یادداشت سیاسی

ارزیابی فضای سیاسی عراق در آستانه انتخابات

۱۳۹۶ اسفند ۲۹

با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات مجلس عراق آرایش های سیاسی احزاب و جریان های عراقی بیش از پیش خودنمایی می کنند. آن چه تا به این لحظه بر می آید این انتخابات متفاوت از انتخابات گذشته عراق برگزار خواهد شد و احتمال می رود که آرامش بیشتری را تجربه کند. بر اساس تازه ترین برآوردها ثبت نام واجدین شرایط رای گیری در مناطق جنوبی عراق به بالای 80 درصد رسیده است که این امر نشان از احتمال حضور پررنگ مردم پای صندوق های رای می دهد.

messages.details

تولد دمکراسی در اروپا

۱۳۹۶ اسفند ۱۳

فقر، ظلم، نابرابریهای اجتماعی و سختیهای زندگی در قرنهای ۱۷، ۱۸ و ۱۹ میلادی در اروپا فیلسوفان بزرگی را متبلور ساخت که قوانین مدنی، اجتماعی و سیاسی دنیای مدرن را بنا نهادند و چهرهٔ جدیدی از جهان غرب پدید آوردند. از آن جمله می توان به جان لاک اشاره کرد او را پدر دمکراسی نوین می دانند.

messages.details

فروپاشی سایکس پیکو، کردها و آینده خاورمیانه

۱۳۹۶ اسفند ۱۲

رصد روندها و رویداهای خاورمیانه در دوران پساجنگ سرد نشانگر آن هستندکه این منطقه یکی پس از دیگری پایه های ثبات خود را از دست داده و هر روز بیش از قبل در آستانه فروپاشی قرار گرفته است. علت اصلی و ساختاری این امر برساخته بودن خاورمیانه و نقش برجسته ابرقدرت ها در ساخت و پاخت آن بدون اندک توجهی به واقعیات قومی، مذهبی، تاریخی و در کل نادیده گرفتن شاخص های هویتی است.

messages.details

حمله به آیت‌الله سیستانی در آستانه انتخابات عراق

۱۳۹۶ اسفند ۰۸

حمله روز ۲۸ ژانویه به شیخ عبدالمهدی کربلائی، یکی از نمایندگان آیت‌الله علی سیستانی، شگفتی چندانی به بار نیاورد. آن‌ها که با این‌گونه حملات به مقام‌های مذهبی در عراق آشنایی دارند، بر این باورند که حمله به کربلائی در حین ایراد خطبه‌های نماز جمعه، از جانب گروههای شیعه ای انجام شد که از حلقه مدیریت نجف کنار گذاشته شده‌اند. عقیل الطریحی، فرماندار کربلا، روز ۲۷ ژانویه گفت که «گروه‌های منحرف پشت این حمله بودند.»

messages.details

زمینه های مستعد داخلی است که سبب سلطه خارجی می شود

۱۳۹۶ اسفند ۰۶

استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه بهشتی با بیان اینکه سیستم‌سازی، آزادی فعالیت اقتصادی، حقوق شهروندی و تولید ثروت مراحل اولیه آناتومی توسعه یافتگی هستند، اظهار کرد: دموکراسی طبقه پنجم عمارت توسعه یافتگی و به نوعی نتیجه تولید ثروت و صنعتی شدن است.

messages.details

شورشی علیه معادلات موجود

۱۳۹۶ بهمن ۲۴

شاید مهم‌ترین اثر انقلاب در روابط خارجی کشورها افزایش شدید عدم قطعیت و پیش‌بینی‌ناپذیری است. روابط بین دولت‌ها تا حد زیادی بر اساس پیش‌بینی طرف‌های مقابل از کنش‌ و واکنش‌های دیگر و تأثیر آنها بر سود و زیان خود تنظیم و اجرا می‌شود و انقلاب، حداقل برای مدتی، این امکان را از دولت‌ها می‌گیرد.

messages.details

سناریوی آمریکا و اروپا در مواجهه با ایران

۱۳۹۶ بهمن ۲۱

دکتر حسین موسویان متخصص امورخاورمیانه دانشگاه پرینستون می گوید: شرایط در واشنگتن به‌گونه‌ای است که نفوذ و تاثیرگذاری بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در سیاست‌های خاورمیانه‌ای آمریکا به‌ویژه درباره ایران، بیش از رئیس‌جمهوری آمریکا شده‌است.

messages.details

ترکیه جدید و پدیده نوعثمانی‌گری

۱۳۹۶ بهمن ۱۸

جمهوری ترکیه دارای سه مرحله متفاوت تاریخی است. مرحله نخست آن از ابتدای جمهوریت آغاز می‌شود تا ابتدای دهه هشتاد. مرحله دوم آن از اوائل دهه هشتاد آغاز می‌شود تا انقلاب‌های عربی و مرحله سوم آن از بهار عربی شروع می‌شود و تاکنون ادامه دارد و تا سالها ادامه خواهد داشت. در اینجا منظور از «ترکیه جدید» همین سومین مرحله است. ترکیه جدید اگرچه در تداوم دو مرحله قبلی است، اما با آن دو عمیقاً متفاوت است. همچنانکه عربستانِ بعد از قدرت‌یابی سلمان و اماراتِ سال‌های اخیر، متفاوت است با عربستان و امارات قبل از انقلاب‌های عربی. سیاست کنونی ترکیه می‌باید با توجه بدین نکته دریافت شود.

messages.details

زلزله های اجتماعی

۱۳۹۶ بهمن ۱۴

استعاره و تمثیل، اهمیت زیادی در علوم، و بویژه اندیشه اجتماعی دارد. یکی از این استعاره ها، مفهوم زلزله و «گُسل های زلزله ساز» است. زلزله در لغت به معنای «بی قراری، لرزه، جنبش سخت، حرکت شدید و ناگهانی» است و واژه ای است که بیشتر مفهومی زمین شناختی دارد اما در جنبش های اجتماعی نیز به کار می رود. از این حیث، نا آرامی های دیماه96، نوعی «زلزله اجتماعی» است.

messages.details

جای ایران و عربستان عوض می‌شود؟

۱۳۹۶ بهمن ۱۱

محمدبن سلمان، ولیعهد قدرتمند عربستان می‌تواند آماج این انتقاد باشد که در سیاست خارجی مشی ماجراجویانه دنبال می‌کند که البته این امر به رفتار سایر فاکتورهای منطقه هم بی‌ربط نیست، ولی در عرصه داخلی بنا را بر بازکردن جامعه انسدادزده عربستان گذاشته، ولو که این اصلاحات داخلی قسما به گونه‌ای آمرانه و با شتاب پیش می رود. اهداف اصلاحاتش ولی نادرست نیستند. تغییر در وضعیت و شرایط حقوق زنان و در گستره آموزش و پرورش از مولفه‌های اصلی این اصلاحات و در عین حال زمینه‌ساز سایر اصلاحات هستند.

messages.details

قمار پرخطر ترکیه و روسیه در عفرین؛ اهداف و چالش های پیش رو

۱۳۹۶ بهمن ۰۳

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه سرانجام تهدید خود را در مورد حمله نظامی به شهر کردنشین عفرین در شمال غربی سوریه عملی کرد.

messages.details

انتخابات عراق: دسته‌کشی و جنگ قدرت مدام حادتر می‌شود

۱۳۹۶ بهمن ۰۲

مبارزه انتخاباتی در عراق آغاز شده، و آن طور که از هم اکنون پیدا است، مبارزه‌ای سخت و نفس‌گیر خواهد بود. مقرر است انتخابات مجلس در ۱۲ می‌(۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۷) با حضور ۲۷ ائتلاف و ۱۴۳ حزب برگزار شود، و انتظار می‌رود این انتخابات، چشم‌انداز سیاسی عراق را به کلی تغییر دهد.

messages.details

رفتن ترامپ، خوابی که شاید تعبیر نشود

۱۳۹۶ بهمن ۰۲

تا روز ۸ نوامبر ۲۰۱۶ که خوانش آرای صندوق‌ها شگفتی را به اوج رساند و پیروزی ترامپ را رقم زد تعداد معدودی راهیابی او به کاخ سفید را ممکن می‌شمردند. برای بسیاری از موسسات نظرسنجی و رسانه‌ها، پیروزی هیلاری کلینتون قظعی تلقی می‌شد و تحولی که در زیر پوست جامعه آمریکا در جریان بود قابل درک نبود.

messages.details

زمان به زیان کردها نیست

۱۳۹۶ دی ۳۰

برای ناظرانی که تحولات سوریه را به دقت دنبال می کنند، تصمیم آمریکا برای تشکیل یک ارتش مرزبانی سی هزار نفره، تحولی غیر منتظره محسوب نمی شود. از هفت سال پیش که سفیر آمریکا در دمشق به منظور حمایت از معترضان به شهر حما رفت، سیاست این کشور در قبال سوریه همواره تابع جزر و مدهای سیاسی و پیچیدگیها و پویاییهای این بحران بوده است. این سیاست چند ایستگاه مشخص داشت، ابتدا گفته شد اسد باید برود، بعدا استفاده از سلاحهای شیمیایی بعنوان خط قرمز اوباما تعیین شد و سپس نگاهها و تلاشها روی مبارزه با داعش متمرکز شد.

messages.details

سهم ایران از دریای خزر قربانی معادلات سیاسی می‌شود؟

۱۳۹۶ دی ۲۱

کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران با حضور شماری از مقام های سیاسی و نظامی از جمله فرمانده نیروی دریایی ارتش تحولات اخیر درباره مذاکرات مربوط به تعیین رژیم جدید حقوقی دریای خزر را بررسی کرده است.

messages.details

استعفای رهبران حشد الشعبی با هدف شرکت در انتخابات عراق

۱۳۹۶ دی ۱۰

متعاقب بیانیه «پایان جنگ» دولت عراق علیه داعش، حیدرالعبادی، نخست‌وزیر، روز ۱۵ دسامبر اعلام کرد که دولتش اجرای سیاست کنترل سلاح‌های موجود در کشور را آغاز کرده است.

messages.details

سودان؛ از هزینه ایران تا سود ترکیه

۱۳۹۶ دی ۰۸

تا یک سال و نیم پیش ایران رابطه با سودان را کم و بیش استراتژیک می‌دانست. اما سودان در سال ۲۰۱۶ در چرخشی آشکار به سوی عربستان و آمریکا این رابطه را قطع کرد. در سه روز گذشته اردوغان در سفری تاریخی در سودان بود و در همین سفر چیزهایی را به دست آورد که برای ایران کمتر قابل دسترسی بود. خطوط زیر نگاهی است به دو رویکرد متفاوت ایران و ترکیه در مناسبات خارجی‌ و این که چرا هزینه‌های ایران در منطقه و در آفریقا جواب نمی‌دهد.

messages.details

یمن و موشک‌هایی که فقط صدا دارند

۱۳۹۶ دی ۰۴

جنگ سرد در منطقه بین دو قدرت اصلی، یعنی ایران و عربستان هر روز وارد مرحله تازه‌ تری می شود. ایران توانست در همسایگی خود نظم جدیدی حاکم کند. اما برای غائلهٔ عربستان و یمن پایان نیکی متصورنیست.

messages.details

فرانسه و موضوع موشکی ایران

۱۳۹۶ دی ۰۳

سیاست خارجی فرانسه از زمانی که ژنرال دوگل در آغاز جمهوری پنجم نظامنامه عمومی آن را پایه‌ریزی کرد، کم‌وبیش با ثبات بوده است. این مهم تا زمان روی کار آمدن نیکلا سارکوزی در سال ۲۰۰۷ ادامه داشت و از آن پس تا مقطع کنونی که امانوئل مکرون قدرت را به دست گرفته، روسای جمهور این کشور در تلاش بوده‌اند سیاست خارجی فرانسه را در مسیر جدیدی و با هدف تاثيرگذاری بر معادلات جهانی به مثابه یک قدرت بزرگ قرار دهند. ورود مكرون به ضرورت مذاكرات موشكی با ايران هم در همين راستا قابل ارزيابی است.

messages.details

رابطه جمهوری اسلامی و سازمان آزدیبخش فلسطین از آغاز تا کنون

۱۳۹۶ آذر ۲۳

در چندین دهه که از عمر انقلاب اسلامی می گذرد رابطه ایران با گروههای معارض فلسطینی همواره با فراز و نشیبهایی همراه بوده است. در نوشتار پیش رو به این موضوع می پردازیم.

messages.details

آینده فلسطینیان به کجا خواهد کشید؟

۱۳۹۶ آذر ۱۹

نیویورک تایمز از طرحی خبر داده است که جرد کوشنر، داماد ترامپ و مسئول پیشبرد روند صلح میان اسرائیل و فلسطینی‌ها آن را به عربستان ارائه کرده و دیدار اخیر و از پیش اعلام نشده محمود عباس از عربستان هم برای معرفی این طرح به او بوده است. کاخ سفید تکذیب کرده که چنین طرحی در کار است، هر چند که می‌گوید روی طرحی در زمینه صلح اسرائیل و فلسطینی‌ها کار می‌شود.

messages.details

هفت درس استراتژیک داعش برای خاورمیانه

۱۳۹۶ آذر ۱۱

حدود چهار سال پیش، داعش که ظهور کرد موجی از روایت‌های شورانگیز و عمیق، محافل علمی – سیاسی را فراگرفت؛ در همان اوان کار یک محقق اندیشه سیاسی کاربردی سخنی گفت خلاف موج غالب! او گفت: خوف از داعش به زودی فروکش خواهد کرد! و داعش به دلیل زمان‌پریشی فکری به گروهی تبهکار تقلیل خواهد یافت.

messages.details

هفت اتفاق بی سابقه در عصر حکومت ترامپ

۱۳۹۶ آذر ۰۸

چند تحول بی‌سابقه یا کم‌سابقه در سیستم تصمیم‌گیری آمریکا رخ داده که تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم بر تصمیمات مرتبط با ایران در واشنگتن داشته و خواهد داشت:

messages.details

بازگشت سعد حریری: تغییر موازنه قدرت به زیان او

۱۳۹۶ آبان ۳۰

استعفای سعد حریری یکی از رازآلودترین حوادث منطقه به شمار می رود. در ارزیابی استعفای نسنجیده او از خاک عربستان همین بس که بدانیم در تاریخ ملت ها دیده شده است دولتی در تبعید مثلا به دلیل اشغال یک کشور شکل بگیرد. اما، دیده نشده بود که نخست وزیری استعفای خود را در کشوری دیگر(عربستان)، آن هم نه از کانال تلویزیونی خودش بلکه از کانال تلویزیونی آن کشور اعلام نماید.

messages.details