با حذف میانه روها، انتخاب رهبر بعدی در دست تندروها است

این سؤال که چه کسی جانشین آقای خامنه ای می شود، در چشم انداز سیاسی ایران نقش اساسی داشته است؛ ولی به دلیل ماهیت حساس آن، این موضوع به ندرت به عرصه عمومی کشیده شده و صرفا در دالان های قدرت مورد بحث قرار گرفته است

این هفته حسن روحانی رئیس جمهور سابق و میانه رو ایران که اکنون عملا از فرآیند تصمیم گیری کشور کنار گذاشته شده، در نامه ای نسبت به ردصلاحیت خود از انتخابات مجلس خبرگان اعتراض کرد و موضوع جانشینی رهبری را در کانون توجه قرار داد

نامه تند روحانی چهارمین نامه متوالی وی خطاب به شورای نگهبان است که صلاحیت وی را برای شرکت در انتخابات رد کرد. او از همان ابتدا با صدای بلند نسبت به رد صلاحیت خود اعتراض نمود، ان را دارای انگیزه سیاسی دانست و از شورای نگهبان خواستار توضیح شد

روحانی در تازه ترین نامه ای که در سایت رسمی خود منتشر کرده، نوشته است: «می‌دانم که چرا وجود یک جریان مستقل و منتقد در دوره ششم خبرگان تحمل نشد». او خاطرنشان کرد که شخصیت های سیاسی از اردوگاه او که بدنبال حضور در مجلس خبرگان بودند، مایه نگرانی شورای نگهبان شدند زیرا به گفته وی شورای نگهبان بدنبال این است که از «خودی» بودن رهبر بعدی اطمینان حاصل کند و این رهبر توسط مجلس خبرگانی انتخاب می شود که نمایندگان اقلیت به جای نمایندگان اکثریت بر کسی های ان نشسته اند

در پی این سخنان، روحانی از سوی رسانه های محافظه کار با هجمه روبرو شد. روزنامه جوان او را به اپوزیسیون تبعیدی تشبیه کرد و کیهان به او یادآور شد که شورای نگهبان هرگز به کسی چک سفیدامضا برای تضمین تأیید صلاحیتش در انتخابات نمی دهد

روحانی به غیر از دو دوره ای که رئیس جمهور بود، به مدت دو دهه در مجلس خبرگان حضور داشت. رد صلاحیت او توسط شورای نگهبان –در شرایطی که پیشتر صلاحیتش توسط همین شورا در ده انتخابات مختلف تأیید شده بود- به این نظریه دامن زده که وی به عنوان تهدیدی بالقوه نگریسته می شود؛ تهدیدی که انتقال آرام و ازپیش تعیین شده رهبری را مختل می کند

شورای نگهبان به طور علنی دلایل رد صلاحیت روحانی را اعلام نکرده است ولی به گفته دفتر روحانی، چندین دلیل از جمله «عدم بینش سیاسی» و «رویکرد غرب گرایانه» وی به طور خصوصی با او در میان گذاشته شده است. به نظر می رسد که دلیل رد صلاحیت روحانی در مجموع، رویکرد عملگرایانه اش در دوران تصدی هشت ساله ریاست جمهوری است؛ زمانی که گشایش در برابر غرب، با توافق هسته ای ایران در سال 2015 به اوج خود رسید

به گزارش رسانه ها، روحانی و جمعی دیگر از میانه روهای همفکر وی در جامعه روحانیون مبارز، در آستانه انتخابات ماه اسفند برای تشکیل یک فراکسیون در مجلس خبرگان تلاش کردند؛ ولی هیچکدام از سد شورای نگهبان عبور نکردند و به این ترتیب این طرح با شکست مواجه شد

گزارش هایی نیز منتشر شد مبنی بر اینکه روحانی قصد دارد حوزه عملیه خود را باز کند و روحانیونی میانه رو با هدف عقب راندن نفوذ تندروها پرورش دهد

روحانی در طول دوران ریاست جمهوری خود بارها رهبر را بر سر مسائل کلیدی سیاست خارجی از جمله برنامه هسته ای و موشکی ایران به چالش کشید. نتیجه این رویکرد، حملات لفظی تندروها به وی و افتادن تدریجی او از چشم آقای خامنه ای در پایان دوران دوم ریاست جمهوری اش بود

مجلس خبرگان آینده یک دوره هشت ساله خواهد داشت. با توجه به اینکه آقای خامنه ای 85 سال دارد، ترکیب کنونی مجلس خبرگان از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا ممکن است مجبور به انتخاب رهبر بعدی ایران شود

روحانی در نامه خود مستقیما از نامزدان احتمالی رهبری نام نبرده ولی از مدتها قبل نام مجتبی خامنه ای به عنوان جانشین پدر مطرح شده است؛ اتفاقی که اگر به وقوع بپیوندد، یاد نظام موروثی سلطنتی سابق را در اذهان زنده می کند

البته محمود عراقی از اعضای ارشد مجلس خبرگان اوایل بهمن گزارش های مربوط به آمادگی آقای مجتبی خامنه ای برای تصدی این پست را تکذیب نمود و افزود که رهبر انقلاب از مدتها قبل به این نهاد توصیه کرده است که نام پسرش را از فهرست نامزدهای احتمالی حذف کنند

برخی از رسانه ها گزارش داده اند که کمیته ای سه نفره، در سالهای اخیر درحال بررسی اسامی نهایی برای انتخاب به عنوان رهبر بعدی بوده اند

محمدعلی موسوی جزایری عضو مجلس خبرگان، در مصاحبه ای گفت که رهبر بالقوه ممکن است در «توطئه ترور» توسط دشمنان جمهوری اسلامی از جمله آمریکا و اسرائیل هدف قرار گیرد؛ بنابراین فهرست نامزدان رهبری «کاملا محرمانه» است

منبع: المانیتور

مترجم: فاطمه رادمهر