیه مردم مانند غذا، آب و دارو تأمین نشده و کمک‌های ارسالی به معمولان تنها «یک سوم از نیاز منطقه را تامین کرده است». به گفته حمیدرضا کاظمی، نماینده مجلس از پلدختر، تعدادی از مردم سیل‌زده شهرستان پلدختر «دو شب است در بیابان زندگی می‌کنند و به کوه‌ها پناه برده‌اند و هیچ چیزی ندارند». وزیر کشور ایران هم «نیاز فوری» برای تامین مایحتاج مردم سیل‌زده در استان لرستان را تایید کرده است.

تاکنون اجساد ۶۲ تن از جان باختگان سیل اخیر در استان های مختلف ایران به مراکز پزشکی قانونی تحویل داده شده است، آبگرفتگی برخی مناطق فروکش نکرده و خرابی ناشی از جاری شدن سیل به ویژه در پل دختر در استان لرستان کاملا مشهود است و برق و ارتباطات تلفنی بخش هایی از استان نیز همچنان قطع است.

بهنام سعیدی، سخنگوی مدیریت بحران ایران می‌گوید از میان ۲۳ استان که شاهد بارندگی‌های شدید بوده اند، شش استان ایلام، کرمانشاه، لرستان، خوزستان، چهارمحال بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد در شرایط اضطراری قرار دارند.

برآوردهای اولیه حاکی از خسارت ۴۸ هزار میلیارد ریالی سیل به گلستان، هزار و ۲۴۵ میلیارد تومانی به لرستان، هزار میلیارد تومانی به کهگیلویه و بویراحمد، ۶۹۰ میلیارد تومانی به خراسان شمالی، ۶۰۰ میلیارد تومانی به چهارمحال و بختیاری و ۴۸۶ میلیارد تومانی به کرمانشاه است. همچنین در استان خوزستان در دو حوزه کشاورزی و تأسیسات آب و فاضلاب این خسارت ها ۶۳۰ میلیارد تومان و ۱۳۸ میلیارد تومان برآورد شده است و در بخش کشاورزی استان فارس نیز ۳۰۵ میلیارد تومان خسارت اعلام شده است. این اعدام و ارقام در روزهای آینده دستخوش تغییر خواهند شد.

سخنگوی مدیریت بحران همچنین از مسدود شدن ۷۸ جاده میان شهری در روزهای اخیر خبر داده و گفته است که ۲۱۹۹ جاده روستایی براثر سیلاب مسدود و بعضاً از بین رفته‌اند.

علاوه بر مسیرهای جاده‌ای، رفت و آمد قطار تهران به جنوب ایران متوقف شده است و راه آهن دولتی از مردم خواسته برای پس گرفتن بهای بلیت خود مراجعه کنند

با بروز دشواری در رفت و آمد زمینی بین شهری، گزارش شده است که شرکت‌های هواپیمایی بهای بلیت رفت و آمد به مناطق سیل‌زده را به شکل قابل توجهی افزایش داده‌اند. طبق اعلام رئیس انجمن دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی خوزستان در گفتگو با ایرنا بلیت مسیر اهواز - تهران در حال حاضر بین هفت میلیون و هفتصد هزار تا هشت میلیون ریال فروخته می‌شود در حالیکه سازمان هواپیمایی کشوری بهای بلیت در این مسیر را بین یک میلیون و پانصدهزار تا چهار میلیون ریال تعیین کرده است.

در چنین شرایطی جدال بین دولت و سپاه همچنان ادامه دارد. در پی افزایش انتقادها نسبت به عملکرد نهادهای مختلف کشور و نقش آنان در افزایش پیامدهای سیل، دستگاه‌های مختلف هرکدام بر نقش خود در مواجهه با آثار سیل تاکید کرده و در مواردی، تشکیلات دیگر را به کم‌کاری متهم کردند

محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران، در گفتگو با محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، از عملکرد نهادهای دولتی در کمک‌رسانی به پلدختر در استان لرستان انتقاد کرد و گفت که دولتی‌ها جرات نمی‌کنند به منطقه نزدیک شوند و مردم از وضعیت عاصی شده‌اند. وی با انتقاد از شرایط این شهر، وضعیت مردم را اسفبار توصیف کرد و گفت که مردم به ما می‌گفتند شما پاسدار هستید و احترام می‌گذاشتند.

در واکنش به این اظهارات، سازمان مدیریت بحران وزارت کشور با صدور اطلاعیه‌ای، گفت که اظهارات سرتیپ پاکپور به نحوی که در رسانه‌ها منعکس شده باعث شده است که بسیاری به نادرستی آن را در جهت تضعیف خدمات امدادرسانی در منطقه برداشت کنند. این سازمان افزود که چنین اظهارات رسانه‌ای که در معرض عموم بیان می‌شود، قطعا علاوه بر مایوس و نا امید کردن مردم آسیب‌دیده و گرفتار و همچنین عموم مردم کشور، ناخواسته باعث شادی و خوشحالی دشمنان انقلاب شده و کلیت نظام اسلامی را هدف قرار می‌دهد.

پیشتر، حسام‌الدین آشنا، مشاور رسانه‌ای حسن روحانی، رئیس جمهوری، در توییتر خود نوشته بود تبدیل مکالمه تلفنی یک مسئول به خبری رسمی که دل مردم را می‌لرزاند، دشمنان را شاد می‌کند و خدمات را ناچیز نشان می‌دهد حکیمانه نیست.

در مطلبی دیگر در مورد سیل، خبرگزاری تسنیم در گزارشی ویژه تحت عنوان «آیا سیل‌باری‌های اخیر عمدی است؟» این نظر را مطرح کرده که ممکن است دشمن پشت بارندگی‌های شدید و در نتیجه، جاری شدن سیل بوده باشد.

در این گزارش، با اشار به فیلم آمریکایی «ژئواستورم» گفته شده است که سازندگان این فیلم از کلیت بسیاری از برنامه و دستورکارهای پشت پرده ایالات متحده آگاهند، و هم‌راستای با این برنامه‌ها گام برمی دارند و با اهداف خاصی این برنامه‌ها را می‌سازند.

موضوع این فیلم علمی-تخیلی تلاش یک کارشناس طراحی ماهواره است که می‌کوشد جهان را از یک توفان شدید ناشی از عملکرد اشتباه ماهواره‌های کنترل آب و هوا نجات دهد.

گزارش خبرگزاری تسنیم، اظهارات سال گذشته غلامرضا جلالی، مسئول سازمان پدآفند غیرعامل را به عنوان یکی از مبرزترین و دقیق‌ترین مسئولان حاکمیتی جمهوری اسلامی در حوزه دفاع و صیانت کاربردی از کشور یادآور می‌شود که تغییرات اقلیمی در ایران را مشکوک به دخالت خارجی‌ها دانسته بود. سرتیپ جلالی در آن زمان با اشاره به خشکسالی در ایران گفته بود که دشمنان خارجی ابرهای ایران را می‌دزدند.

این گزارش می‌گوید که بر مبنای نظریه احتمالات، احتمال وقوع سیل در هفت روز اول فروردین بسیار ناچیز بوده است و می‌افزاید که می پذیریم که احتمال اتفاقی بودن این بارش‌ها هم وجود دارد (١ در ١٦٠ هزار میلیارد) اما احتمال عقلانی افزونتری برای دستکاری و تحریک اقلیمی توسط دشمن وجود دارد.

از سوی دیگر همزمان با پیشنهاد آلمان و بریتانیا مبنی بر ارسال کمک های انساندوستانه، حسن روحانی، رئیس جمهوری روز چهارشنبه در جمع شماری از وزرا و مدیران دستگاههای اجرایی و نمایندگان مجلس گفت: «اینکه از ورود کمکهای خارجی به ایران جلوگیری می‌کنند و هلال احمر ما در این شرایط سخت نمی‌تواند کمکهای ارسالی از دیگر کشورها را دریافت کند، یک جنایت بی‌سابقه است.»

پیش از این بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران در گفتگو با ایرنا گفته بود که نهادهای امداد رسان داخلی و مردم تلاش می‌کنند خسارتهای وارده به مردم سیل‌زده را کاهش دهند ولی تاکنون هیچ کمک خارجی بصورت محسوس دریافت نشده و راهی برای این کمک رسانی وجود ندارد.

