در بحبوحه تورم، به‌ویژه افزایش قیمت غذا و انرژی، شکاف بین فقیر و غنی در آلمان رو به افزایش گذاشته است. کارشناسان هشدار می‌دهند که افزایش تدریجی کمک‌های اجتماعی نیز چندان به رفع مشکل کمک نخواهد کرد
گرچه آلمان یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است اما نشانه‌هایی دال بر افزایش فقر، در سراسر کشور خودنمایی می‌کند. افزایش بی‌خانمان‌ها، مادرانی که کمتر غذا می‌خورند تا به فرزندانشان غذا بدهند و بازنشستگانی که برای جبران کسری حقوق خود، بطری‌های پلاستیکی را از سطل‌های زباله جمع می‌کنند
به گفته Paritätische Wohlfahrtsverband سازمان رفاهی آلمان، 13.8 میلیون آلمانی یا در فقر زندگی می‌کنند یا در خطر سقوط به زیر خط فقر قرار دارند. دولت آلمان نیز نگرانی خود را از شکاف فزاینده فقیر و غنی ابراز کرده است. البته ما وقتی از فقر در آلمان حرف می‌زنیم، به این معنا نیست که میلیون‌ها نفر از مردم این کشور در معرض گرسنگی و یخ‌زدن قرار دارند؛ بلکه منظور ما فقر نسبی است که با توجه به میانگین وضعیت زندگی شهروندان جامعه سنجیده می‌شود
آلمان بر اساس سرانه تولید ناخالص داخلی در سال 2021 بیستمین کشور ثروتمند جهان بوده است. یعنی اگر ارزش تمام کالای تولید شده در کشور را جمع ببندند و این رقم را بر تعداد ساکنان کشور تقسیم کنند، به طور متوسط به هر آلمانی 50700 دلار در سال می‌رسد. در مقام مقایسه در لوکزامبورگ که ثروتمندترین کشور جهان است، این رقم 136700 دلار و در بوروندی به عنوان فقیرترین کشور این رقم 270 دلار است
در اروپا گرچه تعداد کمی از مردم در فقر مطلق زندگی می‌کنند، ولی میلیون‌ها نفر نسبت به میانگین جامعه، تحت تأثیر فقر قرار دارند. به این معنی که انها با محدودیت‌های شدید مالی زندگی می‌کنند و تنها با صرفه‌جویی، می‌توانند نیازهای اولیه خود را تأمین کنند
در اتحادیه اروپا کسی در خطر فقر یا فقیر شناخته می‌شود که درآمدی کمتر از 60% متوسط جامعه داشته باشد. اگر این درآمد کمتر از 50% باشد، انوقت گفته می‌شود که آن فرد در فقر مطلق است
در آلمان افراد مجردی که کمتر از 1148 یورو در ماه درآمد خالص دارند، زیر خط فقر هستند. برای فرد مجردِ دارای یک فرزند، این رقم 1492 یورو و برای خانواده‌ای چهار نفره (والدین و دو فرزند) این رقم 2410 یورو است
آلمان دارای یک برنامه رفاه عمومی است؛ به این معنا که هرکس نمی‌تواند شغلی بیابد یا قادر به کار نیست، برای رفع نیازهای اولیه زندگی از جمله اجاره مسکن، گرمایش، آب و بیمه درمانی، پول دریافت می‌کند
در این برنامه افراد ماهانه 449 یورو برای غذا، پوشاک، لوازم خانگی، محصولات بهداشتی و قبوض اینترنت و تلفن و برق دریافت می‌کنند. همچنین به ازای هر فرزند 285 تا 376 یورو -بسته به سن فرزندان- داده می‌شود
اما برنامه رفاه عمومی آلمان از آنجا که تنها نیازهای اولیه و ضروری افراد را در نظر می‌گیرد، مورد انتقاد است. دولت فدرال در پاسخ به انتقادات، پیشنهاد کرده است که میزان کمک مالی از سال 2023 به 503 یورو در ماه افزایش یابد. اما به گفته کریستوف بوترویگ استاد علوم اجتماعی و محقق در زمینه فقر، حتی این مبلغ نیز کافی نیست «حداقل 650 یورو باید به نیازمندان داده شود تا با عزت زندگی کنند و برای هر وعده غذایی، غذای سالم بخورند»
در سیستم رفاه عمومی فعلی، برای غذای هر نفر روزانه 5 یورو در نظر گفته شده است؛ امری که باعث می‌شود خانواده‌های فقیر غذای کمتر یا بی‌کیفیت‌تری بخورند
با افزایش تورم در آلمان، افراد بیشتری برای تأمین هزینه‌های زندگی خود به کمک دولت نیاز پیدا می‌کنند. خرید نان، شیر، میوه و سبزیجات که بیش از 12% نسبت به سال گذشته گران شده، برای بسیاری از مردم شوارتر شده است. سال 2020 حدود 1.1 میلیون نفر از بانک غذایی استفاده می‌کردند؛ این رقم اکنون نزدیک به دو میلیون نفر شده است
فقر در میان سالمندان نیز رو به افزایش است. حقوق ماهانه بازنشستگان اغلب برای پوشش تمام هزینه‌های آنان کافی نیست. به‌ویژه زنان سالمند که در جوانی به صورت پاره‌وقت کار کرده و دستمزد کمتری گرفته‌اند. طبق مطالعه بنیاد برتلزمن پیش‌بینی می‌شود که فقر در سنین بالا، تا سال 2036 بیست درصد آلمانی‌ها را تحت تأثیر قرار دهد
افرادی که حقوق بازنشستگی آنها کمتر از حد معینی است، می‌توانند درخواست کمک دولتی کنند اما بسیاری از سالمندان دوست ندارند به عنوان افرادی نیازمند شناخته شوند و لذا از این کار اجتناب می‌کنند. طبق مطالعات، دو سوم افرادی که حق مطالبه مزایا دارند، از انجام این کار شرم دارند. افراد مسن معمولا ترجیح می‌دهند مدت طولانی‌تری کار کنند یا اینکه اقدام به جمع‌آوری بطری و قوطی از سطل‌های زباله نمایند تا چند یورو بر درآمد خود اضافه کنند
در آلمان اخیرا حداقل دستمزد افزایش یافته است ولی تعداد افرادی که علیرغم شغل تمام وقت نمی‌توانند با درامد خود زندگی کنند، درحال افزایش است. یک فرد مجرد بدون فرزند که 40 ساعت در هفته کار می‌کند، با 12 یورو در ساعت درآمد خالصی در حدود 1480 یورو در ماه دارد. گرچه این رقم بالاتر از خط فقر است اما تورم تأثیر آن را از بین می‌برد
دولت آلمان قصد دارد 200 میلیارد یورو برای کاهش تأثیر افزایش قیمت انرژی اختصاص دهد اما به گفته کارشناسان این مبلغ برای کنترل تورم کافی نیست. بنابراین زندگی در آلمان در سال‌های آتی همچنان گران تمام خواهد شد و این را بیش از هرکس انهایی که پس‌انداز زیادی ندارند، حس خواهند کرد
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما