نگاهی به رسانه های جهان

ویزای یکپارچه به سبک شینگن در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس قرار است در اقدامی مشابه با اروپا در اعطای ویزای شینگن، ویزای یکپارچه ای به گردشگران و تجار بدهند

در جریان میزگردی که در مورد «آینده سفر در شورای همکاری خلیج فارس» در دبی برگزار شد، مشخص شد که کشورهای عضو در حال برنامه ریزی برای صدور ویزایی مشترک برای اتباع، ساکنان، گردشگران و بازرگانان 35 کشور عربی و خارجی هستند

فاطمه السیرافی وزیر گردشگری بحرین گفت که مذاکرات بین کشورهای شورای همکاری در سطح وزیران درباره چگونگی اجرایی شدن چنین ویزایی همچنان ادامه دارد «خیلی زود شاهد این اتفاق خواهیم بود. ما می بینیم که افرادی که به اروپا می روند معمولا از چند کشور بازدید می کنند؛ بنابراین به سودی که تمهید چنین ویزایی می تواند برای هر یک از کشورهای شواری همکاری داشته باشد آگاه هستیم»

سیستم ویزای یکپارچه با هدف تقویت گردشگری و تسهیل سفر در منطقه انجام شده و بر اساس آن اتباع 35 کشور (که هنوز مشخص نشده اند) می توانند از عربستان، امارات، بحرین، کویت، عمان و قطر با یک ویزا بازدید کنند. ساکنان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نیز می توانند همچون اتباع این 35 کشور بدون ویزا به تمام کشورهای عضو سفر کنند

سمیره الغریب دستیار معاون وزیر تجارت کویت نیز تأیید کرد که طرح ویزای گردشگری یکپارچه توسط وزارتخانه های کشورهای عضو در حال بررسی است. وی اجرای این سیستم را تا سال آینده رد کرد و به موانعی اشاره نمود که باید برطرف شود

بنابر گزارش ها محرک کشورهای خلیج فارس برای اجرایی کردن ایده ویزای مشترک، جام جهانی فوتبال قطر بود که به گفته مرکز مطالعات و تحقیقات خلیج فارس باعث رونق اقتصادی و گردشگری تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس شد

منبع: میدل ایست مانیتور

از اسلام سیاسی تا ناسیونالیسم غیر لیبرال

اردوغان رئیس جمهور ترکیه که 14 مه با انتخابات دشواری روبرو است، 30 آوریل اعلام کرد که وزارت اطلاعات این کشور ابوحسین القریشی آخرین خلیفه خودخوانده داعش را در عفرین کشته است 

اردوغان به عنوان کسی که از اخوان المسلمین الهام گرفته و آن را با ناسیونالیسم ترک ترکیب کرده است، شناخته می شود؛ پس چرا اکنون لباس اسلام گرایی را از تن دراورده و مشی دیرینه خود را در سهل گیری نسبت به گروههای جهادی کنار گذاشته است؟ پاسخ به این سؤال را عمدتا می توان در بی میلی مردم خاورمیانه نسبت به اسلام سیاسی دانست

در مورد ترکیه اردوغان با فاصله گرفتن از تندروهای اسلام گرا می کوشد گروهی از رأی دهندگان میانه رو را که از وی فاصه گرفته اند دوباره جذب کند

رویکرد اخیر اردوغان آخرین مورد از فاصله گرفتن قدرت های خاورمیانه و شمال آفریقا از اسلام سیاسی است. رژیم استبدادی قیس سعید رئیس جمهور تونس، رشید غنوشی رهبر حزب النهضه را که از بهار عربی به یکی از بازیگران اصلی سیاست کشور بدل شده بود، به زندان انداخت اما این اقدام واکنش زیادی را برنیانگیخت. حتی رئیس جمهور امیدوار است با این اقدام حمایت طبقات متوسط سکولار را بدست آورد و مشروعیت خود را افزایش دهد

در کشورهای الجزایر و مراکش نیز احزاب اسلام گرا از قدرت کنار زده شده اند. حکومت عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر از همان ابتدا با سرکوب اخوان المسلمین آغاز به کار کرد و مهمترین تحول به قدرت رسیدن محمد بن سلمان ولیعهد سعودی از سال 2017 بود که بودجه ای را که برای ترویج اسلام سیاسی در سراسر جهان مقرر شده بود، قطع کرد و با برگزاری کنسرت و جشنواره فیلم و رشد گردشگری، به تدریج چهره اسلام گرایی را از عرصه عمومی پاک نمود

اما رویگردانی منطقه از اسلام سیاسی به معنی پیروی از الگوی دموکراسی غربی نیست بلکه برعکس؛ آنچه امروزه در حال ظهور است مدل رژیم هایی اقتدارگرا و کارآمد همچون رژیم های غیرلیبرال چین و روسیه است

ما در همین راستا شاهد هجوم کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا برای پیوستن به اتحاد بریکس هستیم که به عنوان بلوک مخالف هژمونی غرب شناخته می شود. بریکس در کنار سازمان همکاری شانگهای و اوپک پلاس ائتلاف های سیاسی قدرتمندی هستند که در راستای مخالفت با غرب و تأمین منافع اقتصادی اعضا ایجاد شده اند

6 آوریل کابینه عربستان تصمیم خود را برای پیوستن به سازمان همکاری شانگهای اعلام کرد. هدف از ایجاد این سازمان سیاسی و امنیتی، ایجاد بلوکی آسیایی برای به چالش کشیدن سلطه ژئوپلیتیک غرب است. مسکو پس از حمله به اوکراین، با اتکا به آراء اعضای همین سازمان توانست از رأی محکومیت سازمان ملل جان سالم به در برد. همچنین همراهی و همبستگی کشورهای اوپک پلاس بود که به عربستان اجازه داد تا ژوئیه گذشته در برابر فشار آمریکا برای افزایش تولید نفت مقاومت کند. اکنون هم کشورهای عربستان، ترکیه، مصر، الجزایر، تونس و ایران در مسیر عضویت در گروه بریکس هستند

سال 2020 ترامپ توافق ابراهیم را برای رفع خصومت اعراب و اسرائیل و تأمین منافع تجاری گسترده برای اعراب طراحی کرد ولی رویکرد ضد فلسطینی دولت نتانیاهو، اعراب را در تنگنا قرار داده است. این درحالی است که پیوستن این کشورها به بریکس یا سازمان همکاری شانگهای، در عرصه داخلی واکنش منفی بدنبال ندارد؛ ضمن اینکه از نظر مزایای اقتصادی بهتر به نظر می رسد

در شرایطی که کشورهای مسلمان بیش از هر زمان دیگر درگیر مسائل اقتصادی هستند، اسلام سیاسی نمی تواند گره از کار جمعیت رو به رشد و فقیر خاورمیانه و شمال آفریقا باز کند و صرفا سبب آوارگی مردم و مهاجرت آنها به سوی اروپا می شود

منبع: المانیتور

آیا مصر در آستانه فروپاشی است؟

استقبال از اتاق بازرگانی آمریکا در مصر خوب بود ولی علیرغم این استقبال، بازرگانان مصری که من در این رویداد ملاقات کردم از شرایط ناامید بودند و اقتصاد مصر را رو به سقوط ارزیابی می کردند

این وضعیت از یک دهه پیش آغاز شد؛ زمانی که قاهره دست به ولخرجی های بی حساب و کتاب زد و برای پروژه های بزرگ، ساخت و خرید تسلیحات و زیرساخت های خود وام گرفت. در این دوران نقش ارتش در اقتصاد به طور چشمگیری گسترش یافت، بخش خصوصی از بین رفت و سرمایه گذاری خارجی متوقف شد. اقتصاد رو به فروپاشی در پرچمعیت ترین کشور عرب، باید واشنگتن را به شدت نگران کند

باتلاقی که مصر در آن فرو رفته، عمیق است. از زمان روی کار آمدن عبدالفتاح سیسی در سال 2014، بدهی خارجی دولت بیش از سه برابر شده و به نزدیک 160 میلیارد دلار رسیده است. امسال 45% از بودجه مصر صرف پرداخت بدهی دولت شد؛ این درحالی است که تورم حدود 30% است و قیمت مواد غذایی نیز طی سال گذشته بیش از 60% افزایش پیدا کرده است

اما وخامت وضعیت اقتصادی صرفا تقصیر سیسی نیست. کووید 19 و جنگ اوکراین بر اقتصاد مصر تأثیر زیادی گذاشت و گردشگری –که 12% از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد- را از رونق انداخت و قیمت کالاها به ویژه گندم را افزایش داد. سال گذشته عربستان، قطر و امارات از طریق سرمایه گذاری و سپرده های بانک مرکزی، 22 میلیارد دلار به مصر کمک کردند اما حتی این مبلغ هم نتوانست بحران مالی کشور را مهار کند

سیسی ماه دسامبر قراردادی با صندوق بین المللی پول امضا کرد که به موجب آن در ازای دریافت پول متعهد می شود که ارز را شناور کند و نقش ارتش را در اقتصاد محدود نماید. از آن زمان پوند مصر شناور بوده و تا به امروز 50% از ارزش خود را از دست داده است؛ ولی سیسی هنوز به قول خود برای کاهش نقش ارتش در اقتصاد عمل نکرده است (ارتش 30 تا 40 درصد از اقتصاد کشور را در کنترل خود دارد). از آنجا که صندوق بین المللی پول نسبت به اجرایی شدن این تعهد تردید داشته، پرداخت وام را تا زمانی که قاهره در خصوصی سازی پیشرفت نکند به تعویق انداخته است

تعلل سیسی در انجام اصلاحات قابل درک است. او خود یک افسر سابق نظامی است و بقای حکومتش به شدت به ادامه حمایت ارتش متکی می باشد. سیسی گزینه های کمی پیش رو دارد؛ ژانویه گذشته عربستان که -امید آخر قاهره در حل بحران اقتصادی به شمار می رفت- به وضوح گفت که دوران کمک های بلاعوض گذشته است و تنها در صورتی که شاهد بازگشت سرمایه باشد، حاضر است به مصر پول دهد

