تبعیض ظلمی است که حکومت را از درون مانند خوره می خورد، سرمایه اجتماعی را نابود می سازد، مردم را مایوس می کند، توانمندان را کنار می زند، ناتوانان را جلو می آورد و دارایی های عمومی را به غارت می برد. در اندیشه علی(ع) نباید اقداماتی از جانب مسئولان صورت گیرد که تبعیض آمیز باشد و موجب بدبینی مردم و انزجار آنان و پیدایش یأس در ایشان شود؛ چنین اقداماتی نگاه مردم را منفی و ذهنیت آنها را نسبت به حکومت، مدیریت، سلامت حکومت و عدالت می شکند
messages.detailsنقل شده است که چهل سال پیش از بعثت پیامبر اکرم(ص) در خانه کعبه سنگى یافتند که در آن نوشته بود: «هر که نیکى کارد هر آینه خرمى بدرود و هر که بدى کارد هر آینه پشیمانى بدرود. کارهاى زشت انجام مىدهید و پاداش نیک مىخواهید؟ آرى، هرگز از بوته خار، انگور نچینند.»
messages.detailsیکی از آفاتی که هر حكومت و مديريتى را تهديد مىكند و با ظهور آن هيچ اعتمادى به حكومت و مديريت باقى نمىماند، وعده دادن و عمل نكردن، يا خلاف آن عمل كردن است. از اينرو لازم است حكومتها و مديريتها به تمام معنا از آفت خُلف وعده پاك باشند.
messages.detailsهنگامی که از مصلحت سخن می گوییم گاه به بعد فردی نظر داریم و گاه به بعد اجتماعی؛ اما بعد سومی هم هست که از آن تعبیر به مصلحت در حکومت می شود؛ اینکه حکومتی که خود را متعهد به شریعت می داند، در ارتباط با مصلحت چه رفتاری باید داشته باشد؟
messages.detailsسخن درباره امور چهارگانهای است که پیش از ظهور و در زمان غیبت محقق میشوند. این موارد عبارتند از: مقدمات، پیشآمدها، زمینهسازها و وظایف منتظران. روایات فراوانی درباره اهمیت این موارد چهارگانه وارد شده است و بر ما لازم است چونان مرزبانان (مرابطان) که همواره به پایش مرزها مشغولند، مراقب و مترصد این امور باشیم.
messages.detailsاز غالب سخنان هر فردی می توان زمان او را شناسی نمود. غلبه در سخنان حضرت جوادالائمه(ع) در رابطه با موضوعات اجتماعی و چگونگی رفتار صحیح و عاقلانه ومودبانه می باشد. در این بین، موضوع مهم رفتار دوگانه که به ریاء و فریب و دوچهرگی معنا می شود، در کلمات امام جواد (ع) دارای برجستگی خاصی است.
messages.detailsشايستگی مجموعه ويژگی ها، توانايی ها و مهارت های فردی و متغيرهای شخصيتی فرد است كه موجب می شود افراد در موقعيت های گوناگون، عملكردی اثربخش تر و كاراتر در جهت تحقق اهداف فرد، سازمان و جامعه از خود بروز دهند. در اصطلاح عام، شايستگی و شايسته سالاری، بيشتر در انتخاب و انتصاب مديران عالی و ميانی سازمان ها به كار می رود.
messages.detailsپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دومین مدرسه تابستانی خود با موضوع «تحكیم صلح و نفی افراطیگری و خشونتورزی» را اخیرا به همت معاونت فرهنگی-اجتماعی و با همكاری كمیسیون حقوق بشر اسلامی برگزار كرد. در یكی از این جلسات حجتالاسلام سید محمد علی ایازی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی به موضوع «صلح در قرآن» پرداخت كه گزیدهای از سخنان وی را در ادامه میخوانید:
messages.detailsعضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، رابطه امام رضا(ع) با حکومت و نگاه ایشان نسبت به سیاست را مورد بررسی قرار داد و گفت: امام رضا(ع) با مخالفین می نشست و به گونه ای مفصل با هم صحبت می کرد، هیچ گاه در موضع قدرت آنها را نکوبید و حذف نکرد بلکه در جایگاه تربیتی با استدلال های عقلی با آنها سخن می گفت؛ این مشی و رویکرد سیاسی حضرت امروز بسیار کمرنگ شده و کمبود آن احساس می شود.
messages.detailsيكى از روايات امام رضا عليهالسلام اين است كه: «لا يَكُونُ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِنًا حَتّى تَكُونَ فيهِ ثَلاثُ خِصال: سُنَّةٌ مِنْ رَبِّهِ. وَ سُنَّةٌ مِنْ نَبِيِّهِ. وَ سُنَّةٌ مِنْ وَلِيِّهِ. فَأَمَّا السُّنَّةُ مِنْ رَبِّهِ فَكِتْمانُ سِرِّهِ. وَ أَمَّا السُّنَّةُ مِنْ نَبِيِّهِ فَمُداراةُ النّاسِ. وَ أَمَّا السُّنَّةُ مِنْ وَلِيِّهِ فَالصَّبْرُ فِى الْبَأْساءِ وَ الضَّرّاءِ؛ مؤمن، مؤمن واقعى نيست، مگر آن كه سه خصلت در او باشد:سنّتى از پروردگارش و سنّتى از پيامبرش و سنّتى از امامش. امّا سنّت پروردگارش، پوشاندن راز خود است،امّا سنّت پيغمبرش، مدارا و نرم رفتارى با مردم است،امّا سنّت امامش، صبر كردن در زمان تنگدستى و پريشان حالى است.»
messages.detailsمجوز داده شده در آیات ۴۰ و ۴۱ سوره حج، تنها خاص مسلمانان برای دفاع از خود در برابر آزارها و اذیتها نیست، بلکه برای دفاع از مسیحیان، یهودیان و همه مردمان از همه ادیان ومذاهب از اعمال تروریستی ای است که گروههایی به مانند داعش امروز مرتکب می شوند.
messages.detailsهرجا قدرت و امكانات وجود دارد، پيرامون آن تمايل به سوءاستفاده، نيز شكل مىگيرد. طبع عافيتطلب و فزونخواه آدمى، ميل به خودگزينى و بهرهكشى دارد، و چنانچه اين امر مهار نشود، هرجا ظهور كند، با خود تباهى به بار مىآورد، به ويژه در حوزه حكومت و مديريت. از اين رو لازم است زمامداران و مديران به اين واقعيت به درستى توجّه كنند، و به هيچ وجه از آن غفلت نشان ندهند.
messages.detailsتواضع، یکی از موضوعات علم اخلاق اسلامی است که بیشتر خصلت های پسندیده از این سرمایه بزرگ سرچشمه می گیرند. مرحوم نراقی در معراج السعاده، در تعریف تواضع می گوید: تواضع، عبارت است از شکسته نفسی که نگذارد آدمی خود را بالاتر ازدیگری ببیند و لازمه آن، رفتار و گفتاری است که دلالت بر احترام دیگران می کند.
messages.detailsحکّام ظالم گاه با مکر و فریب، نقشه های خود را پیش برده و مردم را تحت ظلم و ستم قرار می دهند و گاه با درنده خویی و خونریزی استبداد خود را به نمایش می گذارند. پس برای مقابله با ظلم حاکمان، نیاز به دو راهکار هست که این دو راهکار را می توان از سیره رفتاری امام حسن و امام حسین علیهماالسلام در برابر معاویه و یزید آموخت.
messages.detailsاز ابتدای اسلام فهم هایی به دور از حقیقت آن شکل گرفت که به ویژه پس از پیامبر(ص) با انگیزه های مختلف شدت یافت. با انحراف به وجود آمده پس از رحلت پیامبر(ص)، امامان معصوم همواره در تلاش بودند تا با روشنگری، تفاوتهای عمیق اسلام پیامبر و اوصیای آن حضرت را از دیگر اسلام ها برای مردم تبیین کنند که اوج این اقدامات روشنگرانه در زمان امام صادق (ع) ظهور یافت.
messages.detailsظهور گروه موسوم به دولت اسلامی در عراق و سوریه، سبب شد تحلیل گران بسیاری، دانش خود را برای فهم این جریان به خدمت بگیرند تا ریشه ها و مبانی نظری و سایر پارامترهای مرتبط با این گروه را از زوایای مختلف بررسی نمایند.
messages.detailsيكی از صفات ارزشمند و كليدی كه در زندگی فردی و اجتماعی انسان خوشبين وجود دارد و نقش مهمی ايفا ميكند، عفو و گذشت است. با عفو، زندگی اجتماعی رنگ صفا و صميميت به خود ميگيرد، اما با انتقامجويی و كينهتوزی، نفرت و دشمنی در جامعه حاكم ميگردد. عفو يك نوع روش بزرگوارانه و برخورد مهربانانه است كه از خوشبينی، بلند نظری، سعه صدر، بردباری و متانت اخلاقی فرد حكايت ميكند. با توجه به جايگاه رفيع اين صفت نيكو در بين مردم، شايسته است آن را بهتر و دقيقتر بشناسيم و روح و روان خود را با آن بياراييم.
messages.detailsیکی از پرسش های مهم در تاریخ اسلام، انتقال مرکز خلافت اسلامی از مدینه به عراق و شهر کوفه و علل و عوامل آن است. این جابجایی در اوایل خلافت حضرت علی(ع) و به طور خاص در جریان رخداد جمل روی داد.
messages.detailsبدون شک حضرت حمزه، از محبوب ترین شخصیت هایی است که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله بیشترین محبت و علاقه را به آنان ابراز داشته و پیوسته فضیلت های آنان را برای همگان اعلام مى داشت. در روايتى از حضرتش وارد است كه فرمود: «بهترین مردم، حمزه و جعفر و علی علیه السلام هستند».
messages.detailsنبرد با خوارج، متفاوت با جَمَل و صفیّن بود، اما نتیجه و تأثیری که در ایجاد اختلاف در دنیای اسلام داشت، کم از آنها نبود. جمل و صفین ناشی از نوعی قدرتطلبی و انحراف بود؛ اما ماجرای خوارج، برخاسته از نوعی انحراف فکری، کجروی دینی و البته برخی از زمینههای اجتماعی و تربیتی بود. نوع تلقی خوارج از دین و الگوهای دینی متفاوت با چیزی بود که سایر مسلمانان بهویژه امام علی(ع) میشناختند.
messages.detailsمشورت در همه امور خصوصا در امور سیاسی و پرهیز از خودرأیی، از تأکیدات اساسی امام علی(ع) در نهج البلاغه است که با وجود عقل و خردی که در اختیارش بود باز خود را بی نیاز از مشورت نمی دید. به گفته حجت الاسلام کاظم قاضی زاده، هر قدر بتوانیم مشورت را در حوزه حکومت نهادینه کنیم و خصوصا از متخصصان واقعی در عرصههای تخصصی و همه مردم در عرصههای عمومی استفاده کنیم میتوانیم خود را به الگوی حکومت امام علی(ع) نزدیکتر بدانیم.
messages.detailsدر میان آثار برجای مانده از امام علی ابن ابیطالب (ع) نامه ایشان به جناب مالک اشتر یکی از زیباترینها و تأملبرانگیزترینها است. این نخستین منشور اسلامی مفصلی است که در طی آن امام به بیان چگونگی ارتباط و کیفیت تعامل حاکمان با مردم و نهادهای مختلف جامعه میپردازد و بیش از آنکه مجموعهای از دستورات صرفاً اخلاقی باشد، دستورالعملی است نظام یافته که در چارچوب حقوق متقابل «حاکم» و «مردم» صحبت میکند و وظائف هر یک را نسبت به دیگری توضیح میدهد و معین میکند.
messages.detailsخواست الهی و یکی از سنتهای تغییرناپذیر او آن است که به شکلهای گوناگون روز قیامت و برخاستن انسانها برای دیدن نتایج اعمال خویش را به او یادآوری کند. برای مثال خزان و بهار طبیعت از جمله مواردی است که طبق آموزههای دینی باید آدمی را به یاد ریزش و رویش مجدد خویش اندازد.
messages.detailsچندی پیش دکتر حسن روحانی در ضیافت افطاری که با حضور اساتید و پزشکان برگزار شد، گفت: حکومت علی(ع) با خواست و اصرار مردم تشکیل شد و این در حالی بود که ایشان در برابر اصرار مردم به آنها فرمودند که حکومت عدل من برای شما سنگین است و باید به سراغ فرد دیگری بروید، اما در عین حال این را نیز گفتند که اگر شما مردم فرد دیگری را انتخاب کنید، من در اطاعت از او که شما مردم آن را برگزیدید، اولین نفر خواهم بود. بنابراین مبنای ولایت و حکومت از دیدگاه علی (ع) نیز انتخاب و نظر مردم بود
messages.details