او اعلام کرد: «با توجه به بلوکه بودن حسابهای هلال احمر هیچ شهروند خارجی یا ایرانی مقیم خارج نمی‌تواند کمکی به مردم سیل‌زده ارسال کند

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز در پیامی توییتری اعلام کرده بود که با فشارهای آمریکا، راه ورود بسیاری از تجهیزات مورد نیاز مردم ایران مسدود شده است. او در پایان گفته بود که این یک جنگ اقتصادی نیست بلکه «تروریسم اقتصادی» است.

سخنان انتقاد آمیز مسئولان ایران در حالی ایراد می‌شود که پیش از این مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا با نادرست خواندن ادعاهای ایران دربارۀ مسدود شدن راههای کمک رسانی به این کشور اعلام کرده بود که واشنگتن آماده است تا از مسیر صلیب سرخ و هلال احمر به سیل زدگان ایران کمک کند.

پمپئو همچنین مقامات ایران را به «سوء‌مدیریت در برنامه‌ریزی شهری و در مقابله با وضعیتهای اضطراری» متهم کرد و با اشاره به سیل اخیر گفت: «رژیم در حالی به سرزنش عوامل خارجی می‌پردازد که در واقع سوء‌مدیریتش باعث چنین فاجعه‌ای شده است.»

اما یکی از سخنگویان صلیب سرخ جهانی اظهارات مقامات ایران مبنی بر عدم امکان ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه به سیل‌زدگان در ایران را رد کرد. ایگنیشس ایولف یورک، از دفتر روابط عمومی صلیب سرخ جهانی در ژنو سوئیس، روز چهارشنبه به رادیو فردا گفت: «اگر هلال احمر ایران درخواست کمک کند، صلیب سرخ جهانی در حال حاضر محدودیتی برای این کار ندارد».

 شکست خفیف اردوغان در انتخابات محلی ترکیه

در انتخابات محلی شهرداری‌ها و شوراهای شهر در ترکیه که روز یکشنبه (۱۱ فورودین) برگزار شد، ائتلاف جمهور متشکل از دو حزب حاکم عدالت و توسعه  و حزب حرکت ملی، شهرداری برخی از شهرهای بزرگ و مهم ترکیه از جمله کلان شهرهای آنکارا، استانبول، ازمیر، آنتالیا و آدانا را به ائتلاف ملت متشکل از حزب جمهوری‌خواه خلق و حزب نیک واگذار کرد و به این ترتیب علی رغم کسب حدود ۷۴/ ۵۱ درصد آرا ضربه مهمی را متحمل شد

این شکست به ویژه در آنکارا برای اردوغان بسیار سنگین بود چراکه شهرداری این شهر بیش از دو دهه گذشته در دست حزب حاکم عدالت و توسعه قرار داشت؛ به این ترتیب از سال ۲۰۰۱ این نخستین بار است که حزب عدالت و توسعه بعد از تاسیس آن چنین شکست بزرگی می خورد. اردوغان در سخنانی تلویحاً شکست در استانبول را پذیرفت اما خود را پیروز محله‌ها و شهرهای کوچک دانست

این انتخابات اولین آزمون سیاسی ترکیه برای سنجش میزان حمایت از رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور پس از انتخابات ریاست جمهوری ژوئن ۲۰۱۸ میلادی محسوب می‌شد

این درحالی است که حضور هر روزه اردوغان در میتینگ‌های انتخاباتی و زدن اتهامات گوناگون به احزاب مخالف و تهدید به استفاده از اختیارات ویژه ریاست‌ جمهوری، مساله انتخابات محلی را به رفراندومی ملی تبدیل کرده بود. در عین حال به تعبیر مخالفین، او و حزبش برنامه‌ ویژه‌ای برای حل مشکلات واقعی که در جامعه ترکیه وجود دارد ارائه ندادند. از سویی دیگر اردوغان با دمیدن بر آتش «مسئله بقا» به نوعی هرکه را با او و حزبش مخالف بود، به عنوان دشمنِ ترکیه و اسلام نمایش داد.

