twitter share facebook share ۱۳۹۹ خرداد ۲۴ 2037

حدود 900 کودک در اردوگاه‌های شمال شرقی سوریه مبتلا به بیماریهای جسمی و سوء تغذیه هستند. آن دسته از کشورهای غربی که والدین این کودکان از این کشورها به داعش پیوسته و برای جنگ به سوریه رفتند، می گویند که نمی توانند این کودکان را بازپس گیرند. با این وجود، ماه گذشته یک دختر 7 ساله فرانسوی که در اردوگاه‌های داعش به خاطر عدم برخورداری از فوریت‌های پزشکی در آستانه مرگ بود، به تنهایی و بدون مادر و خواهر و برادرانش، برای معالجه با جِتی که فرانسه بدین منظور فرستاده بود، به پاریس بازگردانده شد.

اگرچه بازگشت دختری، همچون تیمیا به وطن، از موارد استثنایی و نادر است، اما مدافعان حقوق بشر می گویند که موارد این چنینی نشان می دهد ادعای کشورهای غربی مبنی بر ناتوانی در تحویل گرفتن این کودکان پوچ است و آنان هروقت بخواهند می توانند این بچه ها را بازگردانند.

گروه‌های مدافع حقوق بشر می‌گویند که رها شدن فرزندان در سوریه و شستشوی مغزی آنها با ایدئولوژی‌های داعش که به طور گسترده در اردوگاه‌ها انجام می‌شود، سلامت روحی و جسمی آنها را تهدید می‌کند. کودکان در اردوگاه‌ها در شرایطی که فاقد امکانات آموزشی و بهداشتی است، به سر می‌برند و اغلب با کمبود مواد غذایی و آب تمیز مواجهند؛ لذا، بیماری‌های عفونی شایع در این اردوگاه‌ها، ماهانه ده ها نفر از آنان را به کام مرگ می‌برد.

به گزارش گروه بین‌المللی بحران، خطر ابتلا به کرونا نیز در میان این کودکان در حال افزایش است، گرچه به دلیل عدم انجام آزمایشات و تست غربالگری، تاکنون هیچ مورد تأیید شده‌ای از ابتلا در میان آنان گزارش نشده است.

به گفته یاسمین احمد، مدیر اجرایی حقوق و امنیت بین‌الملل: برخی از این کودکان، سالهاست که در این اردوگاه‌ها زندگی می‌کنند و حداقل 9 کودکی که والدینشان شهروند کشورهای اروپایی بودند، در سالهای اخیر به دلایل قابل پیشگیری درگذشته‌اند. درحالی کشورهایی همچون روسیه، کوزوو، ترکیه، ازبکستان و قزاقستان، هر کدام بیش از 100 زن و کودک از شهروندان خود را بازگردانده‌اند، که اکثر کشورهای غربی به انجام این کار تمایلی نشان نداده و به بهانه هایی همچون دشواری در تأیید هویت والدین این کودکان، ​​خطر اعزام دیپلمات‌ها به مناطق جنگی و عدم تمایل به جدا کردن فرزندان از والدینشان، از انجام این کار سر باز می زنند.

هنگامی که داعش در سال 2014 مرز سوریه و عراق را به تصرف درآورد و تشکیل دولت اسلامی شام و عراق را رسماً اعلام کرد، ده‌ها هزار نفر از سراسر جهان، از جمله بسیاری از کشورهای غربی، برای عضویت در این گروه روانه خاورمیانه شدند. بسیاری از آنان فرزندان خود را همراه خود بردند، یا پس از عضویت در این گروه صاحب فرزند شدند. از آنجا که این افراد نقش مهمی در جنایات داعش ایفا کردند، بازگشت آنان تهدیدی برای کشورهای اروپایی به شمار می رود؛ اما در خصوص کودکان موضوع متفاوت است.

برخی از فعالان حقوق بشر و حقوقدانان، دولت‌های اروپایی را تحت فشار قرار داده‌اند تا این کودکان را بازگردانند و می گویند این کودکان در تصمیم خانواده‌هاشان برای رفتن به سوریه هیچ نقشی نداشته‌اند و نباید گناه والدینشان دامن آنان را بگیرد. اما دلیلی که دولت ها برای سر باز زدن از این کار می آورند، این است که والدین این کودکان خواهان همراهی با آنها و بازگشت به اروپا هستند و این چیزی است که اروپا حاضر به پذیرش آن نیست.

به گفته خانم تایلر از دیده بان حقوق بشر، به رغم تمامی مشکلات، 20 کشور جهان برخی از کودکان را بازگردانده‌اند، از جمله ایالات متحده که موفق به بازگرداندن 15 کودک شده اما اعلام نکرده است که چند نفر دیگر هنوز در اردوگاه‌های داعش هستند.

خانم تایلر گفت: بیست و شش کودک کانادایی در شمال شرقی سوریه هستند که بیشتر آنها کمتر از شش سال، سن دارند. از جمله این کودکان، می‌توان به کودک یتیم چهار ساله‌ای به نام «امیره» اشاره کرد که از والدینی كانادایی در سوریه به دنیا آمد اما خانواده‌اش در همراهی با داعش كشته شدند. اگرچه دایی این کودک برای بازگرداندن وی به کانادا تلاش بسیار کرده است، اما دولت کانادا از پذیرش این امر خودداری می کند.

سایر کشورها شرایط کودکان را مورد به مورد بررسی می کنند؛ مثلاً اولویت را به کودکان بیمار می دهند تا از مرگ و میر آنها در اردوگاه جلوگیری کنند، یا یتیمان را باز می گردانند زیرا دیگر مجبور نیستند والدین آنها را نیز بازگردانده و تهدید آنان را تحمل کنند.

موضوع بازگشت کودکان از اردوگاه‌های داعش به موطن اصلی‌شان، به خصوص برای فرانسه که حملات داعشی‌ها بیش از 250 نفر از شهروندان آن را کشته و اکثریت مردم فرانسه را در برابر بازگشت جهادگران و خانواده های آنها در موضع مخالف قرار داده است، معضل بزرگی است. به همین دلیل، از تقریباً 300 کودکی که والدین فرانسوی دارند و در اردوگاه های سوریه به سر می‌برند، تاکنون تنها 18 نفر به فرانسه بازگشته اند. نیروهای کُرد که اردوگاه‌های داعش را اداره می‌کنند، خواستار بازگشت همه‌ی بیگانگان به کشورهاشان شده‌اند و اظهار داشته‌اند که توانایی نگهداری طولانی مدت از آنان را ندارند. اما دولت فرانسه معتقد است، زنانی که به داعش پیوسته‌اند و در سوریه و عراق مرتکب جنایت شده‌اند، باید در همان کشورهای محل وقوع جرم محاکمه شوند.

این سیاست، برخی از خانواده های فرانسوی را دچار مشکل کرده و داستان تیمیا به خوبی گویای پیچیدگی و وخامت اوضاع است. والدین او چهار فرزند فرانسوی خود از جمله تیمیا را با خود به سوریه بردند. در سال 2018 ، پدرش که یک جهادگر مشهور فرانسوی بود کشته شد. سال گذشته مادر و چهار فرزندش به نیروهای کرد تسلیم شدند و به حدود 80،000 زن و کودکی که در اردوگاه‌های سوریه در بازداشت به سر می برند، پیوستند. مادر تیمیا از اقوام خود در فرانسه خواست تا به او و فرزندانش کمک کنند که به وطن برگردند، اما دولت فرانسه از این کار امتناع ورزید. هنگامی که حال تیمیا بر اثر بیماری قلبی حاد رو به وخامت گذاشت، وکلا و گروه های مدافع حقوق بشر دنبال کار بازگشتش را گرفتند. ماه آوریل، در شرایطی که تیمیا به سختی نفس می‌کشید و دست و پاهایش ورم کرده بود، دولت فرانسه به وی اجازه داد که به وطن برگردد. مادرش با علم به اینکه پیوستن او به داعش باعث مقاومت دولت فرانسه در برابر بازگشت تیمیا شده است، از حضانت دخترش چشم پوشی کرد تا وی بتواند آنجا را ترک کند.

مدافعان حقوق كودك می گویند كه بازگرداندن تيميا در شرایطی كه بسياری از مرزها بسته شده است و محدوديت سفر هوايی وجود دارد، گویای این واقعیت است که اگر دولت‌ها بخواهند کودکان را بازگردانند، راهی برایش پیدا خواهند کرد.

سال گذشته ایالات متحده در نامه‌ای سرگشاده به گروهی از کارشناسان برجسته امنیت ملی هشدار داد که زندگی در اردوگاه‌های سوریه، روح سلفی‌گری و جهادی را در کودکان شعله‌ورتر می‌سازد. تجربه ثابت کرده است که داعش در جذب نیرو بسیار قدرتمند عمل می‌کند. رها کردن کودکان در اردوگاه‌‌های داعش تهدیدی جدی برای بشر به شمار می‌رود و باعث می‌شود که بچه ها بدتر از پدرانشان شوند؛ لذا نباید گذاشت که این کودکان در آنجا بزرگ شوند.

*منبع: نیویورک تایمز

مترجم: ط. مکارمی

نظر شما