طبق پژوهشی که مرکز پیو دربارهٔ بزرگسالان بیدین در ۲۲ کشور در سراسر جهان انجام داده، بسیاری از افرادی که خود را وابسته به هیچ دینی نمیدانند، همچنان به مجموعهای از باورهای دینی و معنوی پایبندند. از جمله این باورها، اعتقاد به وجود زندگی پس از مرگ است.
تعداد بزرگسالانی که خود را بیدین توصیف میکنند، در سالهای اخیر در آمریکای شمالی، اروپا، بخشهایی از آمریکای لاتین و برخی کشورهای منطقه آسیا-اقیانوسیه، از جمله استرالیا و کرهٔ جنوبی، بهسرعت افزایش یافته است.
به طور کلی، افراد بیدین کمتر احتمال دارد باورهای معنوی داشته باشند، کمتر در مناسک دینی مشارکت میکنند، و بیش از دیگران (مسیحیان، مسلمانان یا پیروان ادیان دیگر) دیدگاهی شکاکانه نسبت به تأثیر دین بر جامعه دارند.
اما درصد قابل توجهی از بزرگسالان بیدین، همچنان به برخی باورهای دینی یا معنوی معتقدند. این نتیجه نظرسنجیهای ما در ۲۲ کشور با جمعیتهای قابل توجه بیدین به دست آمده است.
برای نمونه، در همهٔ ۲۲ کشور، حدود یکپنجم یا بیشتر از بیدینها به زندگی پس از مرگ باور دارند. سهم افرادی که میگویند «قطعاً» یا «احتمالاً» زندگی پس از مرگ وجود دارد، از ۱۹٪ در میان بزرگسالان بیدین مجارستان تا ۶۵٪ در پرو متغیر است.
در هفت کشور از این ۲۲ کشور، ۵۰٪ یا بیشتر از کل بیدینها به زندگی پس از مرگ اعتقاد دارند.
افزون بر این، بخش بزرگی از بیدینها در برخی کشورها میگویند: «چیزی معنوی فراتر از جهان طبیعی وجود دارد، حتی اگر نتوانیم آن را ببینیم.» برای مثال، ۶۱٪ از بیدینهای مکزیک و ۶۵٪ از بیدینهای برزیل چنین باوری دارند.
بسیاری از بزرگسالان بیدین همچنین به وجود خدا باور دارند. این شامل اکثریت قاطعی از بیدینهای آفریقای جنوبی (۷۷٪) و چند کشور آمریکای لاتین، مانند برزیل (۹۲٪)، کلمبیا (۸۶٪) و شیلی (۶۹٪) میشود.
بیدینهای اروپا و استرالیا تمایل بسیار کمتری به باور به خدا دارند. تنها ۱۸٪ از بیدینهای استرالیا، ۱۰٪ در سوئد و ۹٪ در مجارستان معتقد به خدا هستند.
در ایالات متحده، ۴۵٪ از بیدینها میگویند به خدا باور دارند (طبق نظرسنجی ۲۰۲۳).
باور نسبتاً رایج دیگر در میان بیدینها این است که حیوانات میتوانند روح یا انرژیهای معنوی داشته باشند. در یونان و چندین کشور آمریکای لاتین، دستکم سهچهارم بیدینها چنین باوری دارند.
ممکن است تعجبآور به نظر برسد که درصد زیادی از بیدینها هر نوع باور دینی یا معنوی داشته باشند. با این حال، «بیباوری» همیشه دلیل اصلی بیدینی نیست. در یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۳ در آمریکا، ۳۰٪ از بیدینها گفتند یکی از دلایل بسیار مهم یا اساسی برای بیدینیشان این بوده که «تجربههای بدی با افراد مذهبی داشتهاند.» این درصد تقریباً برابر بود با آنهایی که بیباوری به خدا یا نیروی برتر را دلیل اصلی دانستند (۳۲٪). حتی تعداد بیشتری (۴۷٪) گفتند دلیل بیدینیشان این است که «سازمانهای دینی را دوست ندارند.»
چند درصد از بیدینها سکولار هستند؟
با وجود اینکه درصد زیادی از بیدینها در این ۲۲ کشور باورهای معنوی یا دینی دارند، برخی دیدگاهی کاملاً سکولار دارند؛ یعنی نه به خدا باور دارند، نه به زندگی پس از مرگ، و نه به چیزی فراتر از جهان طبیعی. برخی از کشورهایی که سهم بالایی از بیدینها، چنین دیدگاه سکولاری دارند، عبارتند از سوئد (۲۸٪)، استرالیا (۲۴٪)، هلند (۲۴٪) و کرهٔ جنوبی (۲۳٪).
در مقابل، در چند کشور آمریکایی، سهم کسانی که این دیدگاه کاملاً سکولار را دارند بسیار کمتر است. برای مثال، در مکزیک، ۲۰٪ از بزرگسالان بیدیناند، اما تنها ۲٪ از کل جمعیت کسانی هستند که هیچیک از این سه باور را قبول ندارند.