تحلیل‌گران مهمترین دلیل شکست اردوغان در شهرهای بزرگ را بحران اقتصادی این کشور می‌دانند. کمتر از یک ماه پیش از برگزاری انتخابات شهرداری ترکیه، این کشور بعد از ۱۰ سال وارد بزرگترین رکود اقتصادی خود شده است؛ تورم در این کشور به بالای ۲۰ درصد رسیده، قیمت مواد غذایی نزدیک به ۳۰ درصد افزایش یافته و نرخ بیکاری به ۱۱ درصد رسیده است، میزان بیکاری در میان جوانان این کشور بیشتر شده و به ۲۰ درصد رسیده است؛ به عبارت دیگر از هر پنج جوان در این کشور یک نفر بیکار است و طبق نظرسنجی‌ها وضعیت اقتصادی و همچنین مشکل بیکاری دو نگرانی مهم رای دهندگان ترک بوده است

عامل دیگر در شکست حزب عدالت و توسعه در کلان شهرها، فراخوان صلاح‌الدین دمیرتاش رهبر مشترک حزب دموکراتیک خلق‌ها (ه د پ) برای «رأی علیه فاشیسم» بود. حزب دموکراتیک خلق‌‌ها علی‌رغم زندانی بودن اکثر رهبران و کادرهای برجسته خود توانست کنترل بخش‌های بزرگی از مناطق کردنشین را دوباره در دست بگیرد. همچنین این حزب با عدم معرفی کاندیدا در شهرهای بزرگِ غیر کردنشین عملا توانست ائتلاف مخالفین را تقویت کند. پیام صلاح‌الدین دمیرتاش و تشویق طرفدارانش به رای دادن به هر نامزدی که در جبهه ضد فاشیسم قرار دارد، دست طرفدارانش را برای رای به ائتلاف مخالفین باز گذاشت و در رای آوری اکرم امام‌اوغلو در استانبول و منصور یواش در آنکارا تاثیرگذار بود.

اما علیرغم همه اینها نتیجه کلی انتخابات نشان می‌دهد که حزب عدالت و توسعه کماکان نفوذ خود را در حتی در شهرهای بزرگ از طریق در دست داشتن شهرداری‌های مناطق حفظ کرده است و در مجموعِ کل کشور نیز نمی‌توان تغییر قابل توجهی در میزان نفوذ اجتماعی این ائتلاف مشاهده کرد، چرا که نتایج این انتخابات به نوعی تکرار همان رای ۵۳ درصدی انتخابات ریاست جمهوری است. حزب عدالت و توسعه با وجود از دست دادن حدود ۳ درصد از مجموع آرای خود نسبت به انتخابات قبلی در سال ۲۰۱۴ همچنان اقتدار خود را در فضای سیاسی حفظ کرده و توانسته از ۸۱ استان اختیار ۵۲ استان را در دست داشته باشد.

به عقیده تحلیلگران فارغ از برندگان و بازندگان احتمالی این انتخابات، به نظر می‌رسد در هر صورت رکود و تورم در اقتصاد ترکیه با شدت بیشتری ادامه یابد و فضای سیاسی پرتشنج و ناپایداری که بیشتر از شش سال است با وقایع سیاسی/اجتماعی گوناگونی مانند جنبش گزی پارک، کودتا، رفراندم و جنگ داخلی در مناطق کردنشین، بر آسمان سیاست ترکیه سایه انداخته است، با تشدید فضای دو قطبی موجود گسترش یابد. ولی از طرف دیگر کاهش اعتماد به نفس اردوغان در نتیجه افت محبوبیتش در کنار تداوم قابل پیش بینی مشکلات اقتصادی ممکن است از بلند پروازیهای وی در سیاست داخلی و منطقه ای بکاهد و حتی به پروسه عبور از اردوغان در داخل حزب با محوریت کسانی چون عبدالله گل تسریع ببخشد.

یک پیامد احتمالی دیگر این تحول نیز می تواند به صورت انعطاف در سیاست سختگیرانه حاکم علیه کردها و بازگشت به دوره قبل از 2015 خود را نشان دهد. کوتاه سخن اینکه اردوغان از این به بعد نمی تواند در همه جبهه ها بجنگد و مانند تغییر راهبردی که در سیاست خارجی انجام داد، در داخل هم ناچار خواهد شد، بده بستان هایی تازه انجام دهد.