چرا برخی از کشورها در مقابله با کرونا موفق‌تر بودند؟

پیش از سال 2020 ویتنام در برابر بیماری‌های همه‌گیر آسیب‌پذیر به نظر می‌رسید. این کشور آسیای جنوب شرقی که تک حزبی است و نزدیک به صد میلیون نفر جمعیت دارد، در ارزیابی‌های بین‌المللی، از حیث امکان ارائه خدمات بهداشتی و برخورداری از تعداد تخت‌های بیمارستانی به نسبت جمعیت خود، امتیاز پایینی را کسب کرد

اما برخلاف برآوردها، در مقابله با همه‌‌گیری کرونا موفق ظاهر شد و تعداد موارد ابتلا و مرگ را در سطحی پایین نگه داشت. این درحالی بود که حتی کشورهای ثروتمند و برخوردار از سیستم بهداشتی قوی مثل آمریکا و کشورهای اروپایی با مشکل مواجه شدند

مطالعه جدیدی که روی سطح آمادگی 177 کشور در برابر کرونا صورت گرفته نشان می‌دهد که عنصر کلیدی موفقیت ویتنام چیزی نیست جز اعتماد

به گفته توماس بولیکی از محققان حاضر در این مطالعه و کارشناس ارشد بهداشت جهانی در اندیشکده شورای روابط خارجی: طبق اصل ویتنام باید در مبارزه با این ویروس شکست می‌خورد زیرا امکانات و آمادگی لازم برای مقابله با همه‌گیری کرونا را نداشت. اما آنچه که ویتنام از آن برخوردار است، اعتماد بسیار بالایی است که مردم به دولت دارند؛ به طوری که این کشور از لحاظ میزان اعتماد مردم به دولت در بالاترین رتبه‌ها در بین کشورهای جهان قرار ‌می‌گیرد

هدف از این مطالعه که روز سه‌شنبه در مجله معتبر پزشکی لنست و پس از ده ماه تحقیق توسط تیمی متشکل از دهها نفر منتشر شد، پاسخ به سؤالی بود که «معمای اپیدمیولوژیک» این بیماری لقب گرفته است: اینکه چرا ویروس کرونا به برخی از کشورها شدیدتر از سایرین ضربه زد؟

محققان در این مطالعه دریافتند که آن دسته از عواملی که برای مقابله با همه‌گیری ضروری تلقی می‌کردند، لزوما سبب موفقیت یک کشور در مقابله با کرونا نبوده است. آنگونه که بولیکی می‌گوید: «در این بررسی‌ها هیچ ارتباطی بین پیامدهای کووید 19 با دموکراسی، پوپولیسم، آمادگی در برابر همه‌‌گیری، مراقبت‌های بهداشتی همگانی، نابرابری اقتصادی یا اعتماد به علم پیدا نکردیم»

این عوامل قبل از انتشار ویروس کرونا برای رتبه‌بندی کشورها از لحاظ امنیت بهداشتی مهم بودند و بر اساس همین فاکتورها سال 2019 آمریکا و بریتانیا جزء آماده‌ترین کشورها برای مقابله با یک بیماری همه‌گیر قرار داشتند، درحالیکه ویتنام در بین 117 کشور 74‌ام بود

اما در کشورهایی که سطح بالاتری از اعتماد بین دولت و شهروندان در آنها دیده می‌شد، نتایج بهتری نیز بدست آمد و در دولت‌های فاسد نتایجِ خوبی رقم نخورد

ربکا کاتز مدیر مرکز علوم بهداشت جهانی در مرکز پزشکی دانشگاه جورج تاون می‌گوید: «اعتماد به دولت و قدرت مشارکت جمعی، در سلامت عمومی بسیار مهم است و یافته‌های این مطالعه نیز این موضوع را تأیید می‌کند». شرفشتاین از دانشکده بهداشت عمومی جان هاپکینز نیز معتقد است «اگر مردم آنچه را که دولت می‌گوید باور نکنند، احتمال کمتری وجود دارد که اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهند»

در این تحقیقات آمده است که آمریکا از حیث انتشار بیماری در بین کشورهای پردرآمد یکی از بدترین‌ها بود و این درحالی است که سیستم مراقبت بهداشتی این کشور سیستم پیشرفته‌ای است که توان پاسخگویی به نیازهای افراد مبتلا را داشت و همین باعث شد که تعداد مرگ‌ومیر زیاد نباشد. اما دلیل تعداد زیاد مبتلایان و انتشار گسترده ویروس این بود که اعتماد مردم آمریکا به دولت در مقایسه با سایر کشورهای پردرآمد در سطح پایینی قرار دارد و دو قطبی شدیدی در این کشور حاکم است. دولت تلاش کرد تا مردم را متقاعد کند که اقداماتی برای مبارزه با شیوع ویروس انجام دهند و برای مثال فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنند یا واکسن بزنند اما در این امر چندان موفق نبود

به گفته بولیکی «میزان واکسیناسیون به مقدار زیادی به اعتماد به دولت مرتبط است». بر اساس مطالعه لنست، دانمارک از حیث میزان اعتماد مردم به دولت در بین کشورهای پردرآمد وضعیت خوبی دارد؛ اگر در همه کشورها مردم به اندازه ملت دانمارک به دولت‌های خود اعتماد داشتند، در سطح جهان 13% کمتر به کرونا مبتلا می‌شدند

اما نکته‌ای که در این مطالعه مغفول مانده، تأثیری است که شیوع این بیماری بر کاهش اعتماد مردم به دولت‌ها داشته است؛ چنانکه مایکل پترسن استاد دانشگاه آرهوس می‌گوید «طبق تحقیقات من، در بحبوحه بحران کرونا شاهد کاهش سطح اعتماد مردم به دولت‌ها بوده‌ایم. به عبارت دیگر یکی از پیامدهای این بیماری از بین رفتن اعتماد به دولت‌ها است و همه‌گیری مشکلی را که طبق این مطالعه پیشتر وجود داشته، بدتر کرده است»

*منبع: واشنگتن پست

مترجم: فاطمه رادمهر