به نظر می رسد که خشونت در خیابان های فرانسه به تدریج در حال فروخوابیدن است اما زندگی در بسیاری از شهرهای فرانسه به حالت عادی بازنگشته است. پس از آنکه پلیس، ناهل 17 ساله را در حومه پاریس به ضرب گلوله کشت، خشم مردم منفجر گشت و پس از انتشار ویدئویی در شبکه های اجتماعی که نشان می داد پلیس در دفاع از خود ناهل را نکشته است، اوضاع بدتر شد
این خشونت عمدتا علیه نهادهای دولت به ویژه ایستگاه های پلیس، مدارس و تالارهای شهر صورت گرفت. جدی ترین حادثه تا به امروز، حمله به محل سکونت شهردار یکی از حومه های پاریس بود. عاملانِ ناشناس، خودرویی را به دیوار خانه کوبیدند، وسیله نقلیه شهردار را به آتش کشیدند و درحالی که همسر و دو فرزند شهردار در حال فرار بودند، اقدام به تیراندازی کردند. قوه قضائیه در حال تحقیق در مورد اتهام اقدام به قتل است
روز دوشنبه در مقابل شهرداریِ بسیاری از شهرها، تجمعات همبستگی برگزار شد. از زمان آغاز شورش ها، بیش از 3000 نفر در سراسر کشور دستگیر شده اند؛ در چنین شرایطی حزب راست افراطی جبهه ملی (RN) می تواند از هرج و مرج سود ببرد
همبستگی با خانواده ناهل
بسیاری از سیاستمداران فرانسوی به صراحت تیراندازی به ناهل 17 ساله را محکوم کردند. امانوئل مکرون این اقدام را «غیرقابل توضیح» و «نابخشودنی» توصیف کرد. سیاستمدارانی از مرکز و چپ به او پیوستند؛ فرانسوا رافن یکی از نمایندگان حزب چپ افراطی La France Insoumise از ملت خواست تا با مادری که «پسر 17 ساله اش از فاصله نزدیک مورد اصابت گلوله قرار گرفته، همبستگی نشان دهند»
با این حال همه احزاب سیاسی همبستگی بی قید وشرط با خانواده ناهل نشان ندادند؛ اریک سیوتی رئیس حزب محافظه کار جمهوری خواهان LR در توئیتی حمایت خود را از خانواده ناهل اعلام کرد و در عین حال گفت به پلیس اعتماد دارد و مردم باید قبل از محکوم کردن این افسر منتظر نتایج تحقیقات باشند. دو روز پس از این حادثه، وی از دولت خواست تا در واکنش به ناآرامی ها وضعیت فوق العاده اعلام کند؛ وضعیت فوق العاده به مقامات آزادی عمل گسترده ای (از جمله توان محدود کردن آزادی تجمع یا تفتیش خانه های مردم) می دهد
با این درخواست، سیوتی فراتر از مارین لوپن رهبر جبهه ملی و رئیس فعلی گروه پارلمانی این حزب در مجلس ملی فرانسه رفت. لوپن اظهارات مکرون را «بیش از حد» توصیف کرد و تأکید نمود که مردم باید منتظر نتایج تحقیقات باشند ولی معتقد بود که وضعیت اضطراری تنها در صورتی باید اعمال شود که وضعیت وخیم گردد
بنجامین مورل استاد حقوق عمومی در دانشگاه پانتئون پاریس گفت: «جبهه ملی سالهاست که تلاش می کند چهره ای معتدل از خود نشان دهد لذا مانند گذشته با اظهارات بسیار افراطی توجهات را به سوی خود جلب نمی کند. در بحران کنونی این حزب همان خط مکرون را در پیش گرفته است»
پیگیری استراتژی دوگانه
اما به گفته ژیل ایوالدی محقق علوم سیاسی در مرکز تحقیقات ساینس پو، همه اعضای جبهه ملی اینگونه نیستند. برای مثال جردن بادلا 27 ساله که خود از خانواده ای مهاجر است، از «وحشی گری فزاینده در جامعه ناشی از سیاست جنون آمیز مهاجرت» سخن گفت و قول داد که در صورت پیروزی جبهه ملی در انتخابات ریاست جمهوری، همه «جنایتکاران خارجی» را از فرانسه اخراج کند
به گفته ایوالدی «حزب استراتژی دوگانه ای را دنبال می کند تا هم رأی دهندگان سنتی و افراطی خود را راضی کند و هم آرای کسانی که نگران اوضاع امنیتی هستند و جبهه ملی را حزبی می دانند که می تواند نظم را به کشور بازگرداند، جلب نماید»
جبهه ملی به وضوح مخالف برابری است
سیلوین کرپون مدرس علوم سیاسی در دانشگاه تور فرانسه می گوید که جبهه ملی هنوز دارای مانیفست نژادپرستانه است «این حزب می خواهد به مهاجرت از خارج از اروپا پایان دهد و آشکارا با ارزش های ادغام و برابری مخالف است. حتی اگر مارین لوپن به صراحت به این موضوع اشاره نکند همه می دانند که از دید او همیشه مهاجران مقصر جرم و جنایت در فرانسه هستند. وقتی سیاستمداران دیگری همچون سیوتی به همین مسئله اشاره می کنند، به جبهه ملی کمک کرده اند زیرا مردم ترجیح می دهند به نسخه اصلی رأی بدهند تا به کپی ها»
استراتژی حزب جبهه ملی (در مخالفت با مهاجران) نتیجه بخش بوده است. در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته لوپن 41.5% آرا را بدست آورد در حالیکه سال 2017، رأی او 34% بود
هر سه محقق موافق هستند که بحران فعلی به نفع راست افراطی است و می تواند آرای جبهه ملی را افزایش دهد. واکنش مردم به دو کارزار جمع اوری کمک های مالی انلاین این موضوع را ثابت می کند؛ تاکنون کمی بیش از 367000 یورو برای خانواده ناهل جمع آوری شده است درحالی که میزان کمک های جمع اوری شده برای کمک به خانواده افسر پلیسی که به ناهل شلیک کرده، بیش از 1.45 میلیون یورو بوده است
اصلاحات برای بهبود شکاف در جامعه فرانسه
سخنگوی دولت فرانسه در نشست خبری روز دوشنبه گفت: «ما حضور پلیس را افزایش داده ایم و با مقامات محلی، انجمن ها و با خانواده ناهل در تماس هستیم. ما می خواهیم از شکاف در جامعه جلوگیری کنیم لذا به راه حل های بنیادینی که دیگران پیشنهاد می دهند فکر می کنیم». او افزود که دولت کارهای زیادی برای حومه ها انجام داده است ولی این مناطق چند دهه مورد غفلت بوده اند و دولت باید این بی توجهی را جبران کند
میشل کورکوف استاد جامعه شناسی دانشگاه سن دنیس با ادعای سخنگوی دولت مبنی بر اینکه دولت کارهای زیادی برای حومه ها انجام داده، مخالف است «برای مثال سال 2018 دولت برنامه اقدام 48 میلیارد یورویی برای حومه شهرها را لغو کرد»
وی افزود: «تنها راه برای مقابله با جناح راست، التیام شکاف های موجود در جامعه است تا از ناآرامی در حومه شهرها در آینده جلوگیری شود. این امر مستلزم اصلاحات اساسی مانند اصلاحات در پلیس است»
ولی حتی اگر دولت مکرون چنین اصلاحاتی را انجام دهد، برای اجرایی شدن برنامه هایش نیاز به زمان دارد؛ این درحالی است که تنها چهار سال تا انتخابات بعدی ریاست جمهوری زمان باقی است
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما