تحقق اراده الهی به اقامه عدل جهانی

به قول مولوی شاعر نام آوازه ایرانی:

دو عَلم افراشت اسپید و سیاه

آن یکی آدم دگر ابلیس راه

یکی پرچم سپید افراشته و به سمت نور در حرکت است و دیگری پرچم سیاه به دست گرفته و رو به تاریکی می رود.

جامعه نیز به تبع انسان ها آمیخته ای است از خیر و شر و حق و باطل. پس حال که صحنه وجود فرد و جامعه، شاهد نزاع و درگیری دائمی حق و باطل است، این سؤال مطرح می شود که در نهایت پیروزی از آن کدام دسته خواهد بود؟

از آیات قرآن کریم همچون آیه 33 سوره توبه و آیه 55 سوره نور این نتیجه بدست می آید که سرانجام حق و حقیقت پیروز گشته، عدل بر ظلم، خیر بر شر، نور بر ظلمت و دین بر کفر غلبه خواهد کرد.

همچنین از پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم السلام نص متواتری صادر شده است مبنی بر اینکه خداوند به وسیله حضرت مهدی(عج) جهان را پر از عدل و داد می کند، سراسر گیتی را به نور عدالت منور می سازد و ظلم و بیداد را از صفحه گیتی بر می اندازد: «یملأ الله به الارض قسطاً و عدلا»

از نظر ادبی فاعل فعل «یملأ» خداوند تبارک و تعالی است. حقیقت این است که هیچ انسانی علی رغم بهره مندی از قدرت و امکانات بی کران، قادر به اقامه عدل در سراسر گیتی نخواهد بود و این مهم تنها به ید قدرت الهی امکانپذیر است که به وسیله حضرت مهدی(عج) انجام می شود.

نکته دیگر این است که حتی حکومت عدل حضرت مهدی(عج) باید با رضا و رغبت مردم پا بگیرد و امکان اقامه چنین حکومتی با جبر و زور میسر نمی شود، در غیر اینصورت با فرجامی روبرو خواهیم شد که در زمان حکومت مولا علی(ع) شاهد بودیم. آنجا که مردم با این جمله حضرت که فرمود: «پروردگارا! مرا از این مردم بگیر» مورد شوم ترین نفرین تاریخ بشر قرار گرفتند و با شهادت امیرمؤمنان علی علیه السلام روبرو شدند.

سیر حرکت تاریخ بشری از گذشته تاکنون رو به تعالی بوده است، چنانکه امروزه انسان ها به لحاظ ارزش های انسانی روز به روز به کمال مطلوب نزدیک تر می شوند و می کوشند تا فاصله خود را با انسان کامل و جامعه ایده آل بکاهند. ادامه این روند در نهایت به برقراری حکومت عدل الهی که در تعبیرات اسلامی از آن به حکومت حضرت مهدی(عج) تعبیر شده است و در آن ارزش های انسانی به صورت تمام و کمال پیاده خواهد شد منجر می گردد و آنانکه راه باطل را می پویند و بر آتش غرائض حیوانی و حس خودخواهی خویش می دمند، رفته رفته قدرت و نفوذ خود را از دست داده و محو می شوند.

اما فلسفه انتظار فرج که بهترین اعمال نامیده شده است چیست؟

انتظار دو فایده دارد:

1. آمادگی روحی: شخصی که بر پیروزی حق بر باطل باور دارد و معتقد است که باطل گرچه اکنون جولان می دهد ولی در نهایت غلبه از آن اهل حق خواهد بود، با دیدن ظلم و تاریکی ناامید نشده، روحیه خود را قوی و پر امید نگاه می دارد.

2. آمادگی عملی: شخصی که امید و باور به پیروزی حق در او زنده است، در راه حق نیز قدم بر می دارد و می کوشد تا در زمره انسان های کامل درآید، انسان هایی که در نبرد حق و باطل درون پیروز شده و در مبارزه با باطل بیرونی همواره در تلاش اند، انسان هایی خردورز، اخلاق مدار، کوشا و فداکار در راه آباد کردن جامعه بشری 

سخن آخر اینکه از آیات 55 سوره نور «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا...»، 105 سوره انبیا «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ»، و 128 سوره اعراف «قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَاصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ» استفاده می شود که مقدمه ظهور حضرت مهدی(عج) شکل گیری گروهی از انسان هاست که حتی اگر از نظر کمی قابل توجه نباشند اما از نظر کیفی همپای گرامی ترین مؤمنان و در ردیف یاران سیدالشهدا(ع) قرار دارند.

حدیث معروفی که می فرماید: «یملأ الله به الارض قسطاً و عدلا بعد ما ملئت ظلماً و جورا» نیز شاهد مدعایی است بر این مطلب. در این حدیث تکیه بر روی ظلم شده و سخن از گروه ظالم و مظلوم است که نشان می دهد قیام حضرت مهدی(عج) برای حمایت از مظلومانی است که به استحقاق حمایت رسیده اند. همچون دانش آموزانی که مدارج کمال علمی را طی نموده اند و حالا به مرتبه دکترا رسیده و شایستگی بهره مندی از محضر اساتید برجسته و پروفسورهای بنام و طراز اول را پیدا کرده اند.

بدیهی است که اگر گفته شده بود: «یملأ الله به الارض ایماناً و توحیداً و صلاحاً بعد ما ملئت کفراً و شرکاً و فسادا» مستلزم این نبود که حتما گروهی مستحق حمایت وجود داشته باشند. بلکه اینگونه استنباط می شد که قیام حضرت مهدی (عج) برای نجات حق از دست رفته است نه برای نجات اقلیتی که در راه حق گام بر می دارند

شیخ صدوق روایتی از امام صادق نقل می کند مبنی براینکه «این امر تحقق نمی پذیرد مگر اینکه هریک از شقی و سعید به نهایت کار خود برسد» به این معنا که ظهور حضرت مهدی(عج) در زمانه ای است که از یک طرف ستمکاران و اشقیا ظلم و جور را به نهایت رسانند و از سوی دیگر صالحان و نیکانی پا به عرصه وجود گذارند که مدارج رشد و تعالی را طی کرده و با زنده نگاه داشتن ارزش های اخلاقی در خود، به مرتبه انسان کامل رسند

لذا از مجموع آیات و روایات استنباط می شود که قیام مهدی موعود(عج) آخرین حلقه از مجموع حلقه های مبارزات حق و باطل می باشد که از آغاز در جهان برپا بوده است.