مصر در حال حاضر 23 میلیارد دلار به صندوق بین المللی پول بدهکار است و هنوز مشخص نیست که آیا دولت به تعهدات خود در قبال صندوق عمل خواهد کرد یا خیر؛ ولی نشانه کمی وجود دارد که حاکی از تغییر رویکرد قاهره نسبت به هزینه های خود باشد

در همین حال مردم عادی مصر با شرایط سختی دست و پنجه نرم می کنند. در میان تورم سرسام آور، تقریبا یک سوم جمعیت زیر خط فقر هستند و کمتر از 3.80 دلار در روز درامد دارند. طبقه متوسط آسیب شدیدی دیده اند؛ از زمان روی کار آمدن سیسی، پوند مصر تقریبا 80% ارزش خود را از دست داده و پس انداز زندگی مردم از بین رفته است. مواد غذایی اصلی همچون نان و برنج و گوشت گران شده اند و کاهش ذخایر ارزی منجر به افزایش قیمت و کمبود دارو شده است

در صورت تداوم بحران، مصر ممکن است شاهد اعتراضات خودجوش، افزایش جرم و جنایت، فرار سرمایه و تشدید سرکوب باشد؛ همچنین مصری ها ممکن است همچون تونسی ها و لبنانی ها از طریق قایق روانه اروپا شوند

به نظر می رسد که دولت بایدن متوجه شده است که مصر مشکل دارد. انتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا ماه ژانویه مشکلات اقتصادی مصر را به عنوان یک چالش توصیف کرد اما آن را به کووید 19 و جنگ اوکراین نسبت داد نه سیاست های نادرست اقتصادی مصر. او نسبت به کوتاهی قاهره در قبال تعهداتی که به صندوق بین المللی پول دارد، سخنی نگفت

ممکن است واشنگتن هنوز نگران تحولات مصر نشده باشد ولی مصری های نگران هستند و با حسرت از روزهای خوب گذشته در دوران حسنی مبارک یاد می کنند

منبع: نشنال اینترست

استقبال عربستان از گردشگران دگرباش جنسی

بر اساس سایت رسمی گردشگری عربستان، گردشگران دگرباش جنسی می توانند از عربستان دیدن کنند. این تغییر بدنبال مجموعه ای تغییرات اجتماعی و اقتصادی است که پادشاهی در سال های اخیر ایجاد کرده است. با این حال همجنس گرایی در این کشور همچنان غیرقانونی است؛ گرچه این قوانین همیشه اجرا نمی شود

وبسایت سازمان گردشگری عربستان در صفحه سؤالات متداول خود آورده است: «آیا بازدیدکنندگان دگرباش جنسی می توانند از عربستان دیدن کنند؟» در پاسخ به این سؤال آمده است: «ما از کسی نمی خواهیم جزئیات روابط شخصی خود را فاش کند؛ همه خوش آمدید؛ از کشور ما دیدن کنید»

در عربستان همچون اکثر کشورهای مسلمان خاورمیانه، روابط همجنس گرایان مطابق قانون ممنوع است. فرهنگ محافظه کارانه و تفسیر سنتی از شریعت اسلام، همجنس گرایی را ممنوع می کند. مجازات روابط همجنس گرایانه در عربستان اعدام یا شلاق است

اما قوانین همجنس گرایی در پادشاهی همیشه اجرا نمی شود. در گزارش 2022 وزارت خارجه آمریکا در مورد حقوق بشر آمده است: «در طول سال هیچ همجنس گرایی تحت پیگرد قانونی قرار نگرفته است»

به گفته سازمان Human Dignity Trust در لندن که قوانین ضد دگرباشان جنسی را در سراسر جهان رصد می کند، تعیین میزان سرکوب جامعه دگرباشان جنسی در عربستان دشوار است زیرا به خاطر انگ اجتماعی و عدم وجود سازمانی برای دگرباشان، آنها وجود تبعیض علیه خود را گزارش نمی دهند

بیان خوش آمدید به جامعه دگرباشان جنسی توسط سایت گردشگری عربستان، در ادامه تغییرات اجتماعی گسترده ای است که در سال های اخیر در این کشور رخ داده است. سال 2018 عربستان ممنوعیت رانندگی زنان را لغو کرد با این حال چندتن از فعالانی که برای حق رانندگی زنان تلاش می کردند، اندکی قبل از اعلام این تصمیم دستگیر شدند. در همان سال عربستان اعلام کرد که زنان دیگر ملزم به پوشیدن عبایه نیستند

سال 2021 ساحل خالص در جده افتتاح شد و به اولین ساحل در عربستان تبدیل شد که زنان می توانند آنجا بیکینی بپوشند

سال 2019 عربستان تصمیم گرفت به زوج های خارجی مجرد اجازه دهد تا در یک اتاق باهم باشند. این قانون در پی انتقال ستاره پرتغالی فوتبال کریستیانو رونالدو به عربستان برای بازی در باشگاه النصر، مورد توجه رسانه ها قرار گرفت

منبع: المانیتور

مترجم: فاطمه رادمهر