با تهاجم روسیه به اکراین و در شرایطی که قدرت‌های جهانی بزرگترین بحران امنیتی اروپا از زمان جنگ جهانی دوم را پیش روی خود می‌بینند، تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای با ایران که در آخرین مراحل خود قرار دارد به خطر افتاده است.
در روزهای اخیر، تیم‌های مذاکره کننده از موفقیت مذاکرات می‌گفتند و امید داشتند که تا چند روز آینده توافق حاصل شود؛ اما ایران و آمریکا هنوز اختلافاتی کلیدی باهم دارند و حالا در شرایطی که اروپا و روسیه که نقش میانجی را بین دو کشور داشتند وارد درگیری شده‌اند، باید این اختلافات کلیدی را حل کنند.
دیپلمات‌های غربی آخر هفته علنا به تهران هشدار دادند که باید تصمیمی سریع در مورد احیای برجام بگیرند. سایمون کاونی وزیر خارجه ایرلند به همتای ایرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: «لحظه‌هایی وجود دارد که توافق امکان‌پذیر می‌شود و اگر بگذارید این لحظات از دست رود، توافق به دلایلی که خارج از کنترل مذاکره کنندگان است شروع به دور شدن می‌کند»
وی که به نمایندگی از شورای امنیت سازمان ملل برای تسهیل توافق با ایران منصوب شده، همچنین هشدار داد که وخامت روابط بین روسیه و آمریکا مذاکرات وین را به خطر می‌اندازد «ممکن است ناگهان تحولی رخ دهد که مذاکراتی که در هفته‌های اخیر رو به پیشرفت بود را دشوار کرده و رسیدن به نتیجه را سخت کند».
احیای برجام می‌تواند ایران را به بازارهای انرژی بازگردانده و به کاهش قیمت نفت کمک کند. قیمت نفت با شعله‌ور شدن جنگ اکراین روز پنجشنبه از مرز 105 دلار در هر بشکه گذشت. ولی از سوی دیگر این جنگ ممکن است دلایلی برای رهبران ایران فراهم کند تا در مورد نیاز به سازش تجدیدنظر نمایند. آنها قبلا با روسیه و چین پیمان امنیتی منعقد کرده و متعهد شده‌اند که اقتصاد کشور را به سمت شرق برگردانند.
علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران اواخر روز چهارشنبه برای رایزنی به تهران بازگشت. ایران باید تصمیم بگیرد که آیا از تقاضای خود برای تضمین عدم خروج مجدد آمریکا از توافق بازخواهد گشت یا نه. آمریکا می‌گوید نمی‌تواند تضمین دهد که دولت آینده این کشور توافق را به‌هم نزند.
امیرعبداللیهان در واکنش به حمله روسیه به اکراین سعی کرد موضعی میانه بگیرد، لذا ناتو را به دلیل تحریک مسکو مورد انتقاد قرار داد و در عین حال با رد جنگ به عنوان راه‌حل، خواستار آتش‌بس شد.
احیای توافق می‌تواند به بازارهای نفت کمک کند، به ویژه اینکه با فروکش کردن همه‌گیری کرونا، تقاضا برای نفت خام افزایش پیدا کرده است.
قبل از آنکه آمریکا از برجام خارج شود ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت خام اوپک بود و بسیاری انتظار دارند که در صورت لغو تحریم‌ها، این کشور بتواند صادرات روزانه نفت خود را در عرض چند ماه یک میلیون بشکه افزایش دهد. ایران از حیث برخورداری از ذخایر گاز طبیعی و نفت، به ترتیب دومین و چهارمین کشور در جهان است.
درحالیکه تحریم‌های آمریکا و گسترش فعالیت هسته‌ای ایران در ماه‌های اخیر تنش‌ها را در خلیج فارس تشدید کرده و به جنگ‌های نیابتی دامن زده است، توافق وین می‌تواند به آرامش منطقه نیز کمک کند؛ ولی حالا بروز جنگ در اروپا است که بر موفقیت مذاکرات سایه انداخته است.
برای آگاهی بیشتر از عواقب حمله روسیه به اکراین از جمله تأثیر آن بر مذاکرات هسته‌ای ایران می‌توانید به اینجا مراجعه کنید
مترجم: فاطمه رادمهر
نظر شما