در ایالات متحده، ۲۹٪ از بزرگسالان وابستگی دینی ندارند و کسانی که دیدگاه کاملاً سکولار دارند تنها ۸٪ از کل جمعیت را تشکیل میدهند.
در بین بیدینهایی که باورهای معنوی دارند، درصد کمی از آنها، اعمال و مناسک دینی –از جمله روشن کردن شمع یا دعا کردن- را به جای می آورند.
برای نمونه، تنها ۲۳٪ از بیدینهای آلمان میگویند که دعا میکنند.
بسیاری از بی دین ها – بهویژه در کشورهای آمریکای لاتین و آسیا – لزوما بی خدا نیستند. برای نمونه، ۱۲٪ از بزرگسالان برزیل میگویند دین خاصی ندارند، در حالی که تنها ۱٪ خود را بیخدا میدانند. در سنگاپور، ۱۶٪ از بزرگسالان میگویند دین خاصی ندارند، در حالی که تنها ۳٪ بیخدا هستند.
تفاوتهای وابستگی دینی بر اساس سن، تحصیلات و جنسیت
در بیشتر کشورها، بزرگسالان ۱۸ تا ۳۹ ساله بسیار بیشتر از افراد مسنتر بیدیناند. برای نمونه، ۷۲٪ از ژاپنیهای زیر ۴۰ سال خود را بیخدا، ندانمگرا یا بی دین میدانند، در حالی که این رقم در میان افراد مسنتر ۵۰٪ است.
به طور کلی، بزرگسالان با تحصیلات بالاتر کمی بیشتر احتمال دارد بیدین باشند. برای نمونه، ۲۸٪ از آرژانتینیهایی که حداقل تحصیلات متوسطه دارند بیدیناند، در مقایسه با ۱۸٪ از کسانی که تحصیلات کمتر دارند.
در ۹ کشور، مردان بیشتر از زنان احتمال دارد بگویند که دین ندارند. برای نمونه، در بریتانیا ۵۱٪ از مردان بیدیناند، در حالی که زنان ۴۰٪ هستند.
دین چقدر برای «بیدینها» اهمیت دارد؟
جای تعجب نیست که بیشتر بیدینها احساس میکنند دین نقش اندکی در زندگیشان دارد.
در پرسش نظرسنجی، چهار گزینه ارائه شد: «بسیار مهم»، «تا حدی مهم»، «نه چندان مهم» یا «اصلاً مهم نیست».
در نیمی از این ۲۲ کشور، دستکم شش نفر از هر ده بیدین پاسخ دادند که دین «اصلاً مهم نیست»؛ این شامل همهٔ کشورهای اروپایی، همچنین استرالیا و کانادا میشود.
اما در چند کشور، حدود نیمی یا بیشتر از بیدینها گفتند دین در زندگیشان «تا حدی» یا «بسیار» مهم است. این شامل برزیل، کلمبیا، پرو و آفریقای جنوبی میشود؛ احتمالاً بهدلیل رواج باورها و آیینهای سنتی آفریقایی، کارائیبی، بومی یا هندی حتی در میان کسانی که خود را پیرو هیچ دینی نمیدانند.
بیدینهایی که میگویند دین در زندگیشان «اصلاً مهم نیست»، بسیار کمتر از دیگر بیدینها به باورهای معنوی یا دینی پایبندند.
برای نمونه، در همهٔ ۱۵ کشوری که مقایسهٔ آماری معتبر ممکن بود، بیدینهایی که میگویند دین «اصلاً مهم نیست»، نسبت به آنهایی که گفتند دین تا حدی برایشان مهم است، کمتر به خدا باور داشتند.
«بیدینها» دین را چگونه میبینند؟
بسیاری از بیدینها دیدگاه منفی نسبت به تأثیر دین بر جامعه دارند.
برای نمونه، در ۱۲ کشور از ۲۲ کشور، بیدینها بیشتر احتمال داشت بگویند دین «عدم تساهل و مدارا» را تقویت میکند به جای اینکه ترویج دهنده «رواداری» باشد. در آلمان، تقریباً سهچهارم بیدینها گفتند دین باعث عدم مدارا میشود، در حالی که تنها یکچهارم گفتند دین مدارا را تقویت میکند.
به همین شکل، در همه کشورها دستکم نیمی از بیدینها گفتند دین تفکر خرافی را ترویج میکند.
همچنین، از آنها پرسیده شد دین بیشتر به جامعه کمک میکند یا آسیب میرساند. در کل، میانگین ۵۳٪ گفتند دین بیشتر آسیب میرساند و ۳۸٪ گفتند دین بیشتر کمک میکند.
اهمیت رهبران مذهبی برای حکومت
افزون بر این، اکثریت بیدینها در تقریباً همهٔ کشورها معتقدند مهم نیست رهبر سیاسی کشور باورهای مذهبی قوی داشته باشد یا نه.
نظر شما