پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دومین مدرسه تابستانی خود با موضوع «تحكیم صلح و نفی افراطیگری و خشونتورزی» را اخیرا به همت معاونت فرهنگی-اجتماعی و با همكاری كمیسیون حقوق بشر اسلامی برگزار كرد. در یكی از این جلسات حجتالاسلام سید محمد علی ایازی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی به موضوع «صلح در قرآن» پرداخت كه گزیدهای از سخنان وی را در ادامه میخوانید:
جزئیاتعضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، رابطه امام رضا(ع) با حکومت و نگاه ایشان نسبت به سیاست را مورد بررسی قرار داد و گفت: امام رضا(ع) با مخالفین می نشست و به گونه ای مفصل با هم صحبت می کرد، هیچ گاه در موضع قدرت آنها را نکوبید و حذف نکرد بلکه در جایگاه تربیتی با استدلال های عقلی با آنها سخن می گفت؛ این مشی و رویکرد سیاسی حضرت امروز بسیار کمرنگ شده و کمبود آن احساس می شود.
جزئیاتيكى از روايات امام رضا عليهالسلام اين است كه: «لا يَكُونُ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِنًا حَتّى تَكُونَ فيهِ ثَلاثُ خِصال: سُنَّةٌ مِنْ رَبِّهِ. وَ سُنَّةٌ مِنْ نَبِيِّهِ. وَ سُنَّةٌ مِنْ وَلِيِّهِ. فَأَمَّا السُّنَّةُ مِنْ رَبِّهِ فَكِتْمانُ سِرِّهِ. وَ أَمَّا السُّنَّةُ مِنْ نَبِيِّهِ فَمُداراةُ النّاسِ. وَ أَمَّا السُّنَّةُ مِنْ وَلِيِّهِ فَالصَّبْرُ فِى الْبَأْساءِ وَ الضَّرّاءِ؛ مؤمن، مؤمن واقعى نيست، مگر آن كه سه خصلت در او باشد:سنّتى از پروردگارش و سنّتى از پيامبرش و سنّتى از امامش. امّا سنّت پروردگارش، پوشاندن راز خود است،امّا سنّت پيغمبرش، مدارا و نرم رفتارى با مردم است،امّا سنّت امامش، صبر كردن در زمان تنگدستى و پريشان حالى است.»
جزئیاتمجوز داده شده در آیات ۴۰ و ۴۱ سوره حج، تنها خاص مسلمانان برای دفاع از خود در برابر آزارها و اذیتها نیست، بلکه برای دفاع از مسیحیان، یهودیان و همه مردمان از همه ادیان ومذاهب از اعمال تروریستی ای است که گروههایی به مانند داعش امروز مرتکب می شوند.
جزئیاتهرجا قدرت و امكانات وجود دارد، پيرامون آن تمايل به سوءاستفاده، نيز شكل مىگيرد. طبع عافيتطلب و فزونخواه آدمى، ميل به خودگزينى و بهرهكشى دارد، و چنانچه اين امر مهار نشود، هرجا ظهور كند، با خود تباهى به بار مىآورد، به ويژه در حوزه حكومت و مديريت. از اين رو لازم است زمامداران و مديران به اين واقعيت به درستى توجّه كنند، و به هيچ وجه از آن غفلت نشان ندهند.
جزئیاتتواضع، یکی از موضوعات علم اخلاق اسلامی است که بیشتر خصلت های پسندیده از این سرمایه بزرگ سرچشمه می گیرند. مرحوم نراقی در معراج السعاده، در تعریف تواضع می گوید: تواضع، عبارت است از شکسته نفسی که نگذارد آدمی خود را بالاتر ازدیگری ببیند و لازمه آن، رفتار و گفتاری است که دلالت بر احترام دیگران می کند.
جزئیاتحکّام ظالم گاه با مکر و فریب، نقشه های خود را پیش برده و مردم را تحت ظلم و ستم قرار می دهند و گاه با درنده خویی و خونریزی استبداد خود را به نمایش می گذارند. پس برای مقابله با ظلم حاکمان، نیاز به دو راهکار هست که این دو راهکار را می توان از سیره رفتاری امام حسن و امام حسین علیهماالسلام در برابر معاویه و یزید آموخت.
جزئیاتاز ابتدای اسلام فهم هایی به دور از حقیقت آن شکل گرفت که به ویژه پس از پیامبر(ص) با انگیزه های مختلف شدت یافت. با انحراف به وجود آمده پس از رحلت پیامبر(ص)، امامان معصوم همواره در تلاش بودند تا با روشنگری، تفاوتهای عمیق اسلام پیامبر و اوصیای آن حضرت را از دیگر اسلام ها برای مردم تبیین کنند که اوج این اقدامات روشنگرانه در زمان امام صادق (ع) ظهور یافت.
جزئیاتظهور گروه موسوم به دولت اسلامی در عراق و سوریه، سبب شد تحلیل گران بسیاری، دانش خود را برای فهم این جریان به خدمت بگیرند تا ریشه ها و مبانی نظری و سایر پارامترهای مرتبط با این گروه را از زوایای مختلف بررسی نمایند.
جزئیاتيكی از صفات ارزشمند و كليدی كه در زندگی فردی و اجتماعی انسان خوشبين وجود دارد و نقش مهمی ايفا ميكند، عفو و گذشت است. با عفو، زندگی اجتماعی رنگ صفا و صميميت به خود ميگيرد، اما با انتقامجويی و كينهتوزی، نفرت و دشمنی در جامعه حاكم ميگردد. عفو يك نوع روش بزرگوارانه و برخورد مهربانانه است كه از خوشبينی، بلند نظری، سعه صدر، بردباری و متانت اخلاقی فرد حكايت ميكند. با توجه به جايگاه رفيع اين صفت نيكو در بين مردم، شايسته است آن را بهتر و دقيقتر بشناسيم و روح و روان خود را با آن بياراييم.
جزئیاتیکی از پرسش های مهم در تاریخ اسلام، انتقال مرکز خلافت اسلامی از مدینه به عراق و شهر کوفه و علل و عوامل آن است. این جابجایی در اوایل خلافت حضرت علی(ع) و به طور خاص در جریان رخداد جمل روی داد.
جزئیاتبدون شک حضرت حمزه، از محبوب ترین شخصیت هایی است که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله بیشترین محبت و علاقه را به آنان ابراز داشته و پیوسته فضیلت های آنان را برای همگان اعلام مى داشت. در روايتى از حضرتش وارد است كه فرمود: «بهترین مردم، حمزه و جعفر و علی علیه السلام هستند».
جزئیاتنبرد با خوارج، متفاوت با جَمَل و صفیّن بود، اما نتیجه و تأثیری که در ایجاد اختلاف در دنیای اسلام داشت، کم از آنها نبود. جمل و صفین ناشی از نوعی قدرتطلبی و انحراف بود؛ اما ماجرای خوارج، برخاسته از نوعی انحراف فکری، کجروی دینی و البته برخی از زمینههای اجتماعی و تربیتی بود. نوع تلقی خوارج از دین و الگوهای دینی متفاوت با چیزی بود که سایر مسلمانان بهویژه امام علی(ع) میشناختند.
جزئیاتمشورت در همه امور خصوصا در امور سیاسی و پرهیز از خودرأیی، از تأکیدات اساسی امام علی(ع) در نهج البلاغه است که با وجود عقل و خردی که در اختیارش بود باز خود را بی نیاز از مشورت نمی دید. به گفته حجت الاسلام کاظم قاضی زاده، هر قدر بتوانیم مشورت را در حوزه حکومت نهادینه کنیم و خصوصا از متخصصان واقعی در عرصههای تخصصی و همه مردم در عرصههای عمومی استفاده کنیم میتوانیم خود را به الگوی حکومت امام علی(ع) نزدیکتر بدانیم.
جزئیاتدر میان آثار برجای مانده از امام علی ابن ابیطالب (ع) نامه ایشان به جناب مالک اشتر یکی از زیباترینها و تأملبرانگیزترینها است. این نخستین منشور اسلامی مفصلی است که در طی آن امام به بیان چگونگی ارتباط و کیفیت تعامل حاکمان با مردم و نهادهای مختلف جامعه میپردازد و بیش از آنکه مجموعهای از دستورات صرفاً اخلاقی باشد، دستورالعملی است نظام یافته که در چارچوب حقوق متقابل «حاکم» و «مردم» صحبت میکند و وظائف هر یک را نسبت به دیگری توضیح میدهد و معین میکند.
جزئیاتخواست الهی و یکی از سنتهای تغییرناپذیر او آن است که به شکلهای گوناگون روز قیامت و برخاستن انسانها برای دیدن نتایج اعمال خویش را به او یادآوری کند. برای مثال خزان و بهار طبیعت از جمله مواردی است که طبق آموزههای دینی باید آدمی را به یاد ریزش و رویش مجدد خویش اندازد.
جزئیاتچندی پیش دکتر حسن روحانی در ضیافت افطاری که با حضور اساتید و پزشکان برگزار شد، گفت: حکومت علی(ع) با خواست و اصرار مردم تشکیل شد و این در حالی بود که ایشان در برابر اصرار مردم به آنها فرمودند که حکومت عدل من برای شما سنگین است و باید به سراغ فرد دیگری بروید، اما در عین حال این را نیز گفتند که اگر شما مردم فرد دیگری را انتخاب کنید، من در اطاعت از او که شما مردم آن را برگزیدید، اولین نفر خواهم بود. بنابراین مبنای ولایت و حکومت از دیدگاه علی (ع) نیز انتخاب و نظر مردم بود
جزئیاتهمه برنامهها و اقدامات تربيتى براى اين است كه انسان، عقلانى شود و به مرتبه كمال عقلى دست يابد، زيرا عقل موهبتى است الهى و نورى رحمانى كه پيامبر درونى انسان شمرده مىشود، چنانكه اميرمومنان على (ع) از آن چنين تعبير كرده است : «الْعَقْلُ رَسُولُ الْحَقِّ؛ عقل سفير حق است».
جزئیاتجاهل متنسک از عالم متهتک خطرناکتر است چون عالم متهتک به خاطر هتاکی هایش از سوی مردم رانده می شود اما جاهل متنسک در بین مردم نفوذ می کند و شهادت حضرت علی نمونه ای است که جاهل متنسک می تواند به وجود آورد.
جزئیاتگوهر دیانت چیست؟ اصل و اساس دین و دینورزی در چیست؟ در طول تاریخ فلاسفه، متكلمین، متالهین و اندیشمندان بسیاری كوشیدهاند به این پرسش پاسخ دهند. در ادوار گوناگون حیات بشر به اقتضای شرایط اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی و سیاسی زمانه پاسخ به این پرسش تغییر كرده است، اما كمتر میتوان در این زمینه شك كرد كه وجه مشترك دیانت باور به غیب و حیات روحانی است، معنویتی فراسوی زندگی هرروزه و روزمره بشری كه معنابخش آن و تعالی بخش به آن است.
جزئیاتاگر بخواهیم بر موضوع «سهم مردم در حکومت از منظر حضرت علی(ع)» متمرکز شویم باید به دو مقدمه بهعنوان چارچوب فهم گفتار و کردار آن حضرت اشاره داشته باشیم. از آنجا که سخنان حضرت علی(ع) مبتنی بر آیات قرآن است، بنابراین، در بررسی دیدگاه های ایشان باید یک مبنای قرآنی را اتخاذ کرد و بر اساس آن مبنا، بررسی نمود که حضرت علی(ع) در این زمینه چه نکاتی را مطرح کردهاند. نکته دوم هم به ماهیت حکومت، دولت و سیاست بازمیگردد که لازم است با توجه به تحلیلی عقلی از ماهیت حکومت کلمات آن حضرت را مورد فهم قرار داد.
جزئیاتتربیت روح از نظر اهمیت، هم پایه پرورش جسم است و از دیدگاه عده ای حتی از آن بالاتر می باشد؛ اما چه بسیار خانواده هایی که نسبت به این امر کوتاهی نموده و آن را جدی نمی گیرند. راه تربیت روح، دستیابی به سجایای اخلاقی است و مزین شدن به اخلاق نیز بدون مبارزه با هوای نفس امری است محال.
جزئیاتعلی مطهری: تاریخ نشان میدهد که بیرحمانهترین جنگها به وسیله خشک مقدسها صورت گرفته چرا که فکر میکنند بهترین کارها را میکنند و میگویند یک طرف خدا و پیامبر است و طرف دیگر کافران پس هر کاری میشود کرد.
جزئیاتترور در لغت به معنای ترس، هراس، خوف و وحشت است و در اصطلاح سیاسی به معنای کشتن و از بین بردن مخالفان و ایجاد رعب و وحشت میان مردم می باشد. تروریست به عامل ترور، آدم کشی، و به طور کلی به کسی اطلاق می گردد که برای رسیدن به هدف خود، کسی را غافلگیرانه بکشد و یا ایجاد وحشت و هراس نماید. ممنوعیت ترور در اسلام، با این نگاه که ترور، سنتی جاهلی، عملی غیرانسانی و رفتارى خلاف اخلاق است، درخور توجه و تأمل است.
جزئیات