هرگاه دیوید اریکسون برای گذران اوقات فراغت خود شهر لانگ هیچ کالیفرنیا را به سمت سواحل جنوب ترک می کند، مجبور به ترک تلفن همراه و فضای مجازی است چراکه مقصد او فاقد خدمات اینترنت وایرلس و سایر خدمات و برنامه های ارتباطی می باشد و لذا امکان بررسی پیام ها و ارتباط با شبکه های اجتماعی برای وی وجود ندارد. اریکسون که خود مؤسس و بنیانگزار شرکت خدمات جمعی رایگان است، از ابتدای روز اول سفر تا نیمه‌های روز دوم به دلیل عدم دسترسی به اینترنت، در نگرانی و اضطراب به سر می برد. او گاهی برای یافتن آنتن ساعت ها در منطقه پیاده‌روی نموده و به جستجو می‌پردازد و گاهی اوقات نیز ماشین خود را کنار هتل یا استراحتگاهی متوقف می کند تا شاید از اینترنت وایرلس آنها استفاده نماید.
جدایی از ابزارهای ارتباطی در بدو امر بسیار سخت و طاقت‌فرساست؛ چنانکه اریکسون می‌گوید: «احساس آدمی این است که زندگی اش رو به اتمام است؛ اغراق نیست که بگویم جدایی از فضای مجازی ممکن است انسان را به جنون بکشد».
تحقیقات انجام شده توسط شرکت دیلویت نشان می دهد که شمار معتادان به گوشی‌های هوشمند در سال 2016م به طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و تعداد اعضای فعال در فیسبوک به 86/1 میلیارد عضو رسیده است؛ یعنی از بین هر 7 نفر دو نفر عضو فعال فیسبوک هستند. بر اساس گزارش مرکز تحقیقاتی «پیو» 24% از کسانی که به اینترنت دسترسی دارند عضو تویتر هستند و 29% از کاربران نیز از برنامه لنیکداین استفاده می‌کنند. همچنین مدیران فیسبوک اعلام کرده اند که اعضای این شبکه به‌طور متوسط 50 دقیقه از وقت روزانه خود را به‌دنبال کردن صفحات این رسانه اختصاص می‌دهند.
عادت به حضور در فضای مجازی و استفاده بلندمدت از گوشی های هوشمند گاه تا بدانجا پیش می رود که فرد حتی اگر به هنگام غذا خوردن گوشی خود را زمین بگذارد، نگرانی و اضطراب ناشی از ترک عادت گریبانگیر او خواهد شد. استفان هافمن استاد دانشکده روان‌شناسی دانشگاه بوستون و متخصص سنجش احساسات آدمی، در این خصوص می‌گوید: افرادی هستند که به هنگام جدایی از برنامه‌های ارتباط جمعی احساس ترس و نگرانی می کنند و شدیداً تمایل دارند که به این برنامه‌ها بازگردند.
این نوع از ترس و نگرانی را که منشأ آن عموماً ابزارهای ارتباطی است می‌توان «نگرانی دیجیتالی» نامگذاری کرد. هافمن می‌گوید: «وجود احساسات منفی بر اثر استفاده از وسایل ارتباط جمعی و ناتوانی در جدایی از آن در دراز مدت موجب افسردگی خواهد شد. وقتی افراد از کنار گذاشتن این وسایل ناتوان باشند، در نهایت احساس اندوه و ناامیدی به سراغ آنها خواهد آمد».
وی می‌گوید: «عصر ما، عصر نگرانی‌هاست». فکر اینکه ممکن است ارتباط انسان با جهان گسسته شده و از رخدادهای سیاسی و خطرات احتمالی بی خبر بماند او را به وحشت می‌اندازد.
تحقیقات دانشگاهی بوداپـِست مجارستان بر روی گروهی از افراد متأهل نشان می‌دهد که سه چهارم آنان پس از آنکه گوشی های خود را کنار گذاشتند به عوارضی مبتلا گشتند که در روان‌شناسی به آن «تغییر مسیر احساسات» گفته می‌شود. از جمله این عوارض حرکت زیاد اعضای بدن و خارش سر است و هنگامی ظاهر می‌شود که فرد احساسات متضادی را درک کرده و نتواند به یکی از آنها جواب دهد.
نویسنده کتاب «لذت از دست دادن فرصتها» می‌گوید: یکی از راه‌های پیشگیری از ایجاد اضطراب به هنگام ترک اینترنت و گوشی های هوشمند این است که زمینه ها و اسبابی را که موجب می شود تا شما به سمت فضای مجازی و شبکه های اجتماعی کشیده شوید، شناسایی کرده و آنها را از بین ببرید. همچنین می‌توانید به خود چنین تلقین کنید که هرچه کمتر وقت خود را صرف این برنامه‌ها کنم فرصت بیشتری برای گذران وقت در کنار خانواده و دوستان خواهم داشت.
وی با بیان اینکه آشنایی با فواید حاصل از ترک شبکه های اجتماعی می‌تواند در کاهش احساس ترس و نگرانی به شما کمک نماید، اضافه می‌کند: «اگر نتوانستید توجیهی قانع‌کننده برای ترک گوشی های هوشمند بیابید یعنی اینکه هنوز برای این کار تصمیمی جدی نگرفته اید».
برای اینکه مردم پیوند خود را با شبکه های اجتماعی حفظ کنند بهانه های گوناگونی می تراشند. برخی آن را تنها راه اطلاع از جشن ها و میهمانی ها می دانند و برخی دیگر از آن برای ارتباط و گفتگو با دوستان و آشنایان استفاده می کنند؛ اما اگر سود و زیان حاصل از استفاده از این شبکه ها را سنجیده و دلیل واقعی حضور خود را بیابیم آنگاه تصمیم گیری برای ما آسان تر خواهد شد.
کریس دوگان که خود رئیس اجرایی یکی از شرکت‌های خدمات‌رسانی برنامه‌های دیجیتالی است می‌گوید: «در فرصت‌های بین کار خود از فیسبوک استفاده می کردم تا خستگی را از تن به در نموده و از فشار کار بکاهم. اما بر خلاف آنچه انتظار داشتم، پست‌ها و کامنت‌های سیاسی موجود موجبات رنجش خاطر مرا فراهم می ساخت».
بدین ترتیب علی رغم آنکه این بحث و گفتگوها برای او فاقد اهمیت بود، حضور در شبکه های اجتماعی از فشار کار او نکاست و موجب آرامش و آسایش وی نشد؛ لذا به هنگام کنار گذاشتن گوشی خود احساس سختی و اضطراب ننمود و این کار را بسیار آسان انجام داد. تحقیقی که شرکت دوگان در این زمینه انجام داد گویای این بود که در یک ماه دو نفر از کارمندان شرکت به‌طور متوسط دو ساعت از وقت روزانه خود را صرف کامنت‌های سیاسی می‌کنند و یک چهارم کارمندان نیز سه ساعت از زمان خود را برای خواندن کامنت‌ها پای اینترنت می‌گذرانند.
کروک نویسنده کتاب «لذت از دست دادن فرصتها» در شرح برنامه روزانه خود می نویسد که همواره پس از ساعت 8 شب گوشی هوشمند خویش را کنار می‌گذارد. کنار گذاشتن شبکه های اجتماعی این امکان را به‌شما می‌دهد که دریابید به هنگامی که در حال مرور این صفحات هستید چه فرصت‌هایی را از دست می‌دهید، بعلاوه از اضطراب شما می‌کاهد و فرصت یادگیری عادت‌های سالم و جدید را برای شما مهیا می‌کند. وی می‌گوید: «نتیجه آخرین تحقیقات نشان می دهد که کنار گذاشتن وسایل ارتباطی پیشرفته از نگرانی شما می‌کاهد، چراکه فرصت ها و چشم انداز جدیدی را به روی شما می گشاید». برای رسیدن به این هدف گام نخست می تواند این باشد که استفاده از گوشی های هوشمند را به برنامه های مفید و کاربردی محدود نماییم، اتصال آن را به اینترنت قطع کنیم و بعضی از برنامه ها را از روی آن پاک کنیم.
نصیحت هافمن به معتادان استفاده از اینترنت این است که صفحاتی که بیشترین وقت را صرف آنها می‌کنید شناسایی کرده و سعی کنید آنها را مسدود نمایید. گرچه این کار بسیار دشوار است ولی با گذشت زمان درخواهید یافت که این ارتباط‌ها واقعی نبوده است. شبکه‌های اجتماعی وسیله ارتباط بین افرادی است که از جهت فکری و بینش بسیار نزدیک به هم هستند، پس اگر انسان به دنبال پویش آرا و افکار جدید و ارزیابی صحت و اشتباه اندیشه های خویش هستید باید از این فضا منفک شده و با افراد گوناگون رو به رو شوید.
کروک می‌گوید: «من اطمینان دارم که در گام اول توانایی ترک را نداشته و با شکست رو به رو خواهید شد ولی اگر به این باور برسید که می‌توانید از شبکه‌های اجتماعی رهایی یابید، در نهایت موفق خواهید شد.»
منبع: بی بی سی عربی
مترجم: محمد منوری
نظر شما