امارت اسلامی طالبان بعد از نه ماه حکومت همچنان به دنبال مشروعیت بین‌المللی است. در این مدت کشورهای عرب خلیج فارس، ایران، ترکیه و پاکستان با توجه به وضع بد امنیتی افغانستان، از یکسو با طالبان تعامل دیپلماتیک داشته و از سوی دیگر سعی کرده‌اند روابط خود را با مخالفان سیاسی و مسلح آن کشور حفظ کنند
امارت اسلامی طالبان پیشنهاد تشکیل گردهمایی‌ای را با حضور شخصیت‌های قبیله‌ای و سیاسی افغانستان برای بحث در مورد حکومت آینده کشور داده است اما برگزاری چنین نشستی مشخص نیست و حتی اگر هم تشکیل شود، احتمال کمی دارد که بر کاهش انزوای افغانستان و بهبود بحران انسانی این کشور تأثیر داشته باشد
در کنار اینها برخی از مسائل اجتماعی همچون حق تحصیل دختران در مقطع متوسطه و فرمان اخیر پوشش اجباری برقع، اختلافات داخلی طالبان را تشدید کرده است
آخرین سری از حملات ویرانگری که توسط داعش انجام شد، کشورهای منطقه همچون ایران را دچار وحشت کرد. تهران به‌ویژه از آنجا که عمده قربانیان این بمب‌گذاری‌ها شیعیان هستند، نگران است. این امر در کنار حملات اخیری که در پاکستان انجام شد، سؤالاتی را در مورد تغییر رویکرد بازیگران کلیدی منطقه در برخورد با طالبان ایجاد کرده است
جبهه مقاومت ملی در کنار تعداد دیگری از گروههای مسلح ضد طالبان که در چند ماه اخیر تشکیل شده‌اند، ادعا می‌کنند که در ولایات مختلف افغانستان علیه ایست‌های بازرسی طالبان حملاتی انجام داده و برخی از شخصیت‌های این گروه را ترور کرده‌اند
سپهبد سامی سادات از مقامات نظامی سابق دولت افغانستان، اخیرا گفت: «طالبان برای ما چاره‌ای باقی نگذاشته است جز اینکه دوباره سلاح برداریم تا آزادی خود را بدست آوریم. ما تمام گام‌های عملی ممکن را بر خواهیم داشت؛ این گام‌ها شامل فعالیت سیاسی و مدنی و مشارکت نظامی می‌شود». جبهه مقاومت ملی ماه می اعلام کرد که حمله جدیدی را به طالبان در ولایت پنجشیر ترتیب داده است
ادامه مسائل امنیتی مرزی با کشورهای همسایه، می‌تواند به بازنگری در نحوه تعامل بازیگران منطقه با نیروهای مقاومت منجر شود. گزارش جدیدی که از سوی مؤسسه مطالعات جنگ منتشر شده حاکی از ان است که صبر پاکستانی‌ها در برابر رژیم کابل رو به کاهش گذاشته و این امر می‌تواند منجر به برقراری روابط نزدیک‌تر بین اسلام‌آباد و گروههای چریکی ضد طالبان شود
ولی فعلا پاکستان که در حال انجام مذاکرات صلح با گروه تندرو تحریک طالبان پاکستان است، برای جلوگیری از فروپاشی آتش‌بس شکننده با این گروه، به تعامل دیپلماتیک با امارت اسلامی طالبان ادامه می‌دهد. در همین راستا ماه می ژنرال فیض حمید رئیس سابق اطلاعات پاکستان برای گفتگو با تحریک طالبان پاکستان به کابل سفر کرد
در صورتی که قصد پاکستان و ایران برای حمایت از مقاومت ضد طالبان جدی شود، در آن صورت این دو کشور در تقابل با چین قرار می‌گیرند زیرا که پکن قصد دارد حکومت طالبان را به خاطر ثبات ژئوپلیتیک تقویت کند
قطر کشوری که میزبانی از روند صلح افغانستان را بر عهده داشت و با ایالات متحده برای خروج نیروهای آن کشور همکاری می‌کرد، اکنون با ترکیه برای مذاکره با طالبان در خصوص بازگشایی فرودگاههای افغانستان همکاری دارد
اما اواخر آوریل گزارش شد که این گفتگوها بدلیل اینکه طالبان اصرار داشت خود تأمین امنیت فرودگاهها را بر عهده بگیرد، به بن‌بست رسید. طالبان به شدت با هر نوع حضور مسلحانه نیروهای خارجی مخالف است
پس از سقوط دولت عمران خان در پاکستان، شهباز شریف نخست‌وزیر جدید این کشور مایل است روابط خود را با شورای همکاری خلیج‌فارس تقویت کند. وی در جریان سفر خود به عربستان با بن‌سلمان ولیعهد ان کشور درباره وضعیت امنیتی افغانستان گفتگو کرد.
کشورهای شورای هماهنگی موقعیت خوبی برای هماهنگی و تسهیل فعالیت اپوزیسیون افغان‌های در تبعید دارند. اکنون تعداد زیادی از افغان‌ها در خارج از کشور زندگی می‌کنند که با گذشت زمان اقدام به سازماندهی خواهند کرد. در چنین شرایطی کشورهای شورای همکاری می‌توانند از حضور اپوزیسیون به عنوان اهرم فشار علیه طالبان استفاده کنند
عید فطر یکی از چهره‌های مهم سیاسی در افغانستان و یکی از اعضای سابق شورای عالی آشتی ملی، کشور را برای دیدار با خانواده‌اش ترک کرد. عبدالله عبدالله از معدود رهبران دولت سابق بود که پس از سلطه طالبان در افغانستان مانده بود
به اشتراک گذاشتن مشاهدات و اطلاعاتی که وی در طول نه ماه گذشته بدست آورده، نه تنها برای جامعه تبعیدی افغانستان که برای مقامات کشورهای خلیج فارس نیز باارزش است. وی که اکنون در هند به سر می‌برد در توئیتی نوشت که طالبان در جریان عملیات خود در ولایات شمالی افغانستان، علیه غیرنظامیان مرتکب جنایت شده است
سفر عبدالله به هند درحالی است که یک هیأت پاکستانی به منظور شرکت در کنفرانس ضد ترور سازمان همکاری شانگهای به دهلی نو رفته است. این می‌تواند نشانه‌ای بر کاهش تنش‌های طولانی مدت بین دو قدرت هسته‌ای باشد که به دلیل نگرانی از وضعیت افغانستان شکل گرفته است
ایران و قطر هم همکاری‌های خود را در مورد افغانستان افزایش می‌دهند. ماه مارس شیخ محمد بن رحمان آل‌ثانی وزیر خارجه قطر با همتای ایرانی خود در چین دیدار کرد و دو طرف در مورد افغانستان گفتگو کردند. 13 می ابراهیم رئیسی در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی امیر قطر، از طالبان خواست تا دولتی فراگیر بسازد که از تمام اقلیت‌های مذهبی و گروههای سیاسی افغانستان محافظت کند
با این شرایط ایران در کنار ترکیه، پاکستان و شورای همکاری به شدت درگیر تحولات دیپلماتیک و امنیتی افغانستان خواهند بود
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما