آمریکا نگران حمله اسرائیل به تأسیسات هسته ای ایران

دو سال پیش دهها جنگنده اسرائیلی بر فراز دریای مدیترانه به پرواز درامدند و حمله به تأسیسات هسته ای ایران را شبیه سازی کردند. هدف این رزمایش که با تمرین سوخت گیری هوایی و حمله به اهداف دور همراه بود، علاوه بر ترساندن ایرانیان، ارسال این پیام به دولت بایدن بود که نیروی هوایی اسرائیل به تنهایی قادر به انجام این عملیات است

مقامات سابق و کنونی اسرائیل در مصاحبه های خود اذعان کرده اند که این کشور ممکن است توانایی وارد کردن خسارات قابل توجه به تأسیسات هسته ای ایران را نداشته باشد ولی از آنجا که شاید دیگر فرصتی بهتر از این برای حمله به تأسیسات هسته ای ایران فراهم نشود، این احتمال وجود دارد که اسرائیلی ها به تنهایی دست به اقدام بزنند

بایدن نسبت به حمله به سایت های هسته ای و انرژی ایران هشدار داده و گفته است که واکنش اسرائیل باید متناسب با حمله ایران باشد. همچنین وزیر دفاع ایالات متحده از همتای اسرائیلی خود خواسته است که از اقدامات تلافی جویانه ای که منجر به تشدید تنش جدید از سوی ایرانیان می شود، خودداری کند

به گفته مقامات، احتمالا اسرائیل پایگاه های نظامی و برخی سایت های اطلاعاتی ایران را هدف قرار دهد و اگر ایران واکنش نشان داد، ان وقت در گام بعد اسرائیل بدنبال ضربه زدن به سایت های هسته ای ایران برآید. با این وجود در داخل اسرائیل صداهایی که خواهان حمله به سایت های هسته ای هستند روز به روز بلندتر می شود. این صداها که در آمریکا نیز به گوش می رسد، معتقد هستند لحظه کنونی بهترین فرصت برای به عقب انداختن قدرت ایران در تولید تسلیحات هسته ای است

نفتالی بنت ملی گرای تندرو و نخست وزیر سابق اسرائیل در این باره نوشت: «اسرائیل بهترین فرصت را طی 50 سال اخیر برای تغییر چهره خاورمیانه بدست آورده است. ما باید اکنون برای نابودی برنامه هسته ای ایران، تأسیسات انرژی این کشور و فلج کردن این رژیم تروریستی اقدام کنیم. ما برای تحقق این هدف توجیه لازم و تمام ابزارها را داریم؛ با فلج شدن حماس و حزب الله، ایران ضعیف شده است»

مقامات آمریکایی از جمله بایدن تلاش می کنند با این توجیه که این حملات بی اثر هستند و می توانند منطقه را وارد جنگی تمام عیار کنند، اسرائیل را از حمله به سایت های هسته ای و انرژی منصرف نمایند. مسئله چگونگی ضربه زدن به ایران، وارد کارزار انتخاباتی آمریکا نیز شده است؛ ترامپ معتقد است که اسرائیل باید به سایت های هسته ای ایران ضربه بزند

اما بحث در مورد چگونگی واکنش اسرائیل، این سؤال را ایجاد کرده است که اگر اسرائیل به سایت های هسته ای ایران حمله کند، واقعا چقدر می تواند توانایی هسته ای این کشور را به عقب بیندازد؟ آیا با این کار ایران را به سمت فعالیت های مخفیانه تر هسته ای سوق نخواهد داد و باعث نخواهد شد که ایران از حضور معدود بازرسان هسته ای که به تأسیسات این کشور دسترسی منظم و محدود دارند، جلوگیری کند؟ اگر حمله اسرائیل، رهبران ایران را مصمم کند که به بمب هسته ای دست پیدا کنند، چه؟

درحالی که تهران رسما تلاش برای ساخت بمب را رد می کند، در ماههای اخیر برخی از مقامات و تحلیلگران ایرانی به این موضوع اشاره کرده اند که آیا فتوای آقای خامنه ای مبنی بر منع داشتن سلاح هسته ای، نباید تغییر کند؟ در همین حال گزارش ها حاکی است که ایران تولید اورانیوم غنی شده با خلوص 60% را افزایش داده و اکنون سوخت کافی برای ساخت سه یا چهار بمب را دارد

در کانون توجه اسرائیل، نیروگاه غنی سازی نطنز قرار دارد که سه طبقه زیرزمین است. اسرائیل طرح هایی را برای تخریب یا از کار انداختن این نیروگاه در دست بررسی دارد. حمله به نیروگاه ها عملی جنگی است؛ بنابراین در 15 سال گذشته، آمریکا برای ایجاد خدشه در برنامه هسته ای ایران، به جای حمله نظامی، از دیپلماسی، خرابکاری و تحریم استفاده کرده و از تحویل تسلیحات مورد نیاز به اسرائیل برای نابودی تأسیسات هسته ای فردو که در اعماق کوه ساخته شده، خودداری نموده است

از زمان ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش، اسرائیل از آمریکا می خواست که بزرگترین بمب های سنگرشکن ایالات متحده و بمب افکن های ب2 را به این کشور تحویل دهد. این تسلیحات برای نابودی تأسیساتی که در اعماق زمین ساخته شده ضروری است. بوش با این استدلال که ایالات متحده نمی تواند خود را درگیر جنگی دیگر در خاورمیانه کند، حاضر به پذیرش درخواست اسرائیل نشد

گرچه آمریکا از ارسال سنگرشکن به اسرائیل خودداری کرد ولی عملیات مخفیانه ای را با همکاری اسرائیل و با هدف از بین بردن سانتریفیوژهای ایران ترتیب داد. در این عملیات بیش از 1000 سانتریفیوژ توسط ویروس استاکس نت از بین رفت و برنامه هسته ای ایران حداقل یکسال عقب افتاد

اما ایرانیان توانستند دست به بازسازی زده و هزار سانتریفیوژ دیگر را به برنامه خود اضافه کنند. آنها فعالیت های خود را به اعماق زمین منتقل کردند؛ پس از آن اسرائیلی ها دست به ترور دانشمندان هسته ای ایران زدند و با استفاده از پهپاد به تأسیسات غنی سازی که روی زمین بود حمله کردند

فعالیت های اسرائیل پس از امضای توافق هسته ای بین ایران و دولت اوباما دچار تزلزل شد و نیروهای دفاعی اسرائیل تمرکز خود را روی حزب الله و تونل های زیرزمینی این گروه گذاشتند

به گفته مقامات اسرائیل، وقتی بنت در سال 2021 به نخست وزیری رسید، از عدم آمادگی اسرائیل برای حمله به برنامه هسته ای ایران شوکه شد و دستور داد که شبیه سازی ها و رزمایش هایش جدیدی انجام شود. حتی امروز نیز توانایی های اسرائیل برای انجام چنین حمله ای، محدود است. این کشور به ناوگان قدیمی هواپیماهای سوخت رسان بوئینگ 707 متکی است و سالها طول می کشد تا مدل های جدیدتری که قادر به حمله سوخت برای مسافت های طولانی تر است را، از آمریکا تحویل بگیرد

سنگرشکن های اسرائیل در برابر تونل های حزب الله مؤثر بوده و امکان کشتن نصرالله را فراهم کرده است اما کارایی انها در مواجهه با تأسیسات هسته ای ایران که در کوهها حفر شده، محل تردید است. ژنرال فرانک مکنزی رئیس سابق سنتکام می گوید: «اهداف هسته ای، اهداف بسیار دشواری است؛ جایگزین های زیادی برای این اهداف وجود دارد از جمله زیرساخت های انرژی ایران که تخریب آنها بسیار ساده تر است»

اسرائیل چه به تأسیسات هسته ای ایران حمله کند چه نکند، دلایل زیادی برای نگرانی در مورد آینده هسته ای ایران وجود دارد. نخستین نگرانی موردی است که بلینکن وزیر خارجه آمریکا در هفته های اخیر بارها مطرح کرده است. به گفته وی روسیه درحال اشتراک گذاری فناوری با ایران در زمینه مسائل هسته ای است

تا قبل از شروع جنگ اوکراین، روسیه با ایالات متحده و اروپا برای مهار برنامه هسته ای ایران همکاری می کرد. حال اگر گزارش مقامات آمریکایی درست باشد، نیاز روسیه به پهپادهای ایران و سایر تسلیحات، به این معنی است که می تواند پیشرفت ایران به سمت ساخت تسلیحات هسته ای را سرعت ببخشد

نگرانی دوم این است که آسیب های وارد شده به حزب الله در چند هفته گذشته از جمله کشته شدن رهبران آن، ایران را آسیب پذیرتر کرده باشد. بنابراین به این نتیجه رسیده باشد که دیگر نمی تواند روی گروههای نیابتی برای حمله به اسرائیل حساب باز کند و دستیابی به سلاح هسته ای را تنها راه ایجاد بازدارندگی بداند

سومین نگرانی این است که اگر اکنون جلوی هسته ای شدن ایران گرفته نشود، در آینده این کار سخت تر خواهد شد. چند سال پیش ماهواره های آمریکا و اسرائیل پی بردند که ایران درحال حفر تونلی وسیع در جنوب نطنز و ایجاد بزرگترین مرکز غنی سازی کشور است؛ این مرکز هنوز آماده بهره برداری نشده است. لازم به ذکر است اسرائیل زمانی به تأسیسات هسته ای عراق و سوریه در سالهای 1981 و 2007 حمله پیشگیرانه کرد که این تأسیسات هنوز نیمه تمام بود 

منبع: نیویورک تایمز

مترجم: فاطمه رادمهر