نشانه جامعه ایمانی، تکافل اجتماعی و مواسات اهل ایمان با یکدیگر است. مواسات در لغت به معنی مساعدت، دستگیری، همیاری، تعاون، برابر داشتن، غمخواری، یاریگری و مددکاری به مال است و نیز معاونت یاران و دوستان و مستحقان در معیشت و تشریک ایشان در قوت و مال است.
جزئیاتدر منطق علی(ع) جنگ و خونریزی پدیده ای زشت و خانمان برانداز است پدیده ای که پیوسته آزادی و امنیت انسان ها را گرفته، سرزمین ها را ویران کرده، مردمان را آواره نموده و سرمایه های گرانقدر انسانی و جز آن را به نابودی کشانده است
جزئیاتاز زیباترین جلوه های عملی ایمان پیوند روح ها و اتصال جان هاست. قرآن کریم با بیان آیه شریفه اخوت ایمانی، سرفصل و بابی شگفت و کارساز در روابط اجتماعی گشوده است: «در حقیقت مؤمنان برادر یکدیگرند پس میان برادرانتان اصلاح کنید و از خدا پروا بدارید امید که مورد رحمت قرار گیرید»
جزئیاتگرینش فرماندهان و مدیران ارشد بدلیل حسایت جایگاهشان و نقش اساسی شان اهمیتی ویژه دارد و لازم است در مورد آنان علاوه بر ویژگی هایی چون درایت و تدبیر، معرفت، دانش و تخصص، قوت و توانایی های عمومی، ویژگی های دیگری لحاظ گردد به ویژه اخلاق فرماندهی و سلوک مدیریتی.
جزئیاتاصل عدم استرحام از اموری است که در سیره اجتماعی رسول خدا(ص) و ائمه هدی(ع) رعایت می شده و به هیچ وجه زیر پا گذاشته نمی شده است. آنان هرگز استرحام نمی کردند؛ استرحام یعنی ترحم طلبیدن، گردن کج کردن، التماس نمودن و زاری کردن، در برابر مخلوق خود را خوار کردن و ضعیف و زبون ساختن و زیر پا گذاشتن شرافت و کرامت ذاتی انسان. اسلام آمده است که به انسان شرافت بخشد، مردمان را از حضیض ذلت به اوج عزت راه برد و آدمیان را از خاک به افلاک رساند.
جزئیاتتلقى از خط فقر در جهت‌گيرى عدالت اقتصادى و فرهنگ لازم براى تحقق آن، نقشى اساسى دارد. در نگاه امام على(ع) هر انسانى لياقت و حق دارد كه در رفاه كامل زيست كند تا در بستر آن بتواند در جهت اهداف انسانى حركت نمايد. از اين‌روست كه آن حضرت از جمله وظايف حكومت را اين دانسته است كه براى عموم مردم، رفاه متناسب فراهم سازد، چنان‌كه آن حضرت فرموده است :«فَأَمَّا حَقُّكُمْ عَلَيَّ... وَ تَوْفِيرُ فَيْئِكُمْ عَلَيْكُمْ؛ امّا از جمله حقوق شما بر من (حكومت) اين است كه درآمدهايتان را فراهم كنم و به شما برسانم.»
جزئیاتاز لوازم مهم حکومت و مدیریت انسان گرایانه، نگاه مثبت به مردمان و اداره شوندگان و اعتماد و خوش بینی به انهاست. اساس حکومت های فاسد را بدبینی، بی اعتمادی و سوء ظن نسبت به مردم تحت حکومت تشکیل می دهد؛ حاکم خود را تافته جدابافته از مردم می شناسد و مردم را در جهت ضدیت و دشمنی با دولتش می داند و با همین دید همیشه به خاطر اضطراب و نگرانی هایی که از مردم دارد در پی کسب اطلاعات توسط سازمان های مختلف از مخالفان و سرکوبی آنان و در جستجوی بهانه ای است که بتواند عقده ها و کمبودهای خود را بر سر عده ای مظلوم خالی نموده و چند روزی بیشتر حکومتش را در سایه ارعاب و وحشت بر مردم تحمیل کند.
جزئیاتامیرمؤمنان علی(ع) بر اساس آموزه های قرآنی بخشش گرایی را در زندگی و حکومتداری اصلی بنیادین دانسته و بنای روابط و مناسبات حکومتی را بر آن اعلام کرده است. در منطق قرآن کریم پوشاندن بدی و بخشش گرایی به ویژه آنجا که توانمندی هست، تا آنجا که به گستاخی منجر نشود اصلی اساسی است که چنین رفتار کردن متصف شدن به کمالات الهی است، که خداوند قادر متعال با وجود قدرتش بخشش گرا است. بخشش آنجا که برتری وجود دارد جای پشیمانی ندارد که این زمینه اصلاح اشخاص و پوندهای اجتماعی را فراهم می کند
جزئیاتلازمه اداره درست امور، داشتن ظرفیت وسیع و تحمل و حوصله فراوان و گذشت و بزرگواری است. کسی که فاقد سعه صدر در اداره امور است نمی تواند حق را پاس دارد و جز خود را تحمل کند و عدالت را برپا نماید و خدمتگزار مردم باشد.
جزئیاترفتارهای حکومتی و مدیریتی به شدت متأثر از نوع نگاه به مردمان و اداره شوندگان است و هرگونه تلقی از آنان به نوعی رفتار منجر می گردد. لازمه حکومت و مدیریتی مبتنی بر روابط و مناسبات صحیح انسانی، نگاه انسان گرایانه است یعنی برای همه ارزش و کرامت و حرکت قائل شدن و حکومت و مدیریت را برای آنان و در خدمت ایشان دیدن
جزئیاتبهترین میزان براى دریافت توفیق یک حکومت، میزان «عدالت» در آن حکومت است، یعنى اینکه یک حکومت چگونه استحقاق‌ها را در همه امور رعایت مى‌کند و تبعیض‌ها را مى‌زداید، آنجا که باید مساوات را پاس بدارد، بجد آن را پاسدارى مى‌نماید، آنجا که صلاحیت و استحقاق موجب تفاوت و امتیاز مى‌شود، حقوق متناسب هر ذیصلاح و هر ذى‌حقى را رعایت مى‌کند و براى همگان امکان رشد و شکوفایى استعدادشان را فراهم مى‌سازد تا هر کس بتواند به میزان بروز استعداد و توانایى خود از امکانات متناسب با استعداد و تلاش خویش بهره‌مند شود و به هیچ‌کس و هیچ‌چیز ستمى روا نشود.
جزئیاتامام علی (ع)، انسانِ نمونۀ دست یافته به غایت تربیت و واصل به هدایت و حکمت و سلامت را چنین معرّفی کرده است:
جزئیاتدکتر مصطفی دلشاد تهرانی در گفت‌وگو با شفقنا، درباه نحوه ساز و کارهای امام علی(ع) در توزیع بیت المال در زمان حکومت‌داریشان و موضع‌گیری‌های امام نسبت به خلاف‌های صورت گرفته در اموال عمومی حکومت‌های قبل خود، اظهار کرد: در دوره‌های قبل از حکومت حضرت علی(ع) آسیب‌های جدی در اقتصاد به ویژه در اموال عمومی و بیت‌المال پیدا شده بود.
جزئیاتحقّ امنيت اقتصادى بدين معناست كه تمام گروه‌هاى دخيل در كاركرد اقتصادى از زمينه‌اى مناسب و فضايى بالنده بهره‌مند باشند، گردش امور اقتصادى روان و سهل و بسامان باشد، و به هيچ‌كس ـ كارگزاران اقتصادى و بهره‌گيرندگان ـ هيچ‌گونه اجحافى روا نشود.
جزئیاتهر انسانى بنا به فطرت خود - که عشق به کمال مطلق است - خواهان زندگی مبتنی بر عدالت فراگیر و رفاه کامل است؛ به این اعتبار، اخلاق و ایمان، محبوب دل انسان و بی‌اخلاقی و کفر و زشتکاری، ناخواه دل آدمی است: «ولیکن خداوند ایمان را برای شما دوست‌داشتنی گردانید و آن را در دل‌های شما بیاراست و کفر و پلیدکاری و سرکشی را در نظرتان ناخوشایند ساخت» (حجرات/7)
جزئیاتچند عامل ما را از سیره پیامبر(ص) دور کرده است؛ بعد از پیامبر(ص) دین را به سمت ظواهر بردند و قدرت طلبان برای رسیدن به قدرت، مکنت و منزلت مردم را از دین دور کردند، مسلمانانی دین را بد فهمیدند یا نفهمیدند و در واقع توجه نکردند که دین برای چه آمده است، نظام تربیت دینی که پایبند به عهد و پیمان، عدالت خواه و آزادی خواه بود، آسیب دید و موارد دیگری به درون آن وارد شد.
جزئیاتحقّ آموزش و تربيت مهمترين حقّى است كه مردمان بر حكومت دارند، بدين معنا كه حكومتها موظف اند تمام زمينه هاى لازم براى آموزش و تربيت مردمان را فراهم كنند، كه همه سعادتها و شقاوتها، راست شدنها و به انحراف رفتنها، سلامتها و ناسلامتى ها در گرو آموزش و تربيت است. هر جا بدى و زشتى رخ مى نمايد، حاصل آموزش و تربيتى نادرست است. چنان‌كه در آموزه هاى امام على(ع) آمده است: «عَدَمُ الْأَدَبِ سَبَبُ كُلِّ شَرٍّ؛ فقدان ادب و تربيت، سبب هر شرّ و بدى است.»
جزئیاتدر نگاه امیرمؤمنان علی (ع) هیچ چیز چون عدالت و عدالت‌خواهی قدر و قیمت ندارد، و هیچ چیز در جایگاه و اهمیت با آن برابری نمی کند. از نظر ایشان بسامانی جامعه، سلامت روابط و مناسبات آن در حوزه های گوناگون و پیشرفت و تعالی فردی و اجتماعی در گرو عدالت است.
جزئیاتاگر اخلاق اداری در زندگی کاری انسان وجود داشته باشد نتیجه، کارکردن شیرین و توأم با رضایتمندی و خودشکوفایی از یکسو و رضایت مردم و پیشرفت امور و شکوفایی کار از سوی دیگر است.
جزئیاتزندگی پیامبر اکرم(ص) و راه و رسم وی در عرصه‌های گوناگون سرشار از لطافت‌ها و زیبایی‌های رفتاری است. آن حضرت به تمام معنا رحمتی برای همگان بود؛ و تعاملش با دیگران حتی بدخواهان، زشت گویان، منکران و دشمنان، سراسر رحمت و محبت و بخشش و گذشت بود و هرگز بدی را با بدی پاسخ نگفت و نسبت به هیچ‌کس خشونت نورزید، بلکه بدی‌ها را با خوبی می‌زدود و دل‌های سخت را با لطافت رفتاری خویش نرم می‌کرد. یاد آن حضرت و رفتارشناسی سراسر رحمت وعدالت وی چراغی روشن، فرا راه هر انسان دوستدار زیست انسانی و اخلاقی و ایمانی است.
جزئیاتدر پيكار صفّين، شمارى از زنان، همراه امام على(ع) بودند، و در جايگاه تبليغات جنگ، با سرودن و خواندن اشعار و رجزها و نيز سخنانى، امام(ع) و سپاه او را يارى مى‌رساندند.
جزئیاتانتخابهاى آدمى محصول چهار گروه عامل است: ادراكات، تعلقات، تمنيات و تربيت. هر انتخابى براساس اين چهار گروه عامل شكل مى‌گيرد؛ يعنى بينش‌ها و فهم‌ها، وابستگى‌ها و دلبستگى‌ها، خواسته‌ها و تمايلات، و ساختار تربيت.
جزئیات«دین» تجلى رحمانیت حق بر مردمان است و با «خشونت‌ورزى» هیچ سازگارى ندارد و توصیه به خشونت نمی‌کند، بلکه در منطق دین، خشونت جلوه نابخردى و شیطان‌زدگى آدمى و از جمله سپاهیان جهل و شیطان است؛ چنانکه در حدیثی از امام صادق(ع) رأفت و قساوت، رحمت و غضب، رفق و خُرق، صفح و انتقام، مودت و عداوت و مدارات و مکاشفت در تقابل هم آمده‌اند.
جزئیاتتبعیض ظلمی است که حکومت را از درون مانند خوره می خورد، سرمایه اجتماعی را نابود می سازد، مردم را مایوس می کند، توانمندان را کنار می زند، ناتوانان را جلو می آورد و دارایی های عمومی را به غارت می برد. در اندیشه علی(ع) نباید اقداماتی از جانب مسئولان صورت گیرد که تبعیض آمیز باشد و موجب بدبینی مردم و انزجار آنان و پیدایش یأس در ایشان شود؛ چنین اقداماتی نگاه مردم را منفی و ذهنیت آنها را نسبت به حکومت، مدیریت، سلامت حکومت و عدالت می شکند
جزئیات