روز شنبه هواداران مقتدی صدر در اعتراض به ائتلاف چارچوب هماهنگی -که تحت حمایت ایران هستند و مانع از تشیل دولت توسط گروه صدر شدند- به منطقه سبز بغداد هجوم آوردند و ساختمان پارلمان را اشغال کردند، که این اشغال تا به امروز ادامه دارد
صدر از قبایل و دیگر گروههای سیاسی عراق خواست تا به آنچه او «انقلاب» می‌خواند، بپیوندند. وی گفت که حامیانش منطقه سبز را «آزاد» کرده‌اند تا برای «تغییر ریشه‌ای نظام سیاسی و قانون اساسی» آماده شوند
با این اقدام صدر تنش ها بالا گرفت و در پاسخ، ائتلاف چارچوب هماهنگی از هواداران خود خواست «در حمایت از مشروعیت نظام و حفظ نهادهای دولتی» تظاهرات کنند. مخالفان صدر تهدید کردند که فرودگاه بغداد و اقامتگاه مصطفی کاظمی را به تصرف خود درمی‌آورند. آنها کاظمی را متهم می‌کنند که تصرف منطقه سبز توسط صدری‌ها را تسهیل کرده است
در ساعات اولیه روز دوشنبه، نیروهای امنیتی در اطراف بغداد به ویژه در فرودگاه و منطقه سبز مستقر شدند. صدر نیز نیروهای شبه‌نظامی سرایاالسلامِ خود را در خیابان‌های منتهی به منطقه سبز مستقر کرد. عصر دوشنبه برخی از حامیان چارچوب هماهنگی به سمت منطقه سبز حرکت کردند اما به آنها دستور داده شد از رویارویی با صدری‌ها خودداری کنند
نزدیکان مقتدی صدر به میدل‌ایست‌ای گفتند که بسیاری از رهبران سیاسی و دیپلمات‌های غربی سعی کرده‌اند با صدر تماس بگیرند و با باز کردن کانال گفتگو بین دو طرف، اوضاع را آرام کنند اما او از پذیرفتن بازدیدکنندگان و تماس‌ها خودداری می‌کند
محمد صالح العراقی که از او با عنوان سخنگوی صدر نام می‌برند، روز دوشنبه گفت که هادی عامری رئیس بلوک فتح و یکی از رهبران چارچوب هماهنگی، تلاش کرد با صدر تماس گرفته و گفتگویی را بین دو اردوگاه رقیب ترتیب دهد. اما صدر در بیانیه‌ای اعلام کرد که تنها زمانی حاضر به گفتگو است که عامری از چارچوب هماهگی خارج شود و حزبش اظهارات منتسب به نوری مالکی را که در یک نوار صوتی فاش شده منتشر شده است، محکوم کند
عامری هنوز به این شروط پاسخ نداده اما سرعت تحولات در روزهای اخیر ترس همگان را در دو طرف مبنی بر وقوع جنگ شیعه-شیعه دوچندان کرده است
از آن سو هیچکس مطمئن نیست که صدر در مورد هدفش برای سرنگونی نظام سیاسی عراق چقدر جدی است و اینکه اگر ارتش یا نیروهای مخالف برای بیرون راندن حامیان صدر از منطقه سبز به خشونت متوسل شوند، آیا نیروهای صدر آنقدر قدرتمند هستند که در این درگیری پیروز گردند
رهبران سیاسی و نظامیِ جریان صدر کاملا مطمئن هستند که گروههای مخالف، ساکت نمی‌مانند و احتمال رویاوریی نظامی، بسیار زیاد است لذا می‌گویند که انتظار وقوع خشونت را دارند و برای مقابله با آن آماده هستند
یکی از رهبران گروه صدر به ما گفت: «صدر آماده است تا آخر پیش برود و خود را برای بدترین سناریو آماده کرده است. وی تا زمانی که به گروه رقیب ضربه نزند، آرام نخواهد شد و علیرغم تشدید تنش‌ها، به راه خود ادامه خواهد داد تا اینکه آنها متوجه اشتباه خود شوند و به اهمیت نقش صدر در صحنه سیاست عراق اعتراف کنند. ما به کسی حمله نمی‌کنیم و آغازگر درگیری نخواهیم بود. دستورات ما در این زمینه کاملا روشن است اما وقتی نوبت به دفاع از خود می‌رسد، موضوع کاملا فرق می‌کند»
صدر میلیون‌ها هوادار دارد، یکی از بزرگترین جناح‌های مسلح شیعه را کنترل می‌کند و یک امپراتوری مالی دارد که درآمد سالانه آن بیش از بودجه بسیاری از کشورهای کوچک همسایه است. او و آیت الله سیستانی دو مردی هستند که می‌توانند با یک کلمه، میلیون‌ها نفر را به خیابان‌ها بیاورند
اوضاع عراق ده ماه است که در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و صدر و رقیبانش بر سر آینده سیاسی کشور با یکدیگر در نزاع و کشمکش هستند
صدر که در انتخابات اکتبر 74 کرسی پارلمان را بدست آورد، با احزاب سنی و کرد ائتلاف کرد و قصد داشت نظام سیاسی عراق را که مبتنی بر تقسیم قدرت است از بین ببرد
اما مخالفان او که در صورت موفقیتِ صدر از قدرت خارج می‌شدند، توانستند با ایجاد چالش‌های قانونی و حتی با انجام حملات موشکی، مانع از اجرایی شدن این طرح شوند
ماه گذشته صدر به نمایندگان خود دستور داد در اعتراض به ممانعت چارچوب هماهنگی از تشکیل دولت، از پارلمان خارج شوند. به این ترتیب چارچوب هماهنگی به بزرگترین بلوک پارلمان بدل شدند. رهبران این گروه هفته گشته محمد شیعه سودانی از نزدیکان مالکی را به عنوان نامزد خود برای پست نخست‌وزیری معرفی کردند
این نامزدی، صدر را بر آن داشت تا پیروان خود را به منطقه سبز بفرستد و از نشست پارلمان جلوگیری کند
به گفته یک مقام ارشد دولتی: «صدر سالهاست که به مشکل بزرگی برای مخالفانش بدل شده است. حضور او یک مشکل است و عدم حضورش مشکلی دیگر. وی نیرو، سلاح و پول دارد و درکنار اینها به شدت بی‌پروا است و همین او را ترسناک می‌کند. درحال حاضر می‌خواهد به همه بگوید که گرچه نتوانسته در مجلس و مطابق با معیارهای قانونی به هدفش برسد، ولی با استفاده از معیارهای خودش و نفوذی که بر مردم کوچه و خیابان دارد به آن هدف خواهد رسید»
این مقام دولتی افزود: «رقیبان صدر درباره نحوه برخورد با او سردرگم و نامطمن هستند. اگر به زور متوسل شوند او هم از در استفاده متقابل از زور درنگ نمی‌کند و اگر به آتش‌بس و سازش متوسل شوند، وی تلاش می‌کند تا کار رقیبانش را تمام کرده و آنها را از صحنه کنار بزند.»
از سال 2003 جنگ شیعه-شیعه یکی از مهم‌ترین خط قرمزهای کشور بوده و عبور از آن به معنای سرپیچی از خواست آیت‌الله سیستانی رهبر شیعیان است
آنگونه که رهبران شیعه و فرماندهان نیروهای مسلح به ما گفتند، تمام نیروهای شیعه از جمله ایران و نیروهای نیابتی‌اش می‌دانند که اگر سیستانی مخالفت خود را با آنها نشان دهد، چه عواقبی برای‌شان دارد. اگر هر حزب و گروهی علاقه یا حمایت خود را به جنگ و درگیری نشان دهد، سیستانی می‌تواند با صدر یک فتوا یا بیانیه به حضور آن حزب پایان دهد
بروز هرگونه درگیری شیعه-شیعه پیامدهای وحشتناکی دارد؛ اکثر جناح‌های شیعه گروههای مسلح دارند. گرچه ممکن است سرایاالسلام بیشترین تعدادِ نیرو را در بین گروههای مسلح داشته باشد اما این جناح‌های مرتبط با سیستانی –به‌ویژه لشکر عباس- و گروههای مرتبط با ایران به‌ویژه عصائب اهل حق و کتائب حزب‌الله هستند که از تجهیزاتی مدرن برخوردار می‌باشند و این امر برتری آنها را در جنگ تضمین می‌کند
به گفته یکی از فرماندهان نزدیک به سیستانی: «ما نگران تحولاتی هستیم که در حال رخ دادن است. از بی‌تدبیری صدر و شدت عمل مخالفانش می‌ترسیم اما فعلا نیازی به مداخله خود نمی‌بینیم. در جنگ‌های جدید دیگر عنصر انسانی عامل تعیین کننده‌ای نیست بلکه فناوری حرف اول را می‌زند. بسیاری از جناح‌های مسلح فناوری‌های مدرنی دارند که با اتکا به ان می‌توانند هر نبردی را به نفع خود پایان دهند. اما فعلا سؤال این است که آیا هیچ یک از تصمیم‌گیران اجازه می‌دهد اوضاع به جنگ کشیده شود؟ تا آنجا که به ما مربوط است مراقب امور بوده و منتظر دستوریم. در این مرحله به نفع هیچکدام از طرفین مداخله نمی‌کنیم اما در دفاع از خود و مواضع‌مان دریغ نخواهیم کرد»
وی در پایان افزود آنچه همه نیاز دارند، مداخله سیستانی است
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما