مذاکرات هسته‌ای به پایان خود نزدیک می‌شود و پیروزی یا شکست در دستیابی به یک توافق ، تاثیر خود را بر آینده ی سیاسی حسن روحانی خواهد گذاشت.با انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران وی به مردم قول داد تحریم‌هایی که اقتصاد ایران را فلج نموده، و سطح زندگی طبقه متوسط جامعه را تنزل داده است از میان بردارد.
اگر چه محافظه کاران برخورداری از فناوری هسته ای را حق مسلم ایران دانسته و با هرگونه مصالحه و امتیازدهی در این خصوص مخالفت می‌ورزند، ولی این آیت الله سید علی خامنه‌ای رهبر ایران است که حرف پایانی را خواهد زد. ایشان در سخنانی که اخیراً ایراد فرمودند تیم مذاکرکننده ی ایران را مورد حمایت قرار دادند و نسبت به مواضع سختی که سابق بر این در قبال گفتگو با غرب اتخاذ می کردند، نرمش و انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان دادند. رهبر انقلاب در این سخنرانی مواضع خود را این‌گونه تعدیل کردند:« همه ی تحریم‌های بانکی، اقتصادی و مالی آمریکا و سازمان ملل متحد ،باید همزمان با امضای توافق‌نامه برداشته شده، و تحریم‌های باقی مانده در فواصل زمانی مناسب لغو گردد». ایشان در این سخنان اشاره‌ای به تحریم‌های اتحادیه اروپا نکردند.
در یک سال و نیمی که بعد از روی کار آمدن حسن روحانی مذاکرات در جریان است وی تیغ تیز انتقادات تندروها را همواره احساس نموده است. هر دو گروه موافقان و مخالفان توافق در ایران به اظهارات آیت الله خامنه‌ای استناد می‌کنند؛ سخنانی همانند این جمله که:« من نه موافق توافق هستم و نه مخالف آن»، این امکان را فراهم نموده است که هر طرف سخنان رهبر را در راستای رسیدن به اهداف خود تفسیر و تعبیر کند .اتخاذ چنین مواضعی از جانب رهبر ایران به این دلیل است که ایشان خواهان دور ماندن از پیامدهای منفی احتمالی دستیابی به توافق هسته ای است. علاوه بر این نارضایتی سپاه پاسداران از گفتگوهای ایران و غرب برای آیت الله خامنه ای حائز اهمیت می‌باشد؛ سپاه هیچ‌گاه موافق صددرصد مذاکرات نبوده است، ولی چون نسبت به نتایج مثبتی که لغو تحریم‌ها بر فعالیت‌های اقتصادی این نهاد خواهد گذاشت واقف است ،حمایت خود را از مذاکره‌کنندگان محتاطانه اعلام نموده است.
مخالفت برخی از نمایندگان مجلس با توافق هسته ای
در ماه‌های اخیر در مجلس ایران بین دو گروه موافقان و مخالفان توافق جنگ لفظی شدیدی در جریان بود، بیشتر این گفتگوها پشت درهای بسته انجام شد، امّا فیلم برخی از این کشمکش‌ها در شبکه‌های اجتماعی انتشار یافت، درحقیقت با نزدیک شدن به امضای توافق موج حملات مخالفین نیز شدیدتر شده است.
به عقیده ی برخی از ناظران سیاسی هوادران محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق ایران ماه هاست که در تلاش برای نامطلوب نشان دادن چشم‌انداز دستیابی به توافق هستند. آنان که با عنوان جبهه ی پایداری فعالیت کرده، و در مجلس گروه اصلی اپوزیسیون و منتقدین توافق را شکل می‌دهند ، با ارائه ی طرحی به مجلس تلاش کردند نقش این نهاد را در توافق نهایی پررنگ کنند ولی در این کار ناکام ماندند. طرح پیشنهادی توسط رئیس مجلس تعدیل شد و بدین ترتیب تصمیم نهایی در اختیار شورای عالی امنیت ملی گذاشته شد. اعضای این شورا که رئیس جمهور ریاست آن را بر عهده دارد و شامل رئیس مجلس، رئیس قوه قضاییه، وزیر امورخارجه، فرمانده سپاه پاسداران و چندین وزیر دیگر کابینه می‌باشد توسط رهبر ایران انتخاب می‌شوند و تصمیمات مهم کشور را زیر نظارت ایشان اتخاذ می‌کنند. بنابراین علیرغم جنگ لفظی ماه‌های اخیر بین گروه‌های مختلف اگر توافق توسط آیت الله خامنه‌ای تأیید شود دیگر کسی توان مقابله و مخالفت با آن را نخواهد داشت.
ریسک شکست
با توجه به خطوط قرمزی که توسط مقام معظم رهبری و سپاه پاسداران گذاشته شده است، امکان مانور چندانی برای تیم مذاکره‌کننده ی ایران وجود ندارد. آیت الله خامنه‌ای علیرغم حمایت از تیم مذاکره‌کننده به صراحت بیان داشت که اجازه ی بازرسی از سایت‌های نظامی را نخواهد داد، بنابراین این خطر وجود دارد که با پایان مهلت سی ژوئن دستیابی به توافق با موانع جدی روبه‌رو شود.
در صورت شکست مذاکرات هر چند آیت الله خامنه‌ای مخالفان توافق را دعوت به آرامش کند ولی گروههایی مانند جبهه ی پایداری برای اتخاذ مواضع سخت‌تر، ایشان را تحت فشار خواهند گذاشت. همچنین رییس جمهور در اجرای اهداف خود با موانع بیشتری روبرو خواهد شد و کسب کُرسی‌های بیشتر در انتخابات آینده ی مجلس توسط اصلاح‌طلبان غیرممکن به نظر خواهد رسید. روحانی ممکن است همچنان حمایت گروه زیادی از مردم را داشته باشد امّا در صورت شکست مذاکرات اقدامات مخالفین او که قدرت بیشتری نیز دراختیار دارند، موفقیت وی را در انتخابات ریاست جمهوری آینده در هاله ای از ابهام قرار خواهد داد.
نظر شما