رمضان ماه خودسازی

ماه رمضان را بهار قرآن میخوانند؛ در این ماه به‌دلیل جو معنوی حاکم بر جامعه تلاوت قرآن بیشتر شده، و مؤمنان برای دستیابی به مغفرت و بخشش الهی تلاش بیشتری از خود به نمایش می گذارند. ارتباط مداوم با آیات قرآن موجب پاکی قلب از زنگارها شده و جان و روح آدمی را سرشار از نور ایمان می‌گرداند. این پیوند ناگسستنی نه تنها موجب پرهیز از گناه خواهد شد، بلکه فکر گناه را نیز از ذهن انسان دور می سازد و ریشه های معصیت را در روح و جان وی خواهد خشکاند. آیت الله العظمی سید صادق شیرازی در این باره می‌گویند:«گروهی از مردم نه تنها در عمل از گناه اجتناب می ورزند، بلکه فکر گناه هم به ذهنشان خطور نمی کند؛ آنان همان گروهی هستند که کاملاً از مفطرات دوری جسته‌اند، زیرا که نه تنها جوانح بلکه جوارحشان هم از انجام گناه و معصیت، اجتناب کرده است».

از آنجا که در ماه رمضان شیاطین در بند هستند و قدرت آنها در گمراه‌ کردن آدمی محدود است، معنویت حاکم بر این ماه آثار مخرب گناه را بر قلب و روح انسان کاسته و او را از سقوط در پرتگاه تباهی ها حفظ خواهد نمود؛ گرچه انسان گناهکار می تواند با اعمال خود اسباب آزادی شیاطین را از قید و بند فراهم سازد. پس برای رهایی از وادی ظلالت و گمراهی باید تقوا پیشه کرد و کوشید تا تنها از روی عادت روزه دار نبود، بلکه از تاثیرات این ماه مبارک بر روح و جان بهره گرفت. آیت الله العظمی سید صادق شیرازی می‌فرماید: «در ماه رمضان شیاطین در غل و زنجیرنند؛ امّا گاهی اعمال انسان گره از این بندها می‌گشاید و باعث تسلط آنان بر آن فرد می‌شود، پس از این خطر باید بر حذر بود».

در گذشته چه کردیم؟

از اموری که موجب بهره ی بیشتر انسان از ماه رمضان می گردد، توجه به گفتار و رفتار روزمره ی خویش است، برای مثال: رفتار ما در خانه با همسر و فرزندانمان چگونه است؟ آیا شیوه برخورد و سخن گفتن با آنان مناسب است و یا همراه با اهانت و تندی است؟ با مراقبت روزانه می توان خود را اصلاح نمود، و با تمرین و ممارست در ماه رمضان، برخورد زیبا و خداپسندانه را جزیی از ویژگیهای رفتاری خود ساخت. آیت الله العظمی سید صادق شیرازی در این خصوص می‌فرماید: «انسان بایستی در هر روز ماه رمضان، ساعتی را به تفکر اختصاص داده، و به آنچه در آن روز انجام داده است بیندیشد»؛ ایشان همچنین اضافه می کند: «در آن ساعت باید به آنچه انجام داده، آنچه که گفته و شنیده و آنچه داده و گرفته است، بیندیشد و رفتار خود را با همسر، فرزندان و دوستانش مورد بازبینی قرار دهد؛ به عبارت دیگر خود را محاسبه نموده و  بکوشد تا کاستی ها را مرتفع ساخته ، کارهای شایسته ی بیشتری انجام دهد». اگر انسان این شیوه را پیشه ی خود ساخته ، اعمال و گفتار خود را با معیار حق و حقیقت بسنجد و نیروی خود را مصروف اصلاح اشتباهات خود کند، به تدریج تبدیل به مسلمان کاملی می شود که هیچ‌گونه آزاری از او به دیگران نخواهد رسید .شاید این روش بهترین راه برای نیل به تعالی و کمالی است که هدف همه ی مؤمنان می باشد؛ پس مسلمان واقعی همواره خود را مورد بازخواست قرار می دهد. آیت الله العظمی سید صادق شیرازی در خصوص اهمیت این شیوه فرمودند:« برای رسیدن به موفقیت راهی آسان‌تر از محاسبه‌ی نفس نیست ، راهی که در انسان تأثیری شگرف می‌گذارد».

فرصتی برای هدایت

بی‌شک رمضان فرصتی برای هدایت انسان‌هاست و افرادی که از این حقیقت آگاهند، از برکات این ماه بیشتر استفاده می‌کنند. با توجه به مزایای فراوانی که خداوند در ماه رمضان قرار داده  این ماه را شهرالله نامیده اند. مرجع عالیقدر در این باره می‌فرماید: «خداوند به ماه رمضان خصوصیاتی برتر از ماه‌های دیگر عطا کرده است؛ پس این ماه فرصتی است برای هدایت کردن و هدایت شدن». از جمله ی این ویژگی ها می‌توان به تلاوت قرآن اشاره نمود؛ امری که در این ماه بیش از هر زمان دیگر مورد تاکید و اهمیت قرار گرفته است. همانگونه که بهار با آغاز رویش گیاهان و شکوفه ها، کنایه‌ای است بر سیر حرکت انسان از شر و بدی به خیر و راستی، رمضان نیز بهار قرآن نام گزاری شده است؛ زیرا انسان مؤمن در این ماه به واسطه پیوند با قرآن و تفکر عمیق در معانی آن خیر را از شر بازمی‌شناسد. این شناخت منشأ رسیدن به رضای الهی است و رضای الهی هدف همه ی مومنان می‌باشد؛ پس بر ما لازم است که پیوندخود را با کتاب الهی قوی‌تر کنیم و هیچ‌گاه از آن فاصله نگیریم ،تا به سعادت دنیا و آخرت دست یابیم.

حضرت آیت الله العظمی شیرازی در این راستا می‌فرماید: «در ماه رمضان تلاوت قرآن و تفکر در آن بسیار سزاوار است و آن را می‌توان معیار سعادت دانست، زیرا هر که از قرآن تبعیت کند به سعادت دست یافته و هر که از آن دوری گزیند به شقاوت در دو سرا گرفتار می‌شود».