عبدالله دوم شاه اردن به تازگی با رئیس جمهور آمریکا ملاقات کرد و در کنفرانس خبری پس از دیدار، از پاسخ دادن به سؤالات متعدد خبرنگاران در مورد درخواست ترامپ از او برای پذیرش پناهندگان فلسطینی طفره رفت
وی که چهره ای مغموم داشت، گفت قبل از پاسخ مستقیم باید ببیند نظر دیگر رهبران عرب از جمله محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر چیست. قرار است رهبران عرب در تاریخ 27 فوریه در قاهره با یکدیگر دیدار کنند، به این امید که بتوانند به جای طرح ترامپ، طرحی جایگزین ارائه دهند. طرح ترامپ که شامل خروج اجباری فلسطینیان از غزه است، اگر اجرایی شود می تواند جنایت جنگی شمرده شود.
ترامپ در کنفرانس خبری مدعی شد که فلسطینیان، خود نمی خواهند در غزه زندگی کنند و اگر بتوانند از انجا خارج گردند، خوشحال خواهند بود. وی به این سؤال که اگر بسیاری از فلسطینیان از ترک غزه خودداری کنند چه خواهد کرد، پاسخ نداد
اردن به شدت به کمک های مالی آمریکا متکی است و همین امر این کشور را در موقعیتی ضعیف قرار داده است. حدود 10% از بودجه ملی اردن را کمک های مالی آمریکا تشکیل می دهد. مصر نیز به کمک های ایالات متحده به شدت وابسته است؛ هر دو کشور پس از امضای معاهده صلح با اسرائیل، کمک های مالی زیادی از آمریکا دریافت کرده اند
ترامپ در پاسخ به این سؤال که چگونه اردن و مصر را متقاعد به پذیرش یک میلیون پناهنده فلسطینی می کند، گفت: «ما به آنها میلیاردها دلار در سال می دهیم». از دید ترامپ، اردن به ایالات متحده مدیون است و باید حاضر به پذیرش پناهندگان فلسطینی باشد
ترامپ متوجه نیست که با تحت فشار قراردادن عبدالله دوم برای پذیرش فلسطینیان، نه تنها رابطه آمریکا و اردن را به خطر میندازد که باعث می شود تمایل دیگر کشورهای عربی برای همکاری با آمریکا کاهش یابد. ترامپ فکر می کند که آمریکا به اردن و دیگر کشورها کمک های نظامی و بشردوستانه ارسال می کند ولی در مقابل چیزی بدست نمی آورد. او درک نمی کند که این کمک ها نقشی کلیدی در حفظ رهبری و نفوذ جهانی آمریکا دارد. وقتی کشورهایی همچون اردن مجبور شوند در ازای این کمک ها، اقداماتی به ضرر منافع ملی یا ثبات داخلی خود انجام دهند، به تدریج بدنبال شریکان دیگری غیر از آمریکا خواهند رفت
خواسته ترامپ از ملک عبدالله، تهدیدی برای حکومت شاه اردن است و اسباب بی ثباتی یکی از بزرگترین متحدین غیرناتوی آمریکا را فراهم می کند. هم اکنون در نتیجه اخراج قبلی فلسطینیان توسط اسرائیل در سال های 1948 و 1967 نیمی از جمعیت اردن را فلسطینیان تشکیل می دهند. در جنگ اخیر غزه، 94% جمعیت اردن، به خاطر حمایت آمریکا از اسرائیل، کالاهای آمریکایی را تحریم کردند و سه بار به مرز اسرائیل و سفارت این کشور در اردن یورش بردند. اگر صدها هزار پناهنده فلسطینی جدید مجبور به سکونت در اردن شوند ،وضع موجود بدتر خواهد شد و حتی این امکان وجود دارد که حکومت ملک عبدالله سرنگون شود. در صورت تحقق این سناریو، باتوجه به موفقیت اخوان المسلمین اردن در انتخابات پارلمانی ماه سپتامبر، بعید است که حکومت جدید با اسرائیل پیمان صلح امضا کند یا حاضر به میزبانی از سربازان آمریکایی شود
علاوه بر بی ثباتی سیاسی، اردن منابع کافی را برای پذیرش پناهجویان بیشتر ندارد. منابع آبی اردن برای جمعیت فعلی این کشور کافی نیست و این کمبود آب به دلیل سیل ورود پناهجو در سال 2003 در پی حمله آمریکا به عراق و نیز جنگ های داخلی سوریه، بدتر شده است. تنها چیزی که اردن را علیرغم تحولات منطقه با ثبات نگه داشته، می توان کمک های ایالات متحده و اروپا دانست
با وجود این کمک ها ،بدهی های اردن در حال حاضر معادل 90% از تولید ناخالص داخلی این کشور است. 22% از جمعیت اردن بیکار هستند و وقتی با مردم صحبت می کنید، همه از مشکلات اقتصادی شکایت دارند
مقامات اردن، کمک های مالی آمریکا را بدون مابه ازا نمی بینند. اردن به اصرار آمریکا و علیرغم مخالفت مردمش، با اسرائیل معاهده صلح امضا کرده و این معاهده را 30 سال است که حفظ کرده است. همچنین این کشور میزبان 15 پایگاه نظامی و 4000 سرباز آمریکایی است
وقتی ایران موشک هایی را با عبور از آسمان اردن به سمت اسرائیل شلیک کرد، ارتش اردن بیانیه ای صادر نمود و اعلام کرد که با ارتش آمریکا برای سرنگونی موشک های ایرانی همکاری کرده است. حتی یکی از موشک های ایرانی پس از اسقاط، سبب کشته شدن یک اردنی شد. روز بعد اردنی ها خشم خود را از این اقدام دولت ابراز کردند و گفتند چرا کشور باید به بهای امنیت خود هم که شده، به آمریکا کمک کند تا از اسرائیل دفاع نماید
تاکنون شریکان آمریکا در خاورمیانه از جمله عربستان و امارات و مصر، با برنامه های آمریکا در مورد خاورمیانه و اولویت دادن خواسته های اسرائیل بر حق فلسطینیان همراهی می کردند، زیرا این رویکرد و برنامه ها را به نفع خود می دیدند. آنها به مدد حمایت ها و سلاح های آمریکا، توانستند قدرت خود را تحکیم کنند اما اگر ببینند که آمریکا نه تنها از شریک خود حمایت نمی کند، که او را مجبور به اتخاذ تصمیمی علیه منافعش می نماید–تصمیمی که حتی ممکن است به سقوط حکومت منجر شود- در شراکت خود با ایالات متحده تجدیدنظر خواهند کرد
مترجم: فاطمه رادمهر
برای مطالعه بیشتر در مورد طرح ترامپ در مورد غزه به لینک های زیر مراجعه کنید:
رسانه های جهان در مورد طرح پیشنهادی ترامپ برای غزه چه می گویند؟
نظر شما