روابط اقتصادی و تجاری بین اسرائیل و امارات و بحرین که در پی توافق ابراهیم برقرار شد و به رشد سریع تجارت بین آنها انجامید –در سال 2021 تجارت بین آنها به یک میلیارد دلار رسید- به آغاز روابط تجاری و اقتصادی بین شرکتها و بازرگانان اسرائیل و عربستان نیز منجر شده است
البته عادیسازی روابط اسرائیل و عربستان به این زودی محقق نمیشود اما عادیسازی روابط اقتصادی درحال وقوع است
به گفته منابع اسرائیلی و سعودی، اخیرا بازرگانان اسرائیلی با پاسپورتهای اسرائیل و دریافت ویزای ویژه، به عربستان رفته و قراردادهای بزرگی با طرف سعودی امضا کردهاند. آنها عمدتا نمایندگان و مدیران شرکتهای فناوری اسرائیلی هستند که از سوی سعودیها دعوت شدهاند
پیشتر سفر اسرائیلیها به عربستان ممنوع بود؛ حالا این ممنوعیت برداشته شده و دریافت ویزا سهلتر شده است. در پی این تغییر قانون، دهها تاجر از فرصت استفاده کرده و از ریاض –قطب اقتصادی سعودی- و شهر نئوم که در سواحل دریای سرخ در حال ساخت است دیدار کردند
بنیامین نتانیاهو نخستوزیر سابق که نوامبر 2020 با محمد بنسلمان دیدار کرد نیز از شهر نئوم بازدید کرده بود
در پی این بازدیدها چند معامله بزرگ صورت گرفت که از جمله آن دو معامله به ارزش میلیونها دلار، به کشاورزیِ بیابانی اختصاص دارد. یک تاجر اسرائیلی که از ریاض دیدن کرده، گفت این پروژهها شامل فناوری کشاورزی و آبی اسرائیل است که بسیار مناسب آبوهوای صحرایی عربستان میباشد. رهبری عربستان میخواهد برای دستیابی به امنیت و استقلال غذایی از این فناوریها استفاده کند
از دیگر نشانههای تقویت روابط دو کشور، برقراری پرواز مستقیم از تلآویو به ریاض است که از 31 می با پرواز تاجران یهودی آمریکایی به عربستان آغاز شد
به گفته دکتر نیریت اوفیر مدیرعامل اتاق بازرگانی اسرائیل و شورای همکاری خلیج فارس، بخش خصوصی در هر دو طرف به سرعت روابط خود را جلو میبرند. برخلاف امارات، این معاملات بین تجار و بخش تجاری خصوصی است نه بین کشورها
البته ریاض هم از این روابط حمایت میکند. به گفته یک مقام ارشد سعودی، تعداد درخواست بازرگانان سعودی برای ویزای اسرائیل افزایش یافته و علاقه به شناخت و استفاده از فناوریهای اسرائیلی به سرعت رو به افزایش است. دیدارهایی بین بازرگانان دو طرف در دبی، ابوظبی و منامه در حال انجام است. این روابط با برنامهها و اصلاحات بزرگی که ولیعهد پیش برده است، مطابقت دارد
تا قبل از توافق ابراهیم، روابط تجاری بین اسرائیل و سعودی در پشت صحنه و از طریق شرکتهای ثبت شده در کشورهای اروپایی بود و معاملات در کشورهای دیگر امضا میشد. این تغیرات عظیم در پی توافق ابراهیم رخ داد؛ واکنش مثبت افکار عمومی عربستان و مزایای اقتصادی توافق ابراهیم، راه را برای گسترش روابط هموار کرد. موافقت سعودیها با استفاده از آسمان عربستان برای پروازهایی که به اسرائیل تردد میکردند، چراغ سبزی بود برای برقراری روابط بیشتر با تلآویو.
به گزارش والاستریت ژورنال گام مهم دیگری که در هفتههای اخیر برداشته شد، سرمایهگذاری دو میلیارد دلاری عربستان در صندوق سرمایهگذاری خصوصیای بود که توسط جرد کوشنر داماد ترامپ ایجاد شده است. هدف از ایجاد این صندوق سرمایهگذاری در شرکتهای فناوری اسرائیلی است
این اولین بار نیست که عربستان در شرکتهای اسرائیلی سرمایهگذاری میکند. پادشاهی سعودی پیشتر از طریق یک صندوق سرمایهگذاری که توسط استیو منوچین از مقامات سابق دولت ترامپ اداره می شود، در استارتآپهای اسرائیلی که در آمریکا فعال هستند سرمایهگذاری کرده است
به نظر میرسد که در پی توافق ابراهیم، نفوذ ژئوپلیتیکی اسرائیل در منطقه نیز افزایش یافته است. گزارشهایی منتشر شده است مبنی بر اینکه واشنگتن در تلاش برای کاهش قیمت جهانی نفت، از اورشلیم خواسته است تا در این زمینه کمک کرده و موافقت ریاض را جلب کند.
اما در صحنه دیپلماسی نیز شاهد تغییراتی در مسیر نزدیکی دو کشور به یکدیگر هستیم. این هفته گزارش شد که آمریکا درحال میانجیگری بین اسرائیل، عربستان و مصر برای عادیسازی روابط است
طبق گزارشها ایالات متحده در تلاش است تا در سفر بایدن به اسرائیل که در پایان ژوئن انجام میشود، یک محور امنیتی-دیپلماسی تشکیل دهد که شامل عربستان و اسرائیل نیز باشد